Ο Άιλμερ του Μαλμεσμπέρι (γνωστός και ως Όλιβερ λόγω τυπογραφικού λάθους από έναν γραμματέα, ή Έλμερ) (αγγλικά: Eilmer of Malmesbury) ήταν ΆγγλοςΒενεδικτίνοςμοναχός του 11ου αιώνα γνωστός για την πρώιμη προσπάθεια του να αιωρηθεί χρησιμοποιώντας φτερά.
Βίος
Ο Άιλμερ ήταν μοναχός στο Αββαείο του Μαλμεσμπέρι και έγινε γνωστό πως έγραψε για την αστρολογία.[1] Οτιδήποτε είναι γνωστό για αυτόν αναφέρεται στο Gesta regum Anglorum (Πράξεις των Άγγλων Βασιλέων), που γράφηκε από τον επιφανή ιστορικό του μεσαίωνα Ουίλλιαμ του Μάλμεσμπέρι περίπου το 1125.[1][2] Μιας και ήταν μοναχός στο ίδιο αββαείο, ο Ουίλλιαμ έγραψε την έκθεση του λαμβάνοντας στοιχεία ευθέως από ανθρώπους που γνώριζαν τον Άιλμερ κατ' ιδίαν όταν ήταν ηλικιωμένος.[1]
Μεταγενέστεροι λόγιοι, όπως ο Αμερικανός ιστορικός της τεχνολογίας Λυν Γουάιτ, προσπάθησε να υπολογίσει την ημερομηνία γέννησης του Άιλμερ με βάση ένα απόσπασμα από τις Πράξεις του Ουίλλιαμ σε σχέση με τον Κομήτη του Χάλεϋ, ο οποίος εμφανίστηκε το 1066. Η δυσκολία εναπόκειται στο γεγονός πως ο Ουίλλιαμ κατέγραψε αυτό που ανέφερε ο Άιλμερ όχι για να αποδείξει την ηλικία του, αλλά για να δείξει πως η προφητεία του εκπληρώθηκε αργότερα την ίδια χρονιά όταν οι Νορμανδοίεισέβαλαν στην Αγγλία.
Ήλθες, έτσι; – Ήλθες, εσύ πηγή δακρύων για πολλές μητέρες. Πάει καιρός από τότε που σε είδα, αλλά καθώς σε βλέπω τώρα είσαι πολύ πιο τρομερός, που σε βλέπω να επισείεις την πτώση της χώρας μου.[3]
Εάν ο Άιλμερ είχε δει τον κομήτη του Χάλεϋ εβδομήντα έξι χρόνια πριν, το 989, μπορεί να γεννήθηκε το 984, όντας πέντε ή έξι ετών όταν είδε τον κομήτη για πρώτη φορά, και αρκετά μεγάλος ώστε να τον θυμάται. Ωστόσο η περιοδικότητα των κομητών ίσως ήταν άγνωστη στην εποχή του Άιλμερ, και έτσι η αναφορά του «Πάει καιρός από τότε που σε είδα» ίσως αναφέρεται σε διαφορετικό, μεταγενέστερο κομήτη. Μιας και είναι γνωστό πως ο Άιλμερ ήταν «ηλικιωμένος» το 1066, και πως πραγματοποίησε μια προσπάθεια να πετάξει «στα νιάτα του», το συμβάν τοποθετείται κάπου στις αρχές του 11ου αιώνα, πιθανώς στην πρώτη του δεκαετία.[4]
Η πτήση
Ο Ουίλλιαμ καταγράφει πως, ο Άιλμερ στα νιάτα του, είχε διαβάσει και πίστευε στον αρχαιοελληνικό μύθο του Δαιδάλου. Έτσι, πρόσδεσε φτερά στα χέρια και τα πόδια του και πραγματοποίησε άλμα από την κορυφή ενός πύργου στο Αββαείο του Μαλμεσμπέρι:
Ήταν ένας άνδρας πολυμαθής για την εποχή αυτή, ώριμης ηλικίας, και στα νιάτα του είχε διακινδυνεύσει με μια πράξη αξιοσημείωτης τόλμης. Είχε κατά κάποιο τρόπο, μόλις που γνωρίζω τι ακριβώς, προσδεμένα φτερά στα χέρια και τα πόδια του ώστε, παρανοώντας τον μύθο ως πραγματικό, ήθελε να πετάξει όπως ο Δαίδαλος, και, συλλέγοντας την αύρα πάνω στην κορυφή ενός πύργου, πέταξε για πάνω από ένα φον του μιλίου (201 μέτρα). Αλλά ταραγμένος από την βία του ανέμου και τις δίνες του αέρα, καθώς και την επίγνωση της απερίσκεπτης προσπάθειας του, έπεσε, έσπασε και τα δύο πόδια του και έμεινε κουτσός έκτοτε. Χρησιμοποίησε ως αιτία της αποτυχία του, το γεγονός πως λησμόνησε να τοποθετήσει μια ουρά πάνω του.[3]
Δωθείσης της γεωγραφίας του αββαείου, το σημείο προσγείωσης του, και την έκθεση της πτήσης του, το να ταξιδέψει για «πάνω από ένα φον του μιλίου» (220 γιάρδες, 201 μέτρα) σήμαινε πως ήταν στον αέρα για 15 δευτερόλεπτα. Η ακριβής διαδρομή του δεν είναι γνωστή, ούτε το πόσο διάστημα ήταν στον αέρα, μιας και το σημερινό αββαείο δεν είναι το αββαείο του 11ου αιώνα, όταν αυτό ήταν προφανώς μικρότερο, αν και ο πύργος είναι σε σχεδόν ίδιο ύψος με τότε.[5] Η «Όλιβερ Λέιν» κοντά στη σημερινή Χάι Στριτ και περίπου 200 μέτρα (660 πόδια) από το αββαείο, θεωρείται τοπικά ως το σημείο όπου προσγειώθηκε ο Άιλμερ.[5] Αυτό σημαίνει πως πέρασε πάνω από αρκετά κτίρια. Η μελέτη του Μάξγουελ Γούσναμ συμπέρανε πως δεν ήταν πιθανό να κατέβηκε από τον απότομο λόφο νοτιοδυτικά του αββαείου, αλλά είναι πιθανότερο πως κατευθύνθηκε προς το κέντρο της πόλης στα νότια.[5]
Ανάλυση της πτήσης
Για την πραγματοποίηση του ελιγμού της καθοδικής αιώρησης ενάντια στην αύρα, χρησιμοποιώντας τόσο την βαρύτητα και τον άνεμο, ο Άιλμερ χρησιμοποίησε μια συσκευή η οποία κατά κάποιο τρόπο αναπαριστούσε ένα πτηνό που αιωρούνταν. Όμως μη έχοντας την δυνατότητα να ισορροπήσει στην εμπρόσθια και την προς τα πίσω κίνηση, όπως ένα πτηνό με ελαφρές κινήσεις των φτερών του, το κεφάλι και τα πόδια, θα χρειαζόταν μια τεράτια ουρά για να διατηρήσει το ισοζύγιο. Ο Άιλμερ δεν θα κατάφερνε να πετύχει πραγματικά μεγάλη ανύψωση στην πτήση του σε καμία περίπτωση, αλλά θα κατάφερνε να αιωρηθεί προς τα κάτω με ασφάλεια, αν διέθετε μια ουρά.[6] Έπειτα, ο Άιλμερ ανέφερε πως η αιτία της πτώσης του ήταν πως «είχε ξεχάσει να τοποθετήσει μια ουρά στο σώμα του.»[7]
Ιστορικές παραδόσεις και επιρροή
Πέρα από την έκθεση του Ουίλλιαμ για την πτήση, δεν έχει διατηρηθεί τίποτα άλλο για το έργο του Άιλμερ ως μοναχού, αν και οι αστρολογικές πραγματείες του κυκλοφορούσαν έως και τον 16ο αιώνα.[1]
Πιο πρόσφατα, ο Μάξγουελ Γούσναμ το 1986 εξέτασε πιο λεπτομερώς τα τεχνικά στοιχεία όπως τα υλικά, τις γωνίες αιώρησης και την επίδραση του ανέμου.[5]
Ο Άιλμερ απεικόνισε το αδιάκριτο πνεύμα των θιασωτών του μεσαίωνα οι οποίοι ανέπτυξαν μικρά παιχνίδια ελικόπτερο με κορδόνι, ανεμόμυλους, και περίπλοκα πανιά για βάρκες. Επιπροσθέτως, οι εκκλησιαστικοί καλλιτέχνες άρχισαν να δείχνουν ολοένα και περισσότερο αγγέλους με πιο ακριβείς αναπαραστάσεις φτερούγων που έμοιαζαν με πουλιά, καταγράφοντας λεπτομερώς την κυρτότητα των φτερών η οποία αποδείχθηκε ευεργετική στην δημιουργία δυνάμεων άνωσης που επέτρεπουν σε ένα πτηνό – ή ένα αεροπλάνο – να πετάξει. Αυτό το κλίμα σκέψης οδήγησε σε γενική αποδοχή πως ο αέρας ήταν κάτι που μπορούσε να «περιεργαστεί». Το πέταγμα δεν ήταν κάτι μαγικό, αλλά μπορούσε να πραγματοποιηθεί μέσω φυσικής προσπάθειας ή ανθρώπινου συλλογισμού.[7] Ωστόσο, αν και ο Άιλμερ φαίνεται πως ήταν μια περίεργη προσωπικότητα και ονειροπόλος, η επιστημονική παρατήρηση των παραδείσων χρωματιζόταν από μια ευδιάκριτη μεσαιωνική επίγνωση του κόσμου και της θέσης του ανθρώπου σε αυτόν. Ως μοναχός που βρισκόταν στο Αββαείο του Μαλμεσμπέρι τον ενδέκατο αιώνα, δεν αγνόησε την ανάγκη να διαφυλάξει και να σταθεροποιήσει την ψυχή για την πτήση του μετά θάνατον, τις διαφορές μεταξύ αγγελικών και ανθρώπινων σωμάτων, το βάρος της αμαρτίας και της μη φυσικότητας της αύξουσας θνητής σάρκας.[9]
↑ 3,03,1William of Malmesbury, Gesta regum Anglorum / The history of the English kings, επιμ. και μτφ. R. A. B. Mynors, R. M. Thomson, και M. Winterbottom, 2 τόμ., Oxford Medieval Texts (1998–9)
Paz, James (2015). «Human Flight in Early Medieval England: Reality, Reliability, and Mythmaking (or Science and Fiction)». New Medieval Literatures15: 1–28. ISBN978-2-503-54851-7.
White, Lynn (1978). «Eilmer of Malmesbury, an eleventh-century aviator: a case study of technological innovation, its context and tradition». Medieval religion and technology: 59–73.
Woosnam, Maxwell (1986). Eilmer, The Flight and The Comet. Malmesbury, UK: Friends of Malmesbury Abbey. ISBN0-9513798-0-1.
