Zgrada Oficirskog doma

Zgrada Oficirskog doma u Travniku nalazi se u u Gornjoj čaršiji, sa sjeverne strane rijeke Lašve, u srednjem dijelu Travnika, Bosna i Hercegovina. Komisija za očuvanje nacionalnih spomenika na sjednici održanoj od 1. do 4. decembra 2009. godine donijela je odluku da se zgrada proglasi za nacionalni spomenik Bosne i Hercegovine. Ovu odluku Komisija donijelo je u sljedećem sastavu: Zeynep Ahunbay, Martin Cherry , Amra Hadžimuhamedović, Dubravko Lovrenović, Ljiljana Ševo (predsjedavajuća).^[1]

Historija

Tokom austrougarskog perioda , Gornja čaršija, odnosno područje zvano Luke nisu izgubile na značaju. Nova vlast je nastavila sa gradnjom značajnih objekata. Zgrada Oficirskog doma, objekti Nove kasarne, Željezničke stanice i Sreskog načelništva su objekti, izgrađeni od državnih sredstava Austro-Ugarske monarhije.

Oficirski dom izgrađen je 1906. godine za potrebe oficirskog doma i menze, između Velikog konaka (gdje su svoju rezidenciju imali bosanski namjesnici) na zapadu, i Malog konaka ( gdje su bili smješteni šerijatski suci) na istoku.

U periodu između dva svjetska rata dom imao je javnu namjenu. Nakon Drugog svjetskog rata predat je na upravljanje Jugoslavenskoj narodnoj armiji. Tokom 1950. godine porušen je Veliki konak na zapadu, i na tom mjestu 1952. godine izgrađen zapadni aneks u funkciji pozorišne i kino dvorane, u obliku i stilu izvornog dijela, sa obilježjima FNRJ. U dvorišnom dijelu su izgrađeni pomoćni objekti i ljetna pozornica. Godine 1964. općina Travnik preuzima dom, a 1972. preduzeće tekstilne industrije „Borac” i u njemu otvara ekskluzivni restoran.

Tokom zadnjeg rata u BiH (1992.-95.) dom je degradiran usljed neodržavanja, a 2004. godine preuzima ga preduzeće „Bajra” iz Travnika.

Regulacionim planom lokaliteta „Konak – Luke“ , predviđa se izgradnja Velikog konaka, što podrazumijeva rušenje zapadnog krila Oficirskog doma.

Opis

Zgrada Oficirskog doma u Travniku je objekt pravougaonog tlocrtnog osnova dimenzija 51,69 m x 12,17 m, ukupne spratnosti prizemlje + potkrovlje. Ukupna visina do sljemena iznosi 10,23 m, a do krovne strehe 5,50 m. Sastoji se od istočnog i zapadnog krila koji su građeni u različitim vremenskim epohama.

Glavne fasade izvedene su u historicističkom maniru, dok su sporedna - zapadna i zapadni dio južne fasade znatno skromnije izvedbe.

Literatura

• Hamdija Kreševljaković, Saraji ili dvori bosanskih namjesnika (1463-1878), knjiga III, Naše starine. Sarajevo: Zavod za zaštitu spomenika kulture, prirodnih znamenitosti i rijetkosti BiH
• M. Udovičić, Travnik u vrijeme austrougarske (1878-1918). Travnik: Arhiv Srednje Bosne u Travniku

Reference

1. "Zgrada oficirskog doma u Travniku". Komisija za očuvanje nacionalnih spomenika BiH. Arhivirano s originala, 21. 5. 2022. Pristupljeno 9. 2. 2017.