Svod ili svodni citoplazmatski ribonukleoprotein je eukariotskaorganela čija funkcija nije u potpinosti razjašnjena. Otkrili su ga i izolirali citologinjaNancy Kedersha i biohemičarLeonard Rome, 1986.,[2] Svodovi su citoplazmatske organele koje su , kada su negativno obojene, pod elektronskim mikroskopom, vidljive kao lukove katedrale sa zasvođenim strop, sa simetrijom od 39 puta. Oni su predstavili mnoge tipove eukariotskih ćelija u kojima se kod eukariota pojavljuju kao visoko konzervirane strukture.[3]
Svod je građen uglavnom od proteina, zbog čega ga je teško obilježiti klasičnim tehnikama.
Struktura proteina sastoji se od mnogih glavnih svodnih proteina ili MVP (Major Vault Protein), od kojih je svaki vezan za dva manja proteina (malih svodni proteini). Dva velika kompleksa ovih proteina su međuobno povezani formirajući strukturu u obliku bureta. Svodovi mogu sadržavati i kratke niti RNK, od oko 88-141 nukleotida.[5].
Funkcija
Iako još nije sasvim jasno, svodovi su povezani na kompleks jedrovih pora, što potvrđuje njihov osmougaoni izgled.[6]. Misli se da je njihova funkcija može biti transport molekula, kao što su iRNK, iz jedra u razne dijelove citoplazme.[7]. Oni mogu također biti uključeni u sintezu proteina.[8].
Klinički značaj
U istraživanju 90-ih je otkriveno da su svodovi, posebno MVP, uglavnom koncentrirani kod bolesnika sa rakom, koji je dijagnosticiran kao otporan više lijekova koji transduciraju otpornost na liječenje putem hemoterapije.[9].
Iako nema dokaza da povećanje broja svodova povećava rezistenciju na lijek, ovo bi moglo biti polazište za nova istraživanja, u nadi za otkrivanje mehanizama koji reguliraju otpornost na lijek u ćelijama raka i na taj način poboljšavanjevanje lijekova protiv raka.[10].
^Tanaka H, Kato K, Yamashita E, Sumizawa T, Zhou Y, Yao M, Iwasaki K, Yoshimura M, Tsukihara T (January 2009). "The structure of rat liver vault at 3.5 angstrom resolution". Science. 323 (5912): 384–8. doi:10.1126/science.1164975. PMID19150846.CS1 održavanje: upotreba parametra authors (link)
^Kedersha, N. L., Heuser, J. E., Chugani, D. C. and Rome, L. H. (1991). "Vaults. III. Vault ribonucleoprotein particles open into flower-like structures with octagonal symmetry." J. Cell Biol. 112, 225-235.
^A. van Zon, M. H. Mossink, R. J. Scheper, P. Sonneveld1 and E. A. C. Wiemer. "The vault complex" Cellular and Molecular Life Sciences (CMLS), Volume 60, Number 9, September, 2003; p 1828-1837
^Unwin, P. N. T. and Milligan, R. A. (1982). "A large particle associated with the perimeter of the nuclear pore complex." J. Cell Biol. 93, 63-75.
^Diane C. Chugani, Leonard H. Rome and Nancy L. Kedersha. "Evidence that vault ribonucleoprotein particles localize to the nuclear pore complex" Journal of Cell Science 106, 23-29 (1993)
^Cindy L. Stanfield, William J. Germann "Principles of Human Physiology: Third Edition" Pearson Education Inc. 2008; p 41
^Marieke H Mossink, Arend van Zon, Rik J Scheper, Pieter Sonneveld and Erik AC Wiemer. "Vaults: a ribonucleoprotein particle involved in drug resistance?" Oncogene (2003) 22, 7458–7467. doi:10.1038/sj.onc.1206947
^Valerie A. Kickhoefer, Sanjay K. Vasu and Leonard H. Rome "Vaults are the answer, what is the question?" Trends in Cell Biology Volume 6, Issue 5, May 1996, Pages 174-178