Rotorski sindrom (također poznat kao hiperbilirubinemija Rotorovog tipa)[2] je rijedak uzrok miješanog direktne (konjugirane) i indirektne (nekonjugirane) hiperbilirubinemije, relativno benignog, autosomnogrecesivnog[3] poremećaja metabolizma bilirubina, obilježenog nehemolitskom žuticom zbog hroničnog povećanja pretežno konjugiranog bilirubina.[2]
Hiperbilirubinemija rotorskog tipa je poseban, ali sličan poremećaj kao Dubin–Johnsonov sindrom[1] – obje bolesti uzrokuju povećanje konjugovanog bilirubina. Dok se rotorski sindrom razlikuje po tome što je posljedica poremećenog hepatoćelijskog skladištenja konjugiranog bilirubina koji curi u plazmu uzrokujući hiperbilirubinemiju.[2]
Znakovi i simptomi
Rotor sindrom ima mnogo zajedničkih karakteristika sa Dubin–Johnsonovim sindromom, a izuzetak je što ćelije jetre nisu pigmentirane. Glavni simptom je nesvrbežna žutica. Postoji porast nivoa bilirubina u pacijentovom plazmi, uglavnom konjugovanog tipa.
Može se razlikovati od Dubin-Johnsonovog sindroma na sljedeće načine:[4]
Rotorov sindrom je uzrokovan mutacijama u dva proteina odgovorna za transport bilirubina i drugih spojeva iz krvi u jetru, kako bi se metabolizirali i očistili iz tijela.[2]
Koproporfirin I, glavni izomer koproporfirina u žuči, transportuje se iz hepatocita nazad u cirkulaciju i izlučuje se urinom. Dakle, koproporfirin u urinu je povišen kod Rotorovog sindroma.[2]
Holescintigrafija upotrebom sulfobromoftaleina (BSP) pokazala je da je kapacitet transporta boje u žuč smanjen za manje od 50%, a kapacitet skladištenja u hepatocitima je smanjen više od 5 puta u odnosu na normalne vrijednosti kod ove bolesti.[2]
Rotorov sindrom se nasljeđuje na autosomno recesivan način.[3] U Rotorov sindrom uključeni su geni SLCO1B1 i SLCO1B3. ]]>Citogenetika|Citogenetička]] lokacija im je: 12p12.2 i 12p12.1.[6] Za nastanak ovog stanja potrebne su mutacije u oba gena. Geni SLCO1B1 i SLCO1B3 daju uputstva za stvaranje sličnih proteina, nazvanih polipeptid za transport organskog aniona 1B1 (OATP1B1) i polipeptid koji prenosi organski anion 1B3 (OATP1B3) . Oba proteina nalaze se u ćelijama jetre; oni prenose bilirubin i druge spojeve iz krvi u jetru kako bi se mogli ukloniti iz tijela. U jetri, bilirubin se rastvara u probavnoj tečnosti koja se zove žuč, a zatim se izlučuje iz tijela. Mutacije gena SLCO1B1 i SLCO1B3 koje uzrokuju Rotorov sindrom dovode do abnormalno kratkih, nefunkcionalnih proteina OATP1B1 i OATP1B3 ili njihovog potpunog odsustva. Bez funkcije bilo kojeg transportnog proteina, bilirubin se manje efikasno preuzima u jetri i uklanja iz tijela. Nakupljanje ove supstance dovodi do žutice kod osoba sa Rotorovim sindromom.[7]
Dijagnoza
Za dijagnosticiranje Rotorovog sindroma znak je povećana konjugirana hiperbilirubinemija. Ne postoji izrazita crna pigmentacija jetre kao što se vidi kod sličnog, Dubin-Johnsonovog sindroma. Mutacije gena SLCO1B1 i SLCO1B3 rezultiraju potpunim funkcionalnim nedostatcima oba proteinska proizvoda (OATP1B1 i OATP1B3).
Rotorov sindrom je uglavnom dijagnoza isključenja.[2] Serološke abnormalnosti kod Rotorovog sindroma uključuju samo povišen ukupni bilirubin u serumu (obično povišen između 2 do 5 mg/dL, ali može biti i do 20 mg/ dL).[2]
Studije snimanja ne mogu dijagnosticirati Rotorov sindrom, ali mogu pomoći u isključivanju drugih bolesti koje uzrokuju hiperbilirubinemiju.[2] Naprimjer, ultrazvuk jetre i bilijarno stablo može pomoći u istraživanju uzroka vanjetrene bilijarne opstrukcije.[2]Žučna kesa se vizualizira na oralnoj holecistografiji kod Rotorovog, dok nije vizualiziran kod Dubin-Johnsonovog sindroma.[2] U konačnici, najbolji metod dijagnosticiranja bolesti je analiza izlučivanja mokraćnog koproporfirina.[2] Ukupna ekskrecija koproporfirina u urinu kod Rotorovog sindroma ima 2– do 5-struku elevaciju, pri čemu 65% čini koproporfirin I.[2]
Liječenje
Rotorov sindrom je benigna bolest koja ne zahtijeva liječenje.[2]Žutica je doživotni nalaz, ali bolest nije povezana s morbiditetom ili mortalitetom, a očekivani životni vijek nije pogođen.[2] Većina osoba sa Rotorovim sindromom rođena je u potomstvu srodničkih parova i njegova dijagnoza može slučajno identificirati srodstvo.[2] Razlikovanje Rotorovog sindroma od drugih ozbiljnijih poremećaja važno je za izbjegavajte nepotrebne zahvate i intervencije.[2] Također je važno uvjeriti i smiriti pacijente ili članove porodice pacijenata sa Rotorovim sindromom da je stanje benigno.[2]
^ abcdefghijklmnopqrstKumar, A; Mehta, D (2020), "article-36575", Rotor Syndrome, This book is distributed under the terms of the Creative Commons Attribution 4.0 International License (http://creativecommons.org/licenses/by/4.0/), which permits use, duplication, adaptation, distribution, and reproduction in any medium or format, as long as you give appropriate credit to the original author(s) and the source, a link is provided to the Creative Commons license, and any changes made are indicated., Treasure Island (FL): StatPearls Publishing, PMID30335339, pristupljeno 17. 7. 2020
^Iusuf, D., Ludwig, M., Elbatsh, A., van Esch, A., van de Steeg, E., & Wagenaar, E. et al. (2013). OATP1A/1B Transporters Affect Irinotecan and SN-38 Pharmacokinetics and Carboxylesterase Expression in Knockout and Humanized Transgenic Mice. Molecular Cancer Therapeutics, 13(2), 492-503. https://dx.doi.org/10.1158/1535-7163.mct-13-0541\
