Ar proviñsoù roman er bloavezh 116, gant Magna Germania, an tachennoù annezet gant Germaned
Kartenn Germania an Henamzer en ul levr embannet gant Harper and Brothers (e New-York) e 1849
Germania eo an anv roet en Henamzer, d'ur rann eus Europa a oa e-maez ar bed roman, er reter d'ar Roen hag en hanternoz d'an Danav, hag en em lede er reter war-zu ar Vistula.
Germania ar Romaned
Ne glot ket tachenn Germania gozh gant hini Alamagn hiziv, evel ne glot ket Galia gant Bro-C'hall. Daoust da se ez eus douaroù boutin dezho.
Germania Magna pe Magna Germania pe Germania Ulterior (« Germania vras ») a veze graet eus an douaroù na oant ket bet aloubet gant ar Romaned, etre an IIvet kantved kent JK hag ar VIvet kantved : an douaroù er c'hreisteiz da aod Mor an Hanternoz hag ar Mor Baltel, en hanternoz d'an Alpoù, etre Roen ha Vistula. Poblet an douaroù-se gant Germaned.
En o c’hichen e oa douaroù all a oa annezet gant Germaned ivez nemet aloubet e oant bet gant ar Romaned : mont a raent d’ober ar proviñsoù anvet Germania Inferior, Germania Superior, Raetia ha Noricum. Meur a wech e klaskas ar soudarded roman mont pelloc’h er reter d’ar Roen, en aner avat. Ar C’hermaned, diouzh o zu, a oa kustum da dagañ ar c’hreñvlec’hioù roman e proviñsoù Germania Inferior ha Germania Superior.
Germania inferior (Germania Izel) a oa enni douaroù war ribl kleiz ar Roen, en hanternoz da v-Bonn, er reter d’ul linenn a dape eus andon ar stêr Oise da Antwerpen (tammoù eus Alamagn, an Izelvroioù ha Belgia hiziv).
Annezidi Germania Magna a voe disheñvel o emdroadur diouzh hini ar pobloù german ha kelt a oa dindan levezon ar Romaned. Met etrezo hag ar proviñsoù roman amezek e voe atav eskemmoù kenwerzhel. Ha dre-se e voe liammoù sevenadurel etre an Impalaeriezh roman hag ar C’hermaned a oa er reter d’ar Roen hag en hanternoz d’an Danav.
An emgann brudetañ etre Germaned ha Romaned a c’hoarvezas er bloavezh 9 goude J.K. e-kichen ar pezh zo bremañ Kalkriese etre kêrioù Osnabrück ha Damme. En emgann-se e voe trec’h ar penn-brezel german Arminius, pa zistrujas gant e arme tri lejion roman renet gant Publius Quinctilius Varus : 15.000 soudard roman a voe lazhet eno. Gwall skoet e voe an Impalaeriezh roman gant ar c’heloù, pa oant boas da drec’hiñ ar pobloù all er brezelioù.
