Рыцарскі Ордэн Святога Гробу ў Іерусаліме (лац.: Ordo Equestris Sancti Sepulcri Hierosolymitani) — каталіцкірыцарскі ордэн, заснаваны Святым Прастолам і непасрэдна ад яго залежны. Члены Ордэна па ўсім свеце — прадстаўнікі каралеўскіх сем’яў, паспяховыя бізнесмены, палітыкі і навуковая эліта. Паводле справаздачы, датаванай 2010 годам, колькасць Ордэна перавысіла 28000 членаў[1]. Штаб-кватэра Ордэна знаходзіцца ў Рыме ў Палацца дэла Роверэ, цэнтр духоўнай дзейнасці Ордэна знаходзіцца ў кляштары пры царкве Сант-Анофрыа-аль-Джанікола.[2]
Мэты дзейнасці Ордэна — падтрымка і дапамога Царкве на Святой Зямлі, умацаванне практыкі хрысціянскага жыцця саміх членаў Ордэна, захаванне і распаўсюджванне веры на Блізкім Усходзе, прыцягненне да ўдзелу ў гэтым каталікоў усяго свету, а таксама абарона правоў Каталіцкай Царквы на Святой Зямлі.[4]
Члены Ордэны сваімі ўнёскамі ажыццяўляюць матэрыяльную падтрымку розных культурных і сацыяльных праектаў Каталіцкай Царквы на Святой Зямлі. Сярод іх будаўніцтва і падтрыманне школ (якія наведваюць больш за 15 тысяч вучняў[5]), бальніц, цэркваў, семінарый і іншага.[6] У перыяд з 2000 па 2007 гады Ордэнам на гэтыя праекты было выдаткавана больш за 50 мільёнаў долараў[7].
Структура
Рыцарскі Ордэн Святога Гробу ў Іерусаліме — міжнародная арганізацыя парафіян, членамі якой з’яўляюцца таксама і клірыкі (складаюць 12 працэнтаў ад яго агульнай колькасці)[1]. Ордэн падраздзелены на 52 намесніцтвы ў розных частках свету.
Ордэнам кіруе Вялікі Магістр, прызначаны Папам з Кардыналаў Святой Рымскай Царквы. Кіраваць Ордэнам яму дапамагаюць Вялікі Магістэрыум і яго Прэзідыум, а таксама Савет Ордэна. Самай высокапастаўленай асобай пасля Вялікага Магістра з’яўляецца Лацінскі Патрыярх Іерусаліма, які займае пасаду Вялікага Прыёра Ордэна.[3]
У сваю чаргу члены Ордэна падзяляюцца на некалькі званняў у адпаведнасці са ступенню заслуг. Вышэйшае званне носяць Рыцары і Дамы Ланцугу. Яно прысуджаецца як клірыкам, так і парафіянам, але толькі ў выключных выпадках, а па праве належыць Вялікаму Магістру і Лацінскаму Патрыярху Іерусаліма. Далей па іерархіі ідуць класы Рыцараў і Дам, якія маюць свой падзел. Клас Рыцараў: Рыцары, Камандоры, Камандоры з Зоркай ці Старэйшыя Афіцэры, Рыцары Вялікага Крыжа. Пачынаючы з 1888 года, па ўхваленні Льва XIII, у Ордэн сталі пасвячаць і жанчын. Клас Дам: Дамы, Дамы Камандоры, Дамы Камандоры з Зоркай, Дамы Вялікага Крыжа.[9]
Ордэн не займаецца палітычнай дзейнасцю, аднак яго членамі з’яўляюцца ўплывовыя прадстаўнікі палітыкі, бізнесу і навуковай эліты. Спісы членаў Ордэна не даступныя для шырокай грамадскасці, але вядомы імёны шматлікіх публічных асоб, якія належаць да Ордэна, у тым ліку і каралеўскіх асоб.
Франц Іосіф I — імператар Аўстрыйскай імперыі і кароль Багеміі з 1848 года, апасталічны кароль Венгрыі з 2 снежня 1848 па 14 красавіка 1849 года (1-ы раз) і з 13 жніўня 1849 (2-гі раз); з 15 сакавіка 1867 года — глава двуадзінай дзяржавы — Аўстра-Венгерскай манархіі;
Вільгельм II — германскі імператар і кароль Прусіі з 15 чэрвеня 1888 года па 9 лістапада 1918 года;
Франц фон Папен — нямецкі палітычны дзеяч і дыпламат, 13-ы рэйхсканцлер Веймарскай рэспублікі, Віцэ-канцлер Германіі (1933—1934), міністр-прэзідэнт Прусіі (1932—1933);