Каўтун

Каўтун. Малюнак з калекцыі Нацыянальнай бібліятэкі ў Варшаве
Самы доўгі каўтун працягласцю 1,5 м. Музей медыцынскага факультэта Ягелонскага ўніверсітэта

Каўтун (лац. Plica polonica; польск. Kołtun polski; укр. Гостець) — народная назва хваробы скуры галавы. Узнікае ў выніку экзэмы праз парушэнне гігіены, нерасчэсванне, вашывасць [1][2] і г. д. Каўтун незвычайнае становішча, пры якім валасы заблытваюцца незваротна, утвараючы масу, часам, ліпкую і вільготную.

З прычыны выдзялення (экскрэцыі) сальных залоз на галаве, валасы зліпаюцца ў клубкі, касічкі, непадзельныя космы і ўтвараюць зліплую густую масу, падобную на лямец, у якіх назапашваецца бруд, пыл і мноства насякомых. Каўтун ліквідуюць стрыжкай валасоў і паслядоўным лячэннем запаленага стану сальных залоз на галаве.

У XIX стагоддзі лічыўся асаблівай хваробай, уласцівай некаторым мясцінам, у першую чаргу Польшчы, некаторым раёнам Беларусі, Літвы, Украіны, Венгрыі, Сілезіі, Трансільваніі, Прусіі і, радзей, уздоўж ракі Рэйн[2]. Існавала перакананне, што стрыжка каўтуна можа шкодна адбіцца на здароўі чалавека — псіхічны разлад, слепата і інш. Нашэнне каўтуна, згодна з народнымі павер'ямі, павінна было абараніць ад хвароб і чорта. У народным уяўленні паходжанне Каўтуна (гасцеца) звязвалася таксама са спадчыннасцю [3] або часцей — з чарамі, злым духам, які можа ўвайсці ў чалавека [4].

Звышнатуральнае значэнне, якое ў народных павер'ях прыпісвалася каўтуну, верагодна, і выклікала ўказ Сінода 24 лютага 1722 года (Расія), якім прадпісвалася забарона знаходжання людзей з каўтунамі ў манастырах.

Лічылася, што каўтун мог быць як мужчынскага, так і жаночага роду[5]. Каўтун быў хваробай, у асноўным, сялянства і іншых маламаёмасных пластоў насельніцтва, але сустракаўся таксама і сярод вышэйшых сацыяльных класаў. Самай прыкметнай фігурай у гісторыі быў кароль Даніі і Нарвегіі Крысціян IV (1577—1648). Яго каўтун меў форму касічкі, упрыгожанай чырвонай стужкай. Прыдворныя, як паведамляецца ў гістарычных крыніцах, насілі такую ж прычоску, як знак ліслівасці каралю.

Кароль Даніі і Нарвегіі Крысціян IV
Каўтуны на поўсці Бергамскай аўчаркі

Каўтун сустракаецца таксама ў жывёл (коней (звычайна пад грывай), сабак, катоў і інш.).

Зноскі

  1. ↑ Trichom — склеенная экссудатом масса спутанных волос, вшей, гнид, корок. Появляется неприятный запах от головы, при этом вши переходят к массовому отложению яиц. — Большая медицинская энциклопедия. — Т. 4. — М., 1876. — С. 485.
  2. ↑ а б Адкуль у беларусаў узяўся каўтун?
  3. ↑ Лікарські та господарські порадники XVIII ст. / Підг. В. А. Передрієнко. — Киев, 1984. — С. 63.
  4. ↑ Чубинский П. П. Труды этнографо-статистической экспедиции в западнорусский край, снаряженной Императорским Русским географическим обществом. Юго-западный отдел. — СПб., 1872. — Т. 1. — С. 136
  5. ↑ Драгоманов М. Малорусские народные предания и рассказы. — Киев, 1876. — С. 40.
commons: Каўтун на Вікісховішчы

Read other articles:

学校法人玉川学園

漫画『ROOKIES』に登場する架空の「二子玉川学園」とは異なります。 学校法人玉川学園法人番号 8012305000162 創立者 小原國芳理事長 小原芳明創立 1929年（昭和4年）所属学校 玉川大学玉川学園中学部・高等部玉川学園小学部玉川学園幼稚部所在地 東京都町田市玉川学園六丁目1番1ウェブサイト http://www.tamagawa.jp プロジェクト:学校/学校法人の記事について Portal:教育テンプレ

 

Adrián Vicente Yunta

Questa voce sull'argomento artisti marziali spagnoli è solo un abbozzo. Contribuisci a migliorarla secondo le convenzioni di Wikipedia. Adrián Vicente Yunta Nazionalità  Spagna Taekwondo Palmarès Competizione Ori Argenti Bronzi Europei 1 1 1 Per maggiori dettagli vedi qui Statistiche aggiornate al 28 agosto 2022 Modifica dati su Wikidata · Manuale Adrián Vicente Yunta (Madrid, 11 giugno 1999) è un taekwondoka spagnolo. Palmarès Europei Kazan 2018: oro nei 54 kg. Sof...

 

قرونة (بني خيار)

قرونة تقسيم إداري البلد المغرب  الجهة فاس مكناس الإقليم تازة الدائرة تازة الجماعة القروية مغراوة المشيخة بني خيار السكان التعداد السكاني 42 نسمة (إحصاء 2004)   • عدد الأسر 6 معلومات أخرى التوقيت ت ع م±00:00 (توقيت قياسي)[1]،  وت ع م+01:00 (توقيت صيفي)[1]  تعديل مصدري - ...

Lafayette Land Grant

The Lafayette Land Grant was a gift by the government of the United States of just over 23,000 acres (93 km2) of real estate in central Leon County, Florida, United States. Origins Marquis de Lafayette During the American Revolution, Gilbert du Motier, Marquis de Lafayette loaned money to the government of the United States. To help Lafayette after the French Revolution, the United States gave the marquis $24,000 followed by land in what is now Louisiana in 1803. In 1824, another $200,00...

 

Tunis

Tunis‏تونس‎ Ulica Habib Burgiba w Tunisie Państwo  Tunezja Wilajet Tunis Mer Souad Abderrahim Wysokość maks. 66 m n.p.m. Populacja• liczba ludności 602 560(1 stycznia 2022) Nr kierunkowy 71 Kod pocztowy 1000 Położenie na mapie TunezjiTunis 36°50′N 10°09′E/36,833333 10,150000 Multimedia w Wikimedia Commons Hasło w Wikisłowniku Informacje w Wikipodróżach Strona internetowa Tunis (arab. ‏تونس‎; [Tūnis...

 

Jus ceri

Segelas jus ceri Jus ceri adalah sebuah jus buah yang terdiri dari sari buah ceri. Hidangan tersebut dikonsumsi sebagai minuman dan dipakai sebagai bahan dalam berbagai makanan, mengolah makanan dan minuman. Hidangan tersebut juga dikonsumsi sebagai suplemen kesehatan. Hidangan tersebut dibuat dengan ceri yang dipres hangat atau dingin, dikumpulkan sari buahnya, dan kemudian disaring dan dipasteurisasi. Bacaan tambahan Howatson, G. (Et al.) (December 2012). Effect of tart cherry juice (Prunus...

بيوتر أنوخين

بيوتر أنوخين   معلومات شخصية الميلاد 26 يناير 1898(1898-01-26)فولغوغراد الوفاة 5 مارس 1974 (76 سنة)موسكو مكان الدفن نوفوديفتشي  مواطنة الإمبراطورية الروسية الاتحاد السوفيتي  عضو في أكاديمية العلوم في الاتحاد السوفيتي  الحياة العملية شهادة جامعية دكتور في علم الطب  [لغا...

 

Lit de justice

Lit de Justice van koning Karel VII in Vendôme voor het proces van hertog Jean d'Alençon (miniatuur van Jean Fouquet, ca. 1459-1460) Een lit de justice (letterlijk vertaald 'gerechtigheidsbed') was in het Franse ancien régime een plechtige zitting van het parlement en de koning.[1] Het waren uitzonderlijke gebeurtenissen omgeven met een imponerend ceremonieel en bedoeld om belangrijke staatszaken af te handelen, vaak met constitutionele strekking. De betekenissen en motieven waren ...

 

Jungle Action

American comic book series by Marvel Jungle Action is the name of two American comic book series published by Marvel Comics and its 1950s precursor, Atlas Comics. The Marvel version contained the first series starring the Black Panther, the first black superhero in mainstream comics, created by the writer/artist team of Stan Lee and Jack Kirby in Fantastic Four #52 (July 1966). Atlas Comics Publication history Jungle ActionJungle Action #2 (Dec. 1954), cover art by Joe Maneely.Publication inf...

Antalya Airport

International airport serving Antalya, Turkey Antalya AirportAntalya HavalimanıIATA: AYTICAO: LTAISummaryAirport typePublicOwnerGeneral Directorate of State Airports (DHMİ)OperatorFraport TAV Antalya Airport Terminal A.S.ServesAntalyaLocationAntalya, TurkeyOpened1960[1]Hub for AnadoluJet Corendon Airlines Freebird Airlines Pegasus Airlines SunExpress Southwind Airlines Turkish Airlines Elevation AMSL177 ft / 54 mCoordinates36°54′01″N 30°47′34″E / &#x...

 

Murder of the Grimes sisters

American murder case Barbara and Patricia GrimesBarbara (left) and Patricia Grimes (right) c. 1956BornBarbara Jeanne Grimes(1941-05-05)May 5, 1941Patricia Kathleen Grimes(1943-12-31)December 31, 1943Cook County, Illinois U.S.DisappearedDecember 28, 1956Brighton Park, Illinois, U.S.DiedDecember 28 or 29, 1956Cause of deathSecondary shock. Murder[n 1]Body discoveredJanuary 22, 1957Willow Springs, Illinois, U.S.Resting placeHoly Sepulchre Cemetery, Alsip, Illinois, U.S.41°41...

 

Yuchi

Native American ethnic group For the language spoken by the Yuchi, see Yuchi language. For other uses, see Yuchi (disambiguation). YuchiTsoyahaYuchi people dancingthe Big Turtle dance, 1909Total population2010: 623[1]Regions with significant populations United StatesToday: OklahomaHistorically: Tennessee, later Alabama and GeorgiaLanguagesEnglish, YuchiReligionChristianity (Methodist), Stomp Dance,Native American Church[2]Related ethnic groupsMuscogee people[2] The Yuc...

The Town (Strindberg)

Painting by August Strindberg The TownArtistAugust StrindbergYear1903 (1903)Mediumoil on canvasDimensions94.5 cm × 53 cm (37.2 in × 21 in)LocationNationalmuseum, Stockholm The Town is a 1903 oil painting by August Strindberg. It is shown at the Nationalmuseum in Stockholm. Strindberg as a painter August Strindberg had no training in art. He painted only in periods, mainly landscapes and seascapes with dramatic waves and skies.[1] He pai...

 

The Legend of Sleepy Hollow

Short story by Washington Irving The Legend of Sleepy HollowShort story by Washington IrvingIchabod Crane pursued by the Headless Horseman, by F.O.C. Darley, 1849Text available at WikisourceCountryUnited StatesLanguageEnglishGenre(s)Children's Book Gothic horrorPublicationPublished inThe Sketch Book of Geoffrey Crayon, Gent.Media typeHardback, paperback and onlinePublication date1820ChronologySeriesThe Sketch Book  The Angler   L'Envoy The Legend of Sleepy Hollow The short story rea...

 

Kadal pohon hijau

Kadal-pohon Hijau Kadal-pohon Hijau dari Tabir Barat, Merangin, Jambi Status konservasi Risiko Rendah (IUCN 3.1) Klasifikasi ilmiah Kerajaan: Animalia Filum: Chordata Kelas: Reptilia Ordo: Squamata Subordo: Sauria Famili: Scincidae Genus: Dasia Spesies: D. olivacea Nama binomial Dasia olivaceaGray, 1839[1] Kadal pohon hijau (Dasia olivacea) adalah sejenis kadal yang hidup di pohon. Kadal ini tersebar luas di kepulauan Nusantara. Nama kadal ini dalam bahasa Inggris yaitu Oliv...

Peter Englund (artist)

Peter Englund Peter EnglundFödelsenamnPeter Göran EnglundFödelsedatum18 mars 1965 (58 år)FödelseortGnarps församling, HälsinglandRelaterade artisterDiamond Dogs (dragshow) Diamond Dogz Dildorado Michael Westlund Edwin von Werder Jöns Hellsing Martin Sjögren Peter Göran Englund, född 18 mars 1965 i Gnarps församling i Gävleborgs län,[1] är en svensk tv-programledare, dragshowartist, kostymskapare, stylist och textförfattare. Biografi[2] Peter Englund är uppvuxen i Gävle ...

 

Emil Dittmar

Emil Dittmar Emil Gerhard Dittmar (* 9. Juli 1842 in Lampertheim; † 15. Juli 1906 in Mainz) war Justizminister in der Regierung des Großherzogtums Hessen. Inhaltsverzeichnis 1 Familie 2 Karriere 3 Ehrungen 4 Literatur 5 Weblinks 6 Anmerkungen 7 Einzelnachweise Familie Der Vater, Karl Dittmar (1803–1854), war der evangelische Pfarrvikar von Lampertheim, die Mutter, Katharina Luise Braumann (1809–1896) stammte aus Bieber. Dittmar entsprang damit dem Lampertheimer Zweig des hessischen Pfa...

 

HMS Scotsman (1918)

Royal Navy S class destroyer For other ships with the same name, see HMS Scotsman. Scotsman in 1933 History United Kingdom NameScotsman Ordered17 April 1917 BuilderJohn Brown & Company, Clydebank Yard number474 Laid down10 December 1917 Launched30 March 1918 Completed21 May 1918 Out of service13 July 1937 FateSold to be broken up General characteristics Class and typeS-class destroyer Displacement 1,075 long tons (1,092 t) normal 1,221 long tons (1,241 t) deep load Length265...

Їдиш

Їдишיידיש ,אידיש ,יודישПоширена в Ізраїль, США, Канада, Молдова, Україна, Білорусь, Росія, Румунія, Німеччина, Литва та ін.Регіон Центральна та Західна Європа, Північна АмерикаНосії рідна мова від 1,8 млн[1] до 3 млн.[2]Писемність абетка, заснована на єврейському пис...

 

Universität Turku

Universität Turku Motto Geschenk des freien Volkes für die freie Wissenschaft(Finnisch: Vapaan kansan lahja vapaalle tieteelle) Gründung 1920 Ort Turku, Finnland Rektor Jukka Kola[1] Studierende 19.488 (2016) Mitarbeiter 3.319 (2016) davon Professoren 305 (2015) Jahresetat + 262,5 Mio. € – 267,6 Mio. € (2016) Netzwerke Coimbra, UArktis Website www.utu.fi Hauptgebäude der Universität Turku Die Universität Turku (finnisch: Turun yliopisto, lat.: Universitas Aboensis) ist ei...

 

Strategi Solo vs Squad di Free Fire: Cara Menang Mudah!