Герберт Кромер

Герберт Кромер
ням.: Herbert Krömer
Дата нараджэння	25 жніўня 1928(1928-08-25)[1][2]^[…]
Месца нараджэння	Веймар, Цюрынгія^[d], Германскі рэйх[4]
Дата смерці	8 сакавіка 2024(2024-03-08)[3] (95 гадоў)
Грамадзянства	Германія  ЗША
Род дзейнасці	фізік, выкладчык універсітэта
Навуковая сфера	электратэхніка, фізіка[5], тэарэтычная фізіка[5], фізіка цвёрдага цела[5] і Паўправаднік[5]
Месца працы	Каліфарнійскі ўніверсітэт у Санта-Барбары Каларадскі ўніверсітэт у Боўлдэры
Альма-матар	Гётынгенскі ўніверсітэт Енскі ўніверсітэт імя Фрыдрыха Шылера
Навуковы кіраўнік	Фрыц Саўтэр^[d] і Richard Becker^[d][6]
Член у	Акадэмія карысных навук у Эрфурце^[d] Нацыянальная акадэмія навук ЗША[7] Нацыянальная інжынерная акадэмія ЗША Амерыканскае фізічнае таварыства[8]
Узнагароды	Нобелеўская прэмія па фізіцы (2000)
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Герберт Кромер (ням.: Herbert Krömer; 25 жніўня 1928, Веймар, Германія) — нямецкі фізік, лаўрэат Нобелеўскай прэміі па фізіцы. Палова прэміі за 2000 год, сумесна з Жарэсам Алфёравым, «за распрацоўку паўправадніковых гетэраструктур, якія выкарыстоўваюцца ў высокачастотнай і опта-электроніцы». Другая палова прэміі была прысуджана Джэку Кілбі «за ўклад у вынаходства інтэгральных схем».

Біяграфія

Пасля заканчэння курсаў падрыхтоўкі да ўніверсітэту, Герберт Кромер прыступае да вывучэння фізікі ў Іенскага ўніверсітэта, дзе апроч іншага наведваў лекцыі Фрыдрыха Гунда. Падчас блакады Берліна Кромер знаходзіўся на практыцы ў Берліне і скарыстаўся магчымасцю для ўцёкаў на захад. Пасля гэтага ён працягнуў навучанне ў Гётынгенскім універсітэце. У 1952 годзе ён абараніў дысертацыю ў галіне тэарэтычнай фізікі па тэме эфекту гарачых электронаў у транзістарах. Пасля гэтага Кромер працаваў у якасці «прыкладнога тэарэтыка», як ён сам сябе называў, у тэхнічным цэнтры радыёвяшчання нямецкай федэральнай пошты. У 1954 годзе ён пераехаў у ЗША і працаваў там у розных даследчых установах у Прынстане і Апала Альта. З 1968 па 1976 год Кромер выкладае ва ўніверсітэце Каларада ў якасці прафесара, а затым перайшоў у Каліфарнійскі ўніверсітэт у Санта-Барбары.

Дасягненні

Герберт Кромер ніколі не працаваў у «модных» галінах фізікі. Ён аддаваў перавагу галінам, значэнне якіх станавілася ясным толькі праз шмат гадоў. Напрыклад, ён апублікаваў у 1950-х гадах работы аб асновах біпалярнага транзістара на аснове гетэраструктур, які мог працаваць у гігагерцавым дыяпазоне частот. У 1963 годзе ён распрацаваў прынцыпы лазераў на падвойных гетэраструктурах — аснове паўправадніковых лазераў. Абедзве гэтыя працы на шмат гадоў апярэдзілі свой час, і знайшлі прымяненне толькі ў 1980-х гадах, з развіццём эпітаксіі. Падчас знаходжання ў Санта Барбары ён перанёс свае інтарэсы ў эксперыментальную галіну. Напрыклад, у 1970-я гады Кромер удзельнічаў у распрацоўцы малекулярнай эпітаксіі, прычым ён вывучаў новыя камбінацыі матэрыялаў, такія як GaP і GaAs на крамянёвай падкладцы. Пасля 1985 гады інтарэсы Кромера зрушыліся да камбінацый InAs, GaSb і AlSb. У 2000 годзе яму была прысуджана Нобелеўская прэмія па фізіцы, сумесна з Жарэсам Алфёравым і Джэкам Кілбі.

Зноскі

1. Herbert Kroemer // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5375741"></a>
2. Herbert Kroemer // Brockhaus Enzyklopädie
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227"></a>
3. Nobel Laureate Herb Kroemer, 1928-2024
4. Deutsche Nationalbibliothek Record #133177459 // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 10 снежня 2014.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a>
5. Czech National Authority Database Праверана 7 красавіка 2024.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q13550863"></a>
6. Матэматычная генеалогія — 1997.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q829984"></a>
7. Herbert Kroemer — Нацыянальная акадэмія навук ЗША. Праверана 13 сакавіка 2024.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q270794"></a>
8. NNDB — 2002.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1373513"></a>

Спасылкі

• Інфармацыя з сайта Нобелеўскага камітэта (англ.)
• Хатняя старонка Герберта Кромера на сайце Каліфарнійскага ўніверсітэта ў Санта-Барбары Архівавана 25 верасня 2007. (англ.)