Германскі рэйх

Герма́нскі рэ́йх (ням.: Deutsches Reich) — афіцыйная назва нямецкай дзяржавы ў 1871—1945 гадах. Слова «рэйх» мае некалькі перакладаў, у прыватнасці, «дзяржава» і «імперыя».

У гістарыяграфіі гэты час прынята дзяліць на тры перыяды:

• Германская імперыя або кайзераўская Германія (1871—1918)
• Веймарская рэспубліка (1918—1933)
• Трэці рэйх або нацысцкая Германія (1933—1945)

Назва Deutsches Reich была афіцыйна абвешчана 18 студзеня 1871 года ў Версалі Ота фон Бісмаркам і Вільгельмам I Гогенцолернам. Пасля далучэння Аўстрыі да Германіі 12—13 сакавіка 1938 года нароўні з афіцыйнай назвай «Германскі рэйх» сталі ўжываць «Вялікі германскі рэйх» ці «Вялікагерманскі рэйх»^[1]. У адпаведнасці з распараджэннем начальніка Імперскай канцылярыі Ганса Генрыха Ламерса ад 26 чэрвеня 1943 года («Der Erlass RK 7669 E des Reichsministers und Chefs der Reichskanzlei»)^[2] назва «Вялікі германскі рэйх» (ням.: Großdeutsches Reich) у афіцыйных дакументах стала абавязковай.

Германскі рэйх спыніў існаванне ў маі 1945 года, пасля паражэння ў Другой сусветнай вайне (арышту рэйхспрэзідэнта Карла Дзёніца і «фленсбургскага ўрада»).

Главы дзяржаў

Кіраўнік	Гады жыцця	Тытул	Кіраваў з	па	Арол (гербавая эмблема)
Германская імперыя (1871–1918)
Вільгельм I	1797–1888	Кайзер (Германскі імператар)	18 студзеня 1871	9 сакавіка 1888
Фрыдрых III	1831–1888	Кайзер	9 сакавіка 1888	15 чэрвеня 1888
Вільгельм II	1859–1941	Кайзер	15 чэрвеня 1888	18 лістапада 1918
Веймарская рэспубліка (1919–1933)
Фрыдрых Эберт	1871–1925	Рэйхспрэзідэнт	11 лютага 1919	28 лютага 1925	(-1927)
Паўль фон Гіндэнбург	1847–1934	Рэйхспрэзідэнт	12 мая 1925	2 жніўня 1934
Трэці Рэйх (1933–1945)
Адольф Гітлер	1889–1945	Фюрар і Рэйхсканцлер	2 жніўня 1934	30 красавіка 1945
Карл Дзёніц	1891–1980	Рэйхспрэзідэнт	30 красавіка 1945	23 мая 1945

Зноскі

1. Digitale Bibliothek — Münchener Digitalisierungszentrum
2. Faksimile: Reichsarbeitsblatt Jahrgang 1943, Teil I, Nr. 23 vom 15. August 1943, S. 413.