Ілья Аляксандравіч Варламаў

Ілья Аляксандравіч Варламаў
Дата нараджэння	7 студзеня 1984(1984-01-07) (40 гадоў)
Месца нараджэння	Масква, РСФСР, СССР
Род дзейнасці	фатограф, блогер, грамадскі дзеяч, журналіст, прадпрымальнік, відэаблогер, ютубер
Вэб-сайт	varlamov.ru
Канал на YouTube
Назва канала	varlamov varlamov
Жанр	падарожжы, урбаністыка, навіны, палітыка, горадабудаўніцтва
Прагляды	729 млн (кастрычнік 2021)
Кнопкі 100 000 падпісантаў 1 000 000 падпісантаў

Ілья Аляксандравіч Варламаў (нар. 7 студзеня 1984, Масква, РСФСР, СССР) — расійскі грамадскі дзеяч, журналіст, прадпрымальнік і відэаблогер. Стваральнік аўтарскага СМІ на базе блог-платформы Жывы Журнал (пазней — на Teletype)^[1]. Заснавальнік рэкламна-дэвелаперскага агенцтва «iCube», сузаснавальнік разам з Максімам Кацам фонду «Гарадскіх праектаў», заснавальнік і кіраўнік фонду захавання культурнай спадчыны «Увага». Вядомы сваімі фотарэпартажамі з акцый палітычнай апазіцыі ў Расіі і ў свеце, а таксама матэрыяламі аб гарадскім асяроддзі ў расійскіх гарадах^[⇨].

З 2017 года — актыўна вядзе канал на YouTube пад назвай «varlamov», у якім Ілья большасць матэрыялаў прысвячае тэме ўрбаністыкі. Па стане на снежань 2020 года канал мае 2 млн падпісчыкаў і больш 452 млн праглядаў.

Вядомы сваім асвятленнем пратэстаў у Расіі і ва Украіне, а таксама палітычным супрацьстаяннем з уладамі расійскіх гарадоў па пытаннях урбаністычнай тэматыкі.

Больш вядомы ў Беларусі, як аўтар аднайменнага канала YouTube, які шырока асвятляў сітуацыю перад прэзідэнцкімі выбарамі ў Беларусі і наступныя пратэсты ў Беларусі, дзе падтрымаў пратэстуючы народ Беларусі.

Біяграфія

Ілья нарадзіўся і вырас у Маскве. Выпускнік Маскоўскага архітэктурнага інстытута па спецыяльнасці архітэктар на кафедры жылых і грамадскіх будынкаў^[2].

У перыяд навучання ў ВНУ арганізаваў кампанію, якая пасля стала групай кампаній iCube з гадавым абаротам 3 млн $^[3]. Па сцвярджэнні самога Ільі, менавіта супрацоўнікі гэтай кампаніі з’яўляліся фактычнымі аўтарамі яго дыпломнай працы:

Спачатку мне было лянота рабіць дыплом. І я сабраў архітэктурную студыю, каб яна яго рабіла.

Паводле даных газеты «Ведамасці», у 2002 годзе разам з Арцёмам Гарбачовым стварыў кампанію «Д. В. А. у кубе», якая працавала ў галіне 3D-візуалізацыі.

У жніўні 2009 года сумесна з Дзмітрыем Чыстапрудавым заснаваў^[4] фотаагенцтва «28-300», якое спецыялізуецца на камерцыйнай фотаздымцы і продажы фатаграфій.

У 2011 годзе заснаваў антыпрэмію «Шкляны ніт», якая ўручаецца чыноўнікам, занятым уладкаваннем Масквы^[⇨], за найбольш дурныя або шкоднасныя рашэнні.

У верасні 2011 года запусціў анлайн-СМІ «Рыдус». У чэрвені 2012 абвясціў аб сваім выхадзе з праекта, пасля гэтага ў «Рыдусе» змянілася ўся рэдакцыя.

У красавіку 2012 года, выйграўшы праймерыз «Грамадзянін мэр», арганізаваныя выданнем «Омск палітычны», падаў дакументы ў омскі гарвыбаркам для ўдзелу ў выбарах мэра Омска, якія павінны былі прайсці 17 чэрвеня, аднак не змог сабраць неабходную колькасць подпісаў выбаршчыкаў для вылучэння^[5][6][⇨].

4 чэрвеня 2012 года сумесна з Максімам Кацам абвясціў аб запуску фонду «Гарадскія праекты»^[7][⇨].

Актывіст веласіпеднага руху, з 2013 года з’яўляўся сузаснавальнікам кампаніі «Кола-Колца» — афіцыйнага дыстрыбутара веласіпедаў Peugeot, Gitane^[fr], Definitive і Puch^[de] у Расіі^[8]. Выйшаў з праекта ў 2015 годзе.

У 2015 годзе на базе свайго блога ў «Жывым Журнале» заснаваў аўтарскі СМІ Varlamov.ru^[1][9].

У 2017 годзе стала вядома^[10][11], што Варламаву забаронены ўезд у Украіну тэрмінам на 5 гадоў да 2021 года^[12] (у адпаведнасці з адміністрацыйным артыкулам ч. 3 арт. 13 Закона Украіны «Аб прававым статусе замежнікаў і асоб без грамадзянства»), за парушэнне дзяржаўнай мяжы Украіны і наведванне анексаванага Крыма без дазволу ўкраінскіх улад і не праз афіцыйную мяжу з Херсонскай вобласцю, што з пазіцый украінскага заканадаўства расцэньваецца як парушэнне дзяржаўнай мяжы. У Крыме жыве яго бабуля^[13].

У 2018 годзе Варламаў далучыўся да фудтэх-праекта экс-кіраўніка сервісу дастаўкі Uber Eats Міхаіла Рэйдэра Bright Kitchen^[14]. Праект кіраваў некалькімі канцэпцыямі «рэстаранаў без залаў» — «Ведамасці. Ланч», «Варламаў. Есці», «Кухня 420» і Curry On!^[15]. Доля Варламава ў Bright Kitchen станам на 2020 год складала 18 %^[16]. У 2022 годзе праект быў закрыты^[17].

У ліпені 2021 года Варламаў абвясціў пра закрыццё блога ў «Жывым журнале», праект Varlamov.ru будзе працаваць на платформе Teletype^[18].

23 сакавіка 2023 года прызнаны Міністэрствам юстыцыі Расіі замежным агентам, за «распаўсюджванне несапраўднай інфармацыі аб прымаемых органамі публічнай улады рашэннях і праводзімай імі палітыцы, а таксама за атрыманне фінансавання з-за мяжы»^[19].

Журналісцкая дзейнасць

5 жніўня 2006 года пачаў весці блог у «Жывым Журнале» пад нікам zyalt як фатограф. Пазней блог пашырыўся да аўтарскага СМІ^[20] на асобным дамене^[9]. На красавік 2018 года ён займае першую пазіцыю ў рэйтынгу «Жывога Журнала»^[21]; у сакавіку 2017 года ўваходзіў у дзясятку самых цытуемых крыніц у сацыяльных медыя па версіі «Медыялогіі»^[22]. Пры заяўленай наведвальнасці сайта больш за 17 мільёнаў чалавек у год вялікая частка наведвальнікаў прыходзіць з Расіі (74,67 %), Украіны (8,24 %) і ЗША (2,26 %)^[23]. Таксама Варламаў вядзе твітэр^[24] і відэаблог на YouTube^[25].

Ілья Варламаў з’яўляецца сузаснавальнікам кампаніі «Аўтарскія медыя», праз якую прадаецца рэклама ў яго блогу^[26]. Цэны на рэкламу апублікаваныя ў адкрытым доступе. У той жа час Варламава абвінавачвалі ў размяшчэнні заказных пастоў у туркменскіх СМІ^[27] дэпутат ад «Адзінай Расіі» Уладзімір Бурматаў^[28], «Маладая гвардыя Адзінай Расіі»^[29], журналіст Алег Кашын^[30]. Варламаў заяўляе аб поўнай адсутнасці ў яго блогу платных публікацый без адпаведных метак. У 2016 годзе Варламаў абвясціў узнагароду ў 1 мільён рублёў любому, хто знойдзе на яго сайце джынсу — платную публікацыю без адпаведнай пазнакі^[31].

Пратэстныя акцыі ў Расіі

Фотаздымак Ільі Варламава, зроблены падчас беспарадкаў на Манежнай плошчы ў Маскве

Варламаў рабіў анлайн-фотарэпартажы са шматлікіх палітычных акцый. Упершыню зрабіўшы справаздачу аб «Маршы нязгодных» у 2008 годзе, з тых часоў ён асвятляў «Маршы нязгодных», акцыі «Стратэгіі-31», «Дзень гневу» у 2010 і 2011 гадах^[32], мітынгі супраць фальсіфікацый выбараў і іншыя масавыя акцыі^[33].

Рэпартаж Варламава з падзей у 2010 годзе на Манежнай плошчы^[34], дзе адбывалася масавая акцыя нацыяналістаў, якая перарасла ў сутыкненні з АМАПам і беспарадкі, пасля цытавалі многія СМІ^[35][36].

Адным з першых пачаў выкарыстоўваць у сваіх рэпартажах фатаграфіі з беспілотнікаў^[37]; так, у яго блогу з’явілася вядомая фатаграфія, якая паказвае масавасць пратэсту супраць фальсіфікацыі выбараў на Балотнай плошчы^[38]. Прысутнічаў на пратэстах у Парыжы ў 2018 годзе^[39] і Нью-Ёрку ў 2020 годзе^[40].

Падзеі ў Кіеве ў 2013—2014 годзе

Фотаздымак Ільі Варламава 23 студзеня 2014 года, сутыкненні на Еўрамайдане

Варламаў падрабязна асвятляў пратэсты ў Кіеве, асабіста прысутнічаў на месцы падзей і рабіў фотарэпартажы і прамыя эфіры. Ён першапачаткова прыляцеў у Кіеў 26 лістапада 2013 года, з пачаткам пратэстаў, і пасля рэгулярна наведваў горад пры эскалацыі падзей, выпускаючы новыя запісы ў блогу. 23 студзеня 2014 года ў матэрыяле «Вулічныя баі ў Кіеве» падрабязна апісаў сутыкненні пратэстоўцаў з «Беркутам»^[41].

Агулам напісаў 29 матэрыялаў пра падзеі ў Кіеве^[42]. Фатаграфіі Варламава для ілюстрацыі падзей у Кіеве выкарыстоўвалі расійскія і ўкраінскія СМІ, у прыватнасці ўкраінскі Forbes^[43].

Пасля пачатку анексіі Крыма Расіяй напісаў матэрыял «Хто захоплівае Крым?», у якім размясціў фатаграфіі ўзброеных людзей без апазнавальных знакаў, якія захапілі аэрапорт Сімферопаля^[44]. Пасля гэтага паста рух «Маладая гвардыя Адзінай Расіі» абвінаваціў яго ў працы на Еўрамайдан^[29].

Асвятленне дзейнасці Уладзіміра Пуціна як старшыні ўрада

У 2010 годзе ўвайшоў у пул журналістаў, якія асвятляюць дзейнасць прэм’ер-міністра Расіі Уладзіміра Пуціна^[45]. Ілья Варламаў суправаджаў Уладзіміра Пуціна ў паездках у Санкт-Пецярбург і Южна-Сахалінск, а таксама асвятліў паездку прэм’ер-міністра на моладзевы форум «Селігер»^[46][47].

Падарожжы па свеце

Фотаздымак Ільі Варламава з аперацыі па знішчэнні макавай плантацыі ў Афганістане

Варламаў публікуе шляхавыя нататкі і фотарэпартажы пра свае падарожжы ў розныя краіны свету. Па яго сцвярджэнні, у 2016 годзе ён наведаў 37 краін, а ў 2017-м — 35^[23]. Яго рэпартажы аб Туркменістане, адной з самых закрытых краін свету на думку Human Rights Watch^[48], выклікалі рэакцыю мясцовых СМІ^[49]. Варламава абвінавацілі ў прадажнасці, працы на Крэмль. Пасля рэпартажаў карыстальнікі заяўлялі аб блакіраванні блога Варламава ў Туркменістане^[50]. Пасля візіту Варламава ў Алматы, Казахстан, і апісання гарадскіх праблем, кіраўнік упраўлення архітэктуры горада раскрытыкаваў аўтара, назваўшы яго пасты піярам, а не экспертным меркаваннем^[51].

Падарожжы па расійскіх гарадах

Фатаграфія з матэрыялу «Жудасны Омск»

Варламаў падарожнічае па расійскіх гарадах і піша пасты з крытычным поглядам на арганізацыю грамадскага транспарту, гарадскога асяроддзя і сістэмы кіравання горадам. З’яўляючыся архітэктарам, ён таксама цікавіцца тэмай архітэктуры гарадоў. У серыі «Дрэнны-добры» Варламаў апісвае недахопы і перавагі населеных пунктаў^[52]. У серыі пастоў «Мяжа» ён параўноўвае прыгранічныя гарады Расіі з гарадамі, якія знаходзяцца на блізкай адлегласці ў іншых краінах^[53].

• У публікацыі пра Грозны апісаны праблемы транспарту, архітэктуры, двароў і доступу гарадскога асяроддзя для пажылых і маламабільных грамадзян^[54]. Пасля публікацыі прэзідэнт Чачэнскай рэспублікі Рамзан Кадыраў сабраў нараду ў мэрыі горада, на якой сказаў, што ўдзячны Варламаву за тое, што той «наглядна паказаў добрыя і негатыўныя бакі ў працы ЖКГ Грознага»^[55].
• Пасля паездкі ў Набярэжныя Чаўны Варламаў назваў яго «горад — спальны мікрараён» і адзначыў праблемы ў яго праектаванні^[56]. У адказ на публікацыю прэзідэнт Рэспублікі Татарстан Рустам Мініханаў сказаў, што крытыка прынятая да ведама і што трэба «прымаць меры, а не крыўдзіцца»^[57].
• У серыі пастоў пра Пскоў Варламаў адзначыў, што «Пскоў не падобны ні на адзін іншы горад Расіі», так як «Тут чыста, няма самабуда і асаблівай разрухі, тут берагуць гісторыю і традыцыі». У той жа час Варламаў адзначыў, што ўдалечыні ад турыстычных месцаў для горада характэрныя «нячышчаныя пабітыя дарогі, адсутнасць элементарнай інфраструктуры для жыхароў, дурасць і разгільдзяйства»^[58][59]. Губернатар Пскоўскай вобласці Андрэй Турчак адзначыў, што «пасты Варламава аб Пскове павінны быць кіраўніцтвам да дзеяння для кіраўнікоў горада»^[60]. Пасля візіту Варламава гарадскія службы прайшлі па месцах, сфатаграфаваных Варламавым, і выправілі недахопы^[61].
• У серыі пастоў пра Чалябінск Варламаў апісаў сітуацыю з дзіцячай пляцоўкай за 20 мільёнаў рублёў, якая, на яго думку, складаецца з убогіх і прымітыўных канструкцый^[62]. У адказ на гэта дэпутат ад «Адзінай Расіі» Уладзімір Бурматаў абвінаваціў Варламава ў несамастойнасці і прадажнасці^[28].

Варламаў штогод публікуе рэйтынг расійскіх гарадоў зыходзячы з памеру бюджэту горада на аднаго жыхара^[63][64][65].

Варламаў публікуе ў сваім відэаблогу серыю відэа «ВДЗМ» (па-руску: «БДСМ») або «Вялікая дарога з мэрам» (руск.: «Большая дорога с мэром»); разам з урбаністам Аркадзем Гершманам, у якіх ён ходзіць па горадзе з мэрам і разбірае праблемы^[66][67][68].

Напад на Ілью Варламава ў Стаўрапалі

26 красавіка 2017 года на Варламава быў здзейснены напад пасля прылёту ў Стаўрапаль. У аэрапорце зламыснікі аблілі яго зялёнкай, абсыпалі мукой і нанеслі некалькі ўдараў. Праз некаторы час напад паўтарыўся ўжо ў горадзе, белая Lada Priora тараніла яго машыну^[69][70][71]. Варламаў запатрабаваў узбудзіць крымінальную справу па артыкуле 144 КК РФ (перашкода законнай прафесійнай дзейнасці журналіста) і абвінаваціў у датычнасці да нападаў супрацоўнікаў кампаніі «ПоўдзеньБудІнвест», забудоўшчыка ЖК «Перспектыўны», а таксама дэпутата Стаўрапольскай гардумы Сяргея Мядзведзева, намесніка генеральнага дырэктара па сувязях з грамадскасцю гэтай кампаніі^[72]. 28 красавіка прэс-служба стаўрапольскай паліцыі паведаміла, што праводзіцца даследчая праверка, а асобы чатырох удзельнікаў нападу ўжо ўстаноўлены^[73].

Затрыманне ў Паўднёвым Судане

13 студзеня 2021 года Ілья Варламаў, падарожнічаючы разам са сваёй жонкай Любоўю Варламавай, заснавальнікам Медыязоны і ўдзельнікам гурта Pussy Riot Пятром Вярзілавым, а таксама з дырэктарам Еўрапейскай гімназіі Боганцавым Іванам і Вадзімам Гінзбургам на тэрыторыі Паўднёвага Судана, быў затрыманы вайскоўцамі ў горадзе Капаэта^[74][75]. Па словах блогера, прычынай арышту стала падазрэнне ў выкарыстанні беспілотніка, які быў канфіскаваны ў каманды яшчэ ў аэрапорце Уганды, аднак пазней у сваім Telegram-канале ён распавёў, што цяпер расiянцаў абвінавачваюць у адсутнасці дазволу ад міністэрства дзікай прыроды^[76].

Грамадская і палітычная дзейнасць

У студзені 2012 года стаў сузаснавальнікам праекта «Ліга выбаршчыкаў». Акрамя яго сузаснавальнікамі выступілі вядомыя расійскія журналісты, грамадскія дзеячы і дзеячы культуры, такія як Юрый Шаўчук, Леанід Парфёнаў, Сяргей Пархоменка і Барыс Акунін. Мэтай праекта была абарона выбарчых правоў грамадзян і арганізацыя назірання на выбарах Прэзідэнта Расіі ў 2012 годзе^[77].

У 2011 годзе заснаваў антыпрэмію «Шкляны ніт». Прэмія ўручаецца чыноўнікам за дурныя або шкоднасныя рашэнні ў пытаннях добраўпарадкавання Масквы. Лаўрэаты ўзнагароджваліся статуэткай «Шкляны ніт» — сімвалам недалёкасці і крыварукасці. Пасля прэмія стала віртуальнай^[78].

У 2011 годзе заснаваў праект «Краіна без глупстваў». У рамках праекта праводзіў барацьбу за свабоду фатаграфій у расійскіх гандлёвых цэнтрах і на вакзалах, а таксама змагаўся з незаконным захопам аўтамабільных парковак^[79][80].

У снежні 2018 года заявіў аб жаданні выкласці ў адкрыты доступ увесь архіў сваіх фатаграфій і дазволіць іх свабоднае выкарыстанне на ўмовах ліцэнзіі CC BY-SA^[81]. Пазней зарэгістраваўся на Вікісховішчы. 1 лютага 2019 года апублікаваў у сябе ў блогу паведамленне аб тым, што дазваляе выкарыстанне ўсіх фатаграфій на ўмовах ліцэнзіі CC-BY-SA 4.0, і пачаў загрузку фатаграфій на Вікісховішча^[82].

Выбары мэра Омска 2012 года

Ілья Варламаў падае дакументы ў омскі выбаркам

У 2012 годзе прыняў запрашэнне групы омскіх апазіцыянераў прыняць удзел у праймерыз «Грамадзянскі мэр». Перад галасаваннем прызнаўся, што быў у Омску толькі адзін раз і заклікае выбаршчыкаў добра падумаць, перш чым аддаць голас за сваю кандыдатуру. Сваё жаданне ўдзельнічаць у выбарах патлумачыў жаданнем актывізаваць моладзь на ўдзел у палітыцы і змены ў горадзе, а таксама жаданнем мяняць расійскія гарады^[5].

Перад галасаваннем на праймерыз паведаміў, што пойдзе на выбары толькі ў тым выпадку, калі яго ініцыятыўная група сама зможа сабраць неабходны 1 % подпісаў жыхароў горада для вылучэння^[83]. Па выніках праймерыз Варламаў перамог, набраўшы 46 % галасоў, на другім месцы апынуўся выкладчык Омскага ўніверсітэта Ігар Фёдараў, які набраў 16 % галасоў^[84]. Вылучэнне Ільі Варламава на выбарах мэра Омска падтрымалі Аляксей Навальны і Арцемій Лебедзеў.

Аднак Ілья Варламаў не быў зарэгістраваны кандыдатам на пасаду мэра Омска ў сувязі з тым, што ініцыятыўная група не змагла сабраць неабходную колькасць подпісаў для яго вылучэння^[85].

«Гарадскія праекты»

У 2012 годзе разам з Максімам Кацам заснаваў фонд «Гарадскія праекты». У задачы фонду ўваходзіць адукацыйная і лабісцкая дзейнасць у сферы ўрбаністыкі. Арганізатары ставяць перад сабой задачу змяніць вектар развіцця расійскіх гарадоў з аўтамабіліарыентаванага ў бок сучаснага еўрапейскага шляху, калі рэсурсы ўкладваюцца ў развіццё грамадскага транспарту і пешаходнай інфраструктуры^[86].

19 снежня 2019 года Ілья Варламаў у сваім пераднавагоднім выпуску абвясціў аб тым, што ён і каманда «Гарадскіх праектаў» скончылі кнігу «100 парад мэру», над якой яны працавалі некалькі гадоў, а таксама аб тым, што запушчаны збор сродкаў на падтрыманне гэтага праекта на сайце фонду «Гарадскія праекты»^[87][88].

Выбары ў Маскоўскую гарадскую думу 2014 года

У 2014 годзе стаў кіраўніком перадвыбарнага штаба Максіма Каца на выбарах у Маскоўскую гарадскую думe па аднамандатнай акрузе № 5. Выбарчая кампанія будавалася вакол прынцыпу зручных гарадоў і сучасных падыходаў да развіцця пешаходных прастор і грамадскага транспарту, у рамках кампаніі былі прапанаваны сучасныя спосабы арганізацыі двароў і вуліц выбарчай акругі^[89].

Асаблівасцю выбарчай кампаніі з’яўлялася тое, што яна фінансавалася выключна на невялікія ахвяраванні. У агульнай складанасці ў выбарчы фонд Каца паступіла больш за 2500 плацяжоў на агульную суму больш за 10 мільёнаў рублёў^[90]. Пераможцам выбараў стаў кандыдат ад «Адзінай Расіі» Алег Сарока, які набраў 32 % галасоў. Максім Кац набраў 23 % галасоў^[91].

Выбары мэра Масквы 2018 года

19 красавіка 2018 года заявіў аб намеры балатавацца на пасаду мэра Масквы. Варламаў прадставіў праграму з 17 пунктаў пад назвай «радыкальны ўрбанізм». У праграме прапаноўваецца адкрыць маскоўскі Крэмль для вольнага наведвання і вярнуць яму белы колер, ліквідаваць службовы транспарт і ведамасныя паркоўкі, адправіць больш рэсурсаў на развіццё грамадскага транспарту, увесці платны ўезд у цэнтр горада^[92]. 18 мая таго ж года адмовіўся ад вылучэння^[93].

Праект PastVu.com

З канца 2000-х гг. Ілья Варламаў сумесна з праграмістам Аляксеем Дука развівае гістарычны інтэрнэт-праект PastVu.com, прысвечаны зборы архіўных фатаграфій розных месцаў свету^[94][95]. Карыстальнікі-добраахвотнікі загружаюць старыя фатаграфіі, да якіх дадаюць даціроўкі і апісанні і прывязваюць да карты з дапамогай развітага інтэрфейсу на рускай і англійскай мовах (падобна Вікіпедыі, захоўваецца гісторыя правак). Да лістапада 2020 года на сайт загружана больш за 1 млн малюнкаў^[96].

Фонд «Увага!»

У ліпені 2018 года заснаваў фонд захавання гістарычнай спадчыны «Увага!». Фонд займаецца аднаўленнем аблічча гістарычных будынкаў у Расіі, асобных частак будынкаў, шыльдаў і іншых элементаў гарадскога асяроддзя. Сярод першых праектаў фонду абнаўленне дзверы ў помніку архітэктуры пачатку ХХ стагоддзя ў Волагдзе, аднаўленне савецкіх неонавых шыльд «Гастраномія» і «Бакалея» на жылым доме ў Сыктыўкары, рамонт цаглянага купецкага дома 1861 г. пабудовы ў Кіраве і драўлянага будынка пошты ў вёсцы Багатае Самарскай вобласці^[97]. Да канца студзеня 2020 года фонд аднавіў 16 аб’ектаў, а ў працэсе рэстаўрацыі знаходзілася яшчэ 10 аб’ектаў. Збор грошай ідзе на 4 аб’екты: Дом Бака ў Санкт-Пецярбургу, Белую вежу ў Екацярынбургу, Ратушу ў Сортавале і Храм Іаана Багаслова ў вёсцы Анісімава^[98]. Самым затратным праектам фонду, на які доўга ішоў збор грошай, з’яўляецца Белая вежа ў Екацярынбургу, якая мае патрэбу ў 4,3 млн рублёў для рэстаўрацыі^[99].

Уварванне Расіі ва Украіну

З лютага 2022 года Ілья Варламаў выступае супраць расійскага ўварвання ва Украіну 2022 года. На сваім YouTube-канале ён асуджае расійскі ўрад, вайну ў Данбасе і прызнанне Расіяй незалежнасці ДНР і ЛНР.

Узнагароды і намінацыі

• У 2009 годзе ўваходзіў у лік намінантаў прэміі «Прарыў», заснаванай Федэральным агенцтвам па справах моладзі ў намінацыі «Пра Бізнес»^[100][101].
• У снежні 2011 года стаў пераможцам конкурсу «РАТАР» у намінацыі «Блогер года»^[102].
• У конкурсе «Сярэбраная камера 2009—2010» атрымаў гран-пры ў намінацыі «Падзеі і штодзённае жыццё»^[103].
• У снежні 2010 года Варламаў стаў уладальнікам штогадовай прэміі LiveJournal «Рында Года» у намінацыі «Блогер года»^[104].
• Быў адным з пераможцаў у намінацыі «падзеі/паўсядзённае жыццё» конкурсу Best of Russia («Найлепшыя фатаграфіі Расіі») 2009^[105], 2011^[106] і 2012 гадоў^[107], у намінацыі «людзі» 2012 года^[108].
• У 2012 годзе заняў 3 месца ў конкурсе «Год без цэнзуры» за фатаграфію з разгону мітынгу апазіцыі на Пушкінскай плошчы 6 сакавіка 2012 года^[109][110].

Бібліяграфія

• Варламов И., Чистопрудов Д. «Pro Moscow/Про Москву». — Новости, 2012. — 140 с. — ISBN 978-5-88149-528-2.
• Варламов И. «Путевые заметки». — Манн, Иванов и Фербер, 2015. — 176 с. — ISBN 978-5-00-057274-0.
• Варламов И., Кац М. «100 советов мэру». — Альпина нон-фикшн, 2020. — 464 с. — ISBN 978-5-00139-255-2.

Сям’я

Жанаты, мае дваіх дзяцей.

Жонка — Любоў Варламава, архітэктар, генеральны дырэктар Аддзела горадабудаўніцтва і архітэктурнага праектавання кампаніі «АйКьюб»^[111].

Дачка Алена (нар. 13 лістапада 2009) і сын Леў (нар. 8 верасня 2017)^[112]. У пары гэтак жа трэці сын Любові ад першага шлюбу.

Крыніцы

1. "Илья Варламов превратил свой блог в авторское СМИ". The Village. Праверана 2018-04-15.
2. "Московский архитектурный институт". Афиша. Праверана 2018-04-15.
3. Екатерина Дранкина. Молодые капиталы (нявызн.). № 10 (667). Коммерсантъ Деньги (17 сакавіка 2008).
4. Илья Варламов. Впервые в интернетах! Открытие фотоагентства 28-300 в прямом эфире! (нявызн.)(недаступная спасылка) (21 жніўня 2009). Архівавана з першакрыніцы 15 лютага 2012. Праверана 5 сакавіка 2021.
5. У Варламова приняли документы для участия в выборах мэра Омска, нужно собрать более 9 тысяч подписей (нявызн.) (18 красавіка 2012).
6. Кампания в Омске закрыта (нявызн.)(недаступная спасылка) (2 мая 2012). Архівавана з першакрыніцы 7 мая 2012. Праверана 5 сакавіка 2021.
7. Алиса По. Илья Варламов и Максим Кац запускают «Городские проекты» (нявызн.). The Village (4 чэрвеня 2012). Архівавана з першакрыніцы 23 лістапада 2012.
8. Илья Варламов. Велосипедные дела (нявызн.)(недаступная спасылка). Живой Журнал (9 кастрычніка 2013). Архівавана з першакрыніцы 27 красавіка 2015. Праверана 5 сакавіка 2021.
9. varlamov.ru
10. Блогеру Илье Варламову запретили въезд на Украину
11. Блогеру Илье Варламову запретили въезд на Украину — Росбалт
12. Варламова не пустят в Украину до 2021 года | Украинская правда
13. Важное мнение моей бабушки о ситуации в Крыму: varlamov.ru — LiveJournal (нявызн.). Архівавана з першакрыніцы 20 лютага 2018. Праверана 6 лютага 2019.
14. Андрей Фролов. Илья Варламов и экс-глава Uber Eats в России открыли в Москве ресторан «Варламов есть» — Еда на vc.ru (нявызн.). vc.ru (15 верасня 2018). Праверана 31 мая 2023.
15. Платформа Bright Kitchen привлекла новых инвесторов (руск.). Коммерсантъ (7 мая 2020). Праверана 31 мая 2023.
16. Галина Мубаракшина. Создатель «Варламов есть» и других фуд-проектов привлёк свыше 100 млн рублей на расширение зон доставки в Москве — Еда на vc.ru (нявызн.). vc.ru (7 мая 2020). Праверана 31 мая 2023.
17. Доставка Ильи Варламова «Варламов Есть» закрылась — как и другие проекты Bright Kitchen - Москвич Mag (руск.)  (нявызн.) ? (16 верасня 2022). Праверана 31 мая 2023.
18. Илья Варламов перешел из ЖЖ в Teletype вслед за Артемием Лебедевым (руск.). www.sostav.ru. Архівавана з першакрыніцы 26 ліпеня 2021. Праверана 26 ліпеня 2021.
19. Минюст признал иноагентами юриста Чикова и блогера Варламова (руск.). РБК (23 сакавіка 2023). Праверана 23 сакавіка 2023.
20. Битва Роскомнадзора с Telegram и обвинения в адрес ТНТ: соцсети за неделю (нявызн.). ИА Regnum. Праверана 23 красавіка 2018.
21. Рейтинг пользователей (нявызн.). Праверана 21 красавіка 2018.
22. Федеральные СМИ - март 2017 (нявызн.). Медиалогия. Праверана 15 красавіка 2018.
23. "Отчет за 2017 год". Праверана 2018-04-15.
24. Илья Варламов (@varlamov) | Twitter (нявызн.). Праверана 13 студзеня 2019.
25. varlamov — YouTube (нявызн.). Праверана 13 студзеня 2019.
26. "«Авторские медиа»: Как Илья Варламов и Екатерина Патюлина продают рекламу в блогах по цене редакционных СМИ (и дороже)". Праверана 2018-04-15. {{cite news}}: no-break space character у |title= на пазіцыі 39 (даведка)
27. Gundogar News об Илье Варламове (нявызн.). Праверана 15 красавіка 2018.
28. Бурматов ответил Варламову на разгромный пост о детской площадке в Челябинске (нявызн.)(недаступная спасылка) (30 кастрычніка 2017). Архівавана з першакрыніцы 16 красавіка 2018. Праверана 5 сакавіка 2021.
29. "«Молодая гвардия» обвинила Илью Варламова в работе на «Майдан»". 2014-02-28. Архівавана з арыгінала 15 красавіка 2018. Праверана 2018-04-15.
30. Олег Кашин. Великий мурзилка (нявызн.) (5 мая 2012). Праверана 15 красавіка 2018.
31. Илья Варламов. "1 000 000 рублей за джинсу в этом блоге". Праверана 2018-04-15.
32. Блогер-фотограф Илья Варламов взят в пул Владимира Путина (нявызн.). politonline.ru (22 снежня 2010).
33. Все записи по тегу «Митинг» (нявызн.). Varlamov.ru.
34. Илья Варламов. "Беспорядки в Москве". Праверана 2018-04-15.
35. "Беспорядки на Манежной площади в Москве 11 декабря 2010 года". РИА Новости. Праверана 2018-04-15.
36. EchoMSK. Беспорядки на Манежной площади (нявызн.). Эхо Москвы. Праверана 15 красавіка 2018.
37. "Дрон-журналистика в России. От Болотной площади до Сирии". Архівавана з арыгінала 16 красавіка 2018. Праверана 2018-04-15.
38. "Митинг против фальсификации итогов выборов в Москве. Болотная 5 лет назад!". Праверана 2018-04-15.
39. Відэа на YouTube
40. Відэа на YouTube
41. Илья Варламов. "Уличные бои в Киеве". Праверана 2018-04-15.
42. Илья Варламов. Все репортажи событий в Киеве 2013—2014 (нявызн.).
43. "Англоязычные отзывы о Майдане". Архівавана з арыгінала 6 верасня 2019. Праверана 5 сакавіка 2021.
44. "Кто захватывает Крым?". Архівавана з арыгінала 22 лютага 2018. Праверана 2018-04-15.
45. У Путина появился личный блогер (нявызн.) (22 снежня 2010). Праверана 31 мая 2015.
46. Известный блогер Варламов снова побывал в поездке с премьером Путиным (нявызн.) (19 сакавіка 2011). Праверана 31 мая 2015.
47. Илья Варламов. О ком думал Путин на Селигере? (нявызн.)(недаступная спасылка) (2 жніўня 2011). Архівавана з першакрыніцы 11 красавіка 2012. Праверана 5 сакавіка 2021.
48. World Report 2014: Turkmenistan (нявызн.). Праверана 28 студзеня 2015.
49. Илюша «Дон Ламанчский» (нявызн.). Праверана 15 красавіка 2018.
50. "«Облавы на машины с чёрными дисками»: Илья Варламов рассказал о странных запретах Туркменистана". 2016-04-12. Архівавана з арыгінала 16 красавіка 2018. Праверана 2018-04-15.
51. Акимат Алматы прокомментировал критику блогера Варламова (нявызн.).
52. Илья Варламов. Все записи по тегу «Плохой-хороший» (нявызн.).
53. Илья Варламов. Все записи по тегу «Проект Граница» (нявызн.).
54. Илья Варламов. "Плохой Грозный". Праверана 2018-04-15.
55. Илья Варламов. "Правильная реакция". Праверана 2018-04-15.
56. Илья Варламов. "Город – спальный микрорайон". Праверана 2018-04-15.
57. "Минниханов ответил на критику блогера Варламова в адрес Челнов". Праверана 2018-04-15.
58. Илья Варламов. "Хороший Псков". Праверана 2018-04-15.
59. Илья Варламов. "Плохой Псков". Праверана 2018-04-15.
60. Посты блогера Варламова о Пскове должны быть руководством к действию для руководителей города, уверен Андрей Турчак (нявызн.)(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 16 красавіка 2018. Праверана 15 красавіка 2018.
61. Илья Варламов. "Очень хороший Псков". Праверана 2018-04-15.
62. Илья Варламов. "Позорище за 20 млн рублей". Праверана 2018-04-15.
63. "Либеральный Варламов составил рейтинг городов: Победил русский Севастополь". Праверана 2018-04-17.
64. "Где в России жить хорошо (в 2017-м)?". Праверана 2018-04-15.
65. Лучшие и худшие города России (руск.). Праверана 20 кастрычніка 2019.
66. БДСМ с Олегом Бекмеметьевым: появилось видео прогулки блогера Ильи Варламова с главой Ижевска (нявызн.). Праверана 29 верасня 2020.
67. «Как город с неплохим потенциалом превратился в самую провинциальную провинцию» (нявызн.)(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 29 верасня 2020. Праверана 29 верасня 2020.
68. «У Панова в кабинете нет портрета Путина»: Варламов выложил в Сеть «БДСМ» с мэром Нижнего Новгорода (нявызн.). Праверана 29 верасня 2020.
69. На блогера Илью Варламова дважды за день напали в Ставрополе — BBC News Русская служба (нявызн.). Праверана 13 студзеня 2019.
70. Ресурс заблокирован — Resource is blocked (нявызн.)(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 15 верасня 2017. Праверана 13 студзеня 2019.
71. Как на меня в Ставрополе бандиты напали: все подробности и лица! — Варламов.ру (нявызн.). Праверана 13 студзеня 2019.
72. После нападений в Ставрополе Илья Варламов требует возбудить уголовное дело (нявызн.)(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 16 жніўня 2017. Праверана 13 студзеня 2019.
73. Варламов рассказал о задержаниях в Ставрополе после нападения на него :: Общество :: РБК (нявызн.). Праверана 13 студзеня 2019.
74. "Блогера Варламова задержали в Южном Судане". РИА Новости. Праверана 2020-01-13.
75. "Варламов и Верзилов сообщили о задержании в Южном Судане". РБК. Праверана 2020-01-13.
76. "Варламов и Верзилов задержаны в Южном Судане". Новости Mail.ru. Архівавана з арыгінала 13 студзеня 2021. Праверана 2020-01-13.
77. "Блогер Илья Варламов о Лиге избирателей и о политике". Телеканал «Дождь». Праверана 2018-04-15.
78. Илья Варламов. Стеклянный болт возвращается! (нявызн.). Праверана 23 красавіка 2018.
79. "Чиновники и стилисты. Илья Варламов". Праверана 2018-04-15.
80. Илья Варламов. "Новости проекта Страна без глупостей". Праверана 2018-04-15.
81. Анастасия Алимпиева. А раньше судился. Варламов решил открыть доступ к архивам своих фото (нявызн.). ФедералПресс (12 снежня 2018). Праверана 5 лютага 2019.
82. Илья Варламов. Открываю закрома! (нявызн.). ФедералПресс (1 лютага 2019). Праверана 5 лютага 2019.
83. Илья Варламов. "Гражданские праймериз в Омске". Праверана 2018-04-15.
84. "Интернет-праймериз кандидатов мэра Омска выиграл популярный блогер". Праверана 2018-04-15.
85. Блогер И.Варламов отказался от участия в выборах мэра Омска (нявызн.). Праверана 15 красавіка 2018.
86. Городские Проекты — о фонде (нявызн.)(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 22 лютага 2020. Праверана 5 сакавіка 2021.
87. Издаем книгу «100 советов мэру вашего города» (руск.)(недаступная спасылка). 100.city4people.ru. Архівавана з першакрыніцы 22 снежня 2019. Праверана 23 студзеня 2020.
88. Предновогодний выпуск: новости проектов, розыгрыш подарков! (руск.). Праверана 23 студзеня 2020.
89. Илья Варламов. "Кац предлагает хорошие и удобные дворы!". Праверана 2018-04-15.
90. Выборы в Мосгордуму (нявызн.).
91. Сведения о проводящихся выборах и референдумах (нявызн.)(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 23 снежня 2017. Праверана 5 сакавіка 2021.
92. "«Радикальный урбанизм»: Илья Варламов объявил о выдвижении на пост мэра Москвы".
93. Илья Варламов отказался от участия в выборах мэра Москвы (нявызн.) (18 мая 2018).
94. PastVu.com - архив старых фотографий. Сбор средств на развитие проекта (руск.). Праверана 13 студзеня 2019.
95. «Утро»: Алексей Дук рассказал о фотопроекте Pastvu.com — Москва 24, 21.02.2014 (руск.). Праверана 13 студзеня 2019.
96. https://pastvu.com/news/153
97. "Варламов основал фонд сохранения исторического наследия".
98. Внимание :: Фонд сохранения исторического наследия (нявызн.). fondvnimanie.ru.
99. Белая башня: исследование и создание проекта реставрации, Екатеринбург :: Фонд Внимание (нявызн.). fondvnimanie.ru.
100. Объявлены номинанты на премию «Прорыв» (нявызн.) (14 снежня 2009). Архівавана з першакрыніцы 26 снежня 2010.
101. Дмитрий Медведев вручил премию «Прорыв» (нявызн.) (17 снежня 2009). Архівавана з першакрыніцы 25 студзеня 2012.
102. РОТОР 2011: 5. Блогер года (нявызн.). Архівавана з першакрыніцы 30 ліпеня 2012.
103. В Москве наградили победителей фотоконкурса «Серебряная камера» (нявызн.) (2 сакавіка 2011).
104. Рында Года. Лучшее в ЖЖ. Итоги голосования (нявызн.) (30 снежня 2010). Архівавана з першакрыніцы 18 чэрвеня 2012.
105. архив 2009 ⁄ победители (нявызн.). Архівавана з першакрыніцы 13 кастрычніка 2010.
106. архив 2011 ⁄ победители (нявызн.). Архівавана з першакрыніцы 19 студзеня 2012.
107. архив 2012 ⁄ победители (нявызн.).
108. архив 2012 ⁄ победители (нявызн.).
109. Год без цензуры (нявызн.) (12 кастрычніка 2012).
110. Победители фотоконкурса «Год без цензуры» (нявызн.).
111. icube.ru. "Icube. Команда". Праверана 2020-10-20.
112. Илья Варламов. "Наследник родился!". Праверана 2017-09-10.

Спасылкі

• Афіцыйны сайт Фонду садзейнічання развіцця гарадоў «Гарадскія праекты» Архівавана 12 красавіка 2021.
• Афіцыйны сайт Фонду захавання гістарычнай спадчыны «Увага»
• Пратэсты ў Беларусі: «Марш супраць фашызму» і змена тактыкі // ЖЖ Варламаў. 22 лістапада 2020.