Трыццаты з’езд КПБ. Адбыўся 30 — 31 студзеня 1986 г. Прысутнічала 806 дэлегатаў ад 807 тыс. членаў і кандыдатаў у члены партыі (разам з вайсковымі арганізацыямі; 667 980 членаў і кандыдатаў у члены КПБ).
Парадак дня
- Справаздача ЦК КПБ (М. М. Слюнькоў);
- справаздача Рэвізійнай камісіі КПБ (Дз. В. Цябут);
- справаздача аб праекце новай рэдакцыі Праграмы КПСС (М. М. Слюнькоў);
- справаздача аб праекце змен у Статуце КПСС (М. М. Слюнькоў)
- справаздача аб праекце ЦК КПСС «Асноўныя напрамкі эканамічнага і сацыяльнага развіцця СССР на 1980—1990 гады і на перыяд да 2000 года» (М. В. Кавалёў);
- выбары ЦК КПБ і Рэвізійнай камісіі КПБ.
Праца з’езда
З’езд працаваў на этапе, калі эканоміка СССР уцягвалася ў крызіс, які набываў зацяжны і сістэмны характар. Вышэйшае партыйнае кіраўніцтва імкнулася знайсці выйсце на шляхах перабудовы кіравання народна-гаспадарчым комплексам, пераводу яго на інтэнсіўнае развіццё, некатторай дэмакратызацыі грамадскага жыцця. Супярэчнасці перабудовы знайшлі адлюстраванне ў справаздачы ЦК, выступленнях дэлегатаў. Гаварылася пра сур’ёзныя пралікі і недахопы ў кіраўніцтве эканомікай рэспублікі, рэзка крытыкаваліся Савет Міністраў, Дзяржплан, міністэрствы, ведамствы, галіновыя аддзелы ЦК. За 15 гадоў кошт асноўных фондаў у народнай гаспадарцы БССР павялічыўся ў 3,4 раза, а фондааддача знізілася амаль на 1/3. За кошт навукова-тэхнічных мерапрыемстваў забяспечвалася толькі 50 % прыросту прадукцыйнасці працы. Тэрміны ўзвядзення аб’ектаў у будаўніцтве перавышалі нарматывы ў 1,5 раза. Харчовая праграма была не выканана па вытворчасці прадуктаў жывёлагадоўлі, лёну, цукровых буракоў. Дэлегаты гаварылі пра неабходнасць цэласнага гаспадарчага механізму, у аснове якога ляжалі б эканамічныя інтарэсы, паслядоўнае ўкараненне гаспадарчага разліку, матэрыяльная зацікаўленасць і адказнасць работнікаў. Замест гэтага кіраванне распылялася па асобных галінах і вытворчасцях, будавадася на дырэктыўных метадах.
У якасці ключавой была пастаўлена задача поўнага пераходу народнай гаспадаркі на рэйкі інтэнсіўнага развіцця. Апераджальнае развіццё павінны былі набыць галіны, якія вызначаюць навукова-тэхнічны прагрэс: станка- і прыладабудаванне, радыётэхналагічная, электронная і электратэхналагічная прамысловасць. Выпуск прамысловай прадукцыі за 12-ю пяцігодку намячалася павялічыць на 22 — 25 %. Ад работнікаў аграпрамысловага комплексу патрабавалася забяспечыць поўнае выкананне Харчовай праграмы. Была пастаўлена задача ўвесь прырост прадукцыі і прамысловасці, сельскай гаспадаркі, аб’ёмаў перавозак на транспарце і работ у будаўніцтве атрымаць за кошт павышэння прадукцыйнасці працы. Вялікая роля адводзілася навуцы, яе інтэграцыі з вытворчасцю. Асаблівая ўвага звярталася на паляпшэнне ўмоў працы, жыцця, побыту людзей, стварэнне здаровага маральна-псіхалагічнага клімату ў працоўных калектывах, выхаванне ў работнікаў высокай дысцыпліны і адказнасці.
Вынікі з’езда
З’езд выказаўся за тое, каб перабудова ў рэспубліцы пачыналася з кіраўніцтва ЦК КПБ і Савета Міністраў БССР, іх аддзелаў, апарату, з кіраўнікоў міністэрстваў і ведамстваў. З’езд выбраў ЦК КПБ з 159 членаў і 73 кандыдаты, Рэвізійную камісію КПБ з 49 членаў. На пленуме ЦК сфарміравана Бюро ЦК КПБ з 16 членаў і 1 кандыдат. 1-м сакратаром ЦК КПБ абраны М. М. Слюнькоў, 2-м — Г. Г. Барташэвіч, сакратарамі — А. Т. Кузьмін, У. А. Ляпёшкін, М. І. Дземянцей.
Літаратура
- Матэрыялы XXX з’езда Камуністычнай партыі Беларусі = Материалы XXX съезда Коммунистической партии Белоруссии, Мінск, 1986. — Мн.: Беларусь, 1986. — 222, [1] с.
- Платонаў, Р. Трыццаты з’езд КПБ / Расціслаў Платонаў // Энцыклапедыя гісторыі Беларусі: У 6 т. / Беларуская Энцыклапедыя; Рэдкал.: М. В. Біч і інш.; Прадм. М. Ткачова; Маст. Э. Э. Жакевіч. Т. 6: У 2 кн. Кн. 1: Пузелі — Усая / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелЭн, 2001. — 591 с. — С. 528—529. — ISBN 985-11-0214-8.
- Смирнов, Ю. П., Платонов, Р. П. На крутом переломе: очерк основных направлений деятельности Компартии Белоруссии по осуществлению перестройки / Ю. П. Смирнов, Р. П. Платонов; Институт истории партии при ЦК КПБ — филиал Института марксизма-ленинизма при ЦК КПСС. — Мн.: Беларусь, 1989. — 269, [2] с. — ISBN 5-338-00326-0.
