Дармштат

Горад Дармштат ням.: Darmstadt Герб Сцяг Краіна  Германія Каардынаты 49°52′00″ пн. ш. 8°39′00″ у. д.^HGЯO Кіраўнік Jochen Partsch^[d] Заснаваны 1330 Плошча 122,24 км² Вышыня цэнтра 144 м Водныя аб’екты Darmbach^[d], Modau^[d] і Ruthsenbach^[d] Насельніцтва 142 310 чалавек (2009) Часавы пояс UTC+1, летам UTC+2 Тэлефонны код 06151, 06150 (Wixhausen) Паштовы індэкс 64283-64297 Аўтамабільны код DA Афіцыйны сайт darmstadt.de (ням.) Дармштат на карце Германіі

Медыяфайлы на Вікісховішчы

Дармштат^[1] (ням.: Darmstadt) — горад у Германіі, размешчаны ў паўднёвай часткі федэральнай зямлі Гесэн. У 1997 годзе Дармштат атрымаў афіцыйны статус «горада навук» (ням. Wissenschaftsstadt).

Гісторыя

Індустрыяльны час

На працягу XIX стагоддзя насельніцтва горада павялічылася з 15.000 да 72.000 жыхароў. У 1877 годзе з’явілася першая тэхнічная школа, якая пасля стала тэхнічным універсітэтам.

У XX стагоддзі Дармштат стаў цэнтрам мастацкага кірунку мадэрн (ням. Jugendstil). Штогадовыя конкурсы розных праектаў прывялі да будаўніцтва шматлікіх «архітэктурных скарбаў» гэтага перыяду. У 1937 годзе, для таго каб пашырыць вобласць Дармштата, былі далучаныя суседнія ваколіцы. У 1938 годзе горад быў адміністрацыйна аддзелены ад прылеглага раёна (Крайс).

Трэці рэйх

Жыхары Дармштата актыўна падтрымлівалі нацыстаў, а горад стаў адной з асноўных апор гітлераўскага рэжыму. У Дармштаце, першым з гарадоў нацысцкай Германіі, адразу пасля прыходу нацыстаў да ўлады (1933), былі закрытыя крамы, якія належалі яўрэям. Больш за 3000 яўрэяў Дармштата былі адпраўлены ў лагеры смерці^[2].

Насельніцтва

Год Колькасць 1950 94 788 1970 141 224 1990 138 920 2000 138 242 2010 144 402 Год Колькасць 2011 145 845 2012 150 155 2014 154 002 2015 153 166 [3] 2016 157 437 [4] Год Колькасць 2016 159 982 [5] 2017 158 254 [6] 2019 159 207 [7][8] 2021 159 174 [9] 2021 159 631 [10] Год Колькасць 2022 162 243 [11] 2023 164 792 [12]

Гарады-пабрацімы

Памылка Lua: not enough memory.

Вядомыя ўраджэнцы і жыхары

• Георг Бюхнер
• Вільгельм Гальвакс
• Фрыдрых Аўгуст Кекуле

Зноскі

1. Злучэннне дт на канцы слоў іншамоўнага паходжання перадаецца праз т. Арфаграфічны слоўнік. (М. П. Лобан, М. Р. Суднік). Мн., «Народная асвета», 1990, С.22.
2. Darmstadt (memorial, Kirschenallee)
3. http://www.statistik-hessen.de/themenauswahl/bevoelkerung-gebiet/regionaldaten/bevoelkerung-der-hessischen-gemeinden/index.html
4. https://www.destatis.de/DE/ZahlenFakten/LaenderRegionen/Regionales/Gemeindeverzeichnis/Administrativ/Aktuell/05Staedte.html
5. Statistischer Kurzbericht Jahr 2016 der Stadt Darmstadt
6. Alle politisch selbständigen Gemeinden mit ausgewählten Merkmalen am 31.12.2018 (4. Quartal) — Federal Statistical Office. Праверана 10 сакавіка 2019.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q764739"></a>
7. https://www.statistikportal.de/de/produkte/gemeindeverzeichnis — Federal Statistical Office. Праверана 29 лютага 2020.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q764739"></a>
8. https://www.destatis.de/DE/Themen/Laender-Regionen/Regionales/Gemeindeverzeichnis/Administrativ/04-kreise.html
9. Gemeindeverzeichnis-Online — Federal Statistical Office. Праверана 12 лютага 2022.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q764739"></a>
10. register of German municipalities (4th quarter 2022) — DESTATIS, 2023. Праверана 12 лютага 2023.
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q764739"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q116783074"></a>
11. Alle politisch selbständigen Gemeinden mit ausgewählten Merkmalen am 31.12.2022 — DESTATIS, 2023. Праверана 7 кастрычніка 2023.
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q122987347"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q764739"></a>
12. Alle politisch selbständigen Gemeinden mit ausgewählten Merkmalen am 31.12.2023 — DESTATIS, 2024. Праверана 16 лістапада 2024.
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q131220759"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q764739"></a>
13. Interkulturelles und Internationales Праверана 19 мая 2020.
14. Darmstadt Праверана 19 мая 2020.
15. Sadraudzības pilsētas Праверана 19 мая 2020.
16. https://www.sanantonio.gov/portals/0/files/IRO/2017-Darmstadt-Sister-City-Agreement-German.pdf
17. Darmstadt (Németország) Праверана 19 мая 2020.
18. Nos villes jumelles Праверана 19 мая 2020.