PROFILBARU.COM

	Галактыка
Гісторыя даследавання
Дата адкрыцця	вядомая са старажытнасці
Наглядальныя даныя; (Эпоха J2000.0)
Тып	SAb
Прамое ўзыходжанне	00гадз 42,8мін
Схіленне	41° 16′
Чырвонае зрушэнне	?0,001
Адлегласць	2,52±0,14 млн св. гадоў (772±44 тыс. пк)
Бачная зорная велічыня mV	+3,44
Бачныя памеры	3,2 × 1,0°
Сузор’е	Андрамеда
Фізічныя характарыстыкі
Радыус	110 тыс. св. гадоў
Абсалютная зорная велічыня (V)	-21,5
Уласцівасці	Найбуйнейшая галактыка Мясцовай групы

M31 (каталог Месье), Галактыка Андрамеды, Тума́ннасць Андраме́ды — гіганцкая спіральная галактыка (тып Sb) у сузор’і Андрамеды.

Самая яркая галактыка Паўночнага паўшар’я неба, адна з найбліжэйшых да нашай Галактыкі. Бачная простым вокам як слабая святлівая туманная плямка ў сузор’і Андрамеды (паблізу зоркі ν Андрамеды).

Гісторыя вывучэння

Упершыню згадваецца як «маленькае воблачка» ў сачыненні арабскага астранома ас-Суфі. У 1614 годзе незалежна адкрыта нямецкім астраномам С. Марыусам пры дапамозе тэлескопа. Зоркавая прырода Туманнасці Андрамеды выяўлена ў 1925 годзе, тады з дапамогай 2,5-метровага тэлескопа ў ёй упершыню ўбачылі зоркі.

Сярод астраномаў прынята абазначэнне Туманнасці Андрамеды М31 (паводле каталога Ш. Месье) або NGC224 (згодна каталогу Ё. Дрэера).

Фізічныя характарыстыкі

Туманнасць Андрамеды шмат у чым падобная да нашай Галактыкі. Абедзве зорныя сістэмы належаць да ліку гіганцкіх, маюць спіральную структуру і прыблізна аднолькавы ўзрост. Яны ўваходзяць у склад Мясцовай групы галактык, з’яўляючыся яе найбольш буйнымі і масіўнымі членамі, прычым Туманнасць Андрамеды большая і масіўнейшая за нашу Галактыку.

Памеры галактыкі, разлічаныя па фотаздымках, складаюць каля 44×20 кпк. Яе марфалагічны тып абазначаюць як Sb, такім чынам, гэта спіральная галактыка з даволі магутным сфераідальным кампанентам і добра развітымі спіральнымі рукавамі. Туманнасць Андрамеды бачная амаль з рабра, што надае ёй эліптычную форму. У вобласці спіральных галін выступаюць у выглядзе цёмных плям скопішчы газава-пылавых міжзоркавых воблакаў. У Туманнасці Андрамеды двайное ядро; яго кампаненты раздзелены адлегласцю каля 2 пк, прычым адзін з кампанентаў ядра, імаверна, утрымлівае ў сваім цэнтры чорную дзірку масай каля 50 млн мас Сонца. У гало Туманнасці Андрамеды выяўлены каля 400 шаравых зорных скопішчаў, а ў яе атачэнні — дзесяць карлікавых галактык, з якіх адна (M32) эліптычная, а астатнія сфераідальныя; усе яны разглядаюцца як спадарожнікі Туманнасці Андрамеды.

Адлегласць ад Зямлі складае каля 700 кпк. Маса галактыкі ацэньваецца ў (3—5)·10¹¹ мас Сонца.

Зноскі

↑ I. Ribas, C. Jordi, F. Vilardell, E.L. Fitzpatrick, R.W. Hilditch, F. Edward (2005). "First Determination of the Distance and Fundamental Properties of an Eclipsing Binary in the Andromeda Galaxy". Astrophysical Journal. 635: L37–L40. doi:10.1086/499161. ISSN 0004-637X.{{cite journal}}: Папярэджанні CS1: розныя назвы: authors list (спасылка)

Літаратура

Андрамеды Туманнасць // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 1: А — Аршын / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1996. — Т. 1. — 552 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0036-6 (т. 1).