Бэлць (рум.: Bălţi), таксама Бе́льцы (руск.: Бе́льцы) — горад на рацэ Рэўт, другі па велічыні пасля сталіцы Малдовы горад, палітычны, эканамічны, культурны, адукацыйны цэнтр, колькасць насельніцтва каля 127 600 чалавек (2004).
Геаграфія
Бэлць размешчана на поўначы Малдовы, за 130 км на паўночны захад ад Кішынёва, на ўзгорыстай раўніне (Белцкі стэп), у месцы ўпадзення ў Рэўт ракі Рэўцел.
Рэўт перасякае горад з паўночнага ўсходу на паўднёвы захад, Рэўцел — з паўднёвага ўсходу на паўночны захад. Агульная даўжыня гэтых рэк на тэрыторыі Бэлці складае 17 км. Праз горад працякаюць таксама рэчкі Капачанка і Флэмындэ — прытокі Рэўта. Усе рэкі адносяцца да басейна Днястра. На тэрыторыі Бэлці існуе некалькі штучных азёр: Гарадское, Камсамольскае, Кірпічнае.
Плошча горада — 41,43 км², з прыгарадамі — 78 км². Бэлць знаходзіцца ў 7-бальнай сейсмічная зоне. Глебавую структуру складаюць звычайны чарназём і гліністыя супескі.
Герб і сцяг
Сучасныя герб і сцяг Бэлці былі зацверджаны на пасяджэнні Савета муніцыпій ў красавіку 2006 года. Праекты герба і сцяга распрацаваў член Дзяржаўнай камісіі па геральдыцы Сільвіу Табак.
Герб
Асноўны элемент герба — шчыт, на які нанесены дванаццаць чаргавальных гарызантальных палос сярэбранага і сіняга колеру. Сярэбраны колер сімвалізуе ваду, сіні — зямлю. Спалучэнне гэтых колераў сімвалізуе малдаўскую назву горада, літаральна азначае «дрыгва» (г.зн. вада і зямля).
На шчыце намаляваны лучнік ў малдаўскіх даспехах часоў Стэфана Вялікага. Гэты элемент быў запазычаныя з герба Бэлці 1930 года, у якім ён сімвалізаваў, як было паказана ў афіцыйных матэрыялах, «старажытную вайсковую варту і баі ў дадзеным рэгіёне Малдовы». Адзенне лучніка чырвонага колеру, воінскі рыштунак — залатога.
Над шчытом — сярэбраная карона ў выглядзе замкавай сцяны з сям`ю вежамі (т. зв. Вежавыя, або сцяна, карона). Гэты элемент ўказвае на тое, што Бэлць здаўна мае статус горада. Колькасць вежаў сімвалізуе значнасць населенага пункта. У Малдове, акрамя Бэлці, права выкарыстоўваць у гербе семігаловую карону маюць яшчэ толькі два гарады: Кішынёў і Ціраспаль. У эмблеме іншых гарадоў можа быць толькі тры або пяць вежаў.
Шчыт падтрымліваюць дзве сярэбраныя коні, паднятыя на дыбкі. Конь — старажытны сімвал гэтага рэгіёну. Першым гербам Бэлці (1826) быў шчыт з выявай галавы гэтай жывёлы. Пад шчытом знаходзіцца дэвізная стужка з надпісам на лацінскай мове: CEDANT ARMA TOGAE (Няхай зброя саступіць месца тозе).
Сцяг
Сцяг уяўляе сабой палатно з двух гарызантальных палос: сярэбранага (верхняя) і сіняга (ніжняя) колеру. У цэнтры палатна размешчаны асноўны элемент герба — шчыт з выявай лучніка.
Насельніцтва
Год |
Колькасць
|
1774
|
775
|
|
1819
|
1 600
|
|
1828
|
4 460
|
|
1859
|
8 030
|
|
|
Год |
Колькасць
|
1875
|
8 871
|
|
1897
|
18 478
|
|
1902
|
20 769
|
[1]
|
1923
|
22 000
|
[2]
|
|
Год |
Колькасць
|
1930
|
30 570
|
[3]
|
1941
|
18 236
|
[4]
|
1959
|
67 114
|
[5]
|
1970
|
105 505
|
[6]
|
|
Год |
Колькасць
|
1979
|
126 950
|
|
1989
|
161 475
|
|
2004
|
122 669
|
|
2014
|
97 930
|
|
|
|
Эканоміка
Гарады-пабрацімы
- Ізмір, Турцыя (1997)[7]
- Баташані, Румынія (2017)
- Беласток, Польшча (2013)
- Вінніца, Украіна
- Віцебск, Беларусь (2002)
- Даўгаўпілс, Латвія (2015)
- Дзьюла, Венгрыя (1995)
- Каўнас, Літва
- Кэсон, КНДР (1997)
- Ларыса, Грэцыя (1986)
- Лэйкленд[d], ЗША (1997)
- Ліён, Францыя (2002)
- Магілёў-Падольскі, Украіна
- Меркура-Чук, Румынія (1993)
- Мілес[d], Грэцыя (2006)
- Нарва, Эстонія
- Ніжні Ноўгарад, Расія (2016)
- Орша, Беларусь (1996)
- Плоцк, Польшча (2000)
- Рэшыца, Румынія (2024)
- Смолян, Балгарыя (1985)
- Стара-Любаўня, Славакія
- Стрый, Украіна (1980)
- Сучава, Румынія (2001)
- Хмяльніцкі, Украіна (1997)
- / Ціраспаль, Малдова / Прыднястроўе
- Чарнаўцы, Украіна (5 кастрычніка 2013)[8]
- Ясы, Румынія (2023)[9]
Вядомыя асобы
Зноскі
- ↑ Ralli-Arbore Z., Tocilescu G. Dicționarul geografic al Basarabiei — București: Editura „Socec”, 1904. — С. 24. — 237 с.
- ↑ Dicționarul statistic al Basarabiei — Chișinău: Tipografia societății anonime „Glasul Poporului”, 1923. — С. 14–15. — 688 с.
- ↑ Romania 1930 census
- ↑ Manuilă S. Indicatorul localităților din România: datele recensământului general din 6 aprilie 1941 — București: Imprimeria Institutului Statistic, 1943. — С. 75.
- ↑ Численность населения СССР по переписи на 15 января 1959 года по республикам, краям, областям, национальным округам, районам, городам, поселкам городского типа, районным центрам и крупным сельским населенным местам (по административно-территориальному делению на 1 января 1960 г.) — М.: Central Statistical Directorate, 1960.
- ↑ 1970 Soviet census
- ↑ https://www.izmir.bel.tr/tr/KardesKentler/62
- ↑ http://chernivtsy.eu/portal/byel-tsi
- ↑ De Ziua Culturii Naţionale, autorităţile din municipiile Bălţi şi Iaşi s-au reîntâlnit la masa dialogului și au semnat un acord de înfrăţire
Спасылкі