Челов Николай Михайлович

Николай Михайлович Челов
Файл:Николай Михайлович Челов.jpg
Тыуған ваҡыты	1909({{padleft:1909|4|0}})
Тыуған урыны	[[Левашёво ауылы (Стәрлетамаҡ)]][[Категория:Левашёво ауылы (Стәрлетамаҡ) тыуғандар]], Стәрлетамаҡ өйәҙе, Өфө губернаһы
Үлгән ваҡыты	9 декабрь 1943({{padleft:1943|4|0}}-{{padleft:12|2|0}}-{{padleft:9|2|0}})
Вафат урыны	Митридат тауы, Керчь, Ҡырым АССР-ы, РСФСР
Хеҙмәт иткән урыны	СССР
Ғәскәр төрө	ҡоро ер ғәскәре
Хеҙмәт итеү йылдары	1929—1943
Хәрби звание	Подполковник
Командалыҡ итеү	1331-се тау уҡсылары полкы
Хәрби алыш/һуғыш	Бөйөк Ватан һуғышы
Наградалар һәм премиялар

Челов Николай Михайлович (1909 йылда, Левашево, хәҙерге Стәрлетамаҡ, Башҡортостан — 9 декабрь 1943 йыл, тауҙар Митридат, Керчь, Ҡырым) — подполковник, Советтар Союзы Геройы.

Башланғыс биография

Николай Михайлович Челов Башҡортостандың 1909 йылда хәҙер Стәрлетамаҡ ҡалаһының составына ингән Левашево ауылында крәҫтиән ғаиләһендә тыуған

Мәктәптә ете класты тамамлай. 1928-1929 йылдарҙа Челов Левашев ауыл советы секретары булып эшләй.

Һуғышҡа тиклемге осор

1929 йылда Николай Челов Башҡорт АССР-ының Стәрлетамаҡ ҡала хәрби комиссариаты аша Ҡыҙыл Әрме хеҙмәтенә саҡырыла.

1932 йылда ВКП(б) ағзаһы булып китә.

Полк мәктәбен тамамлағас, снайперҙар курсында, ә 1941 йыл — комсостав камиллаштырыу курстары «Выстрел» һуң, полк мәктәбе тип начальнигы вазифаһында хеҙмәт итә.

Бөйөк Ватан һуғышы

1941 йылдың 1 июленән башлап Бөйөк Ватан һуғышы фронттары алыштарында ҡатнаша.

1943 йылдың 9 декабрендә 1331-се тау уҡсылары полкы (318-се тау уҡсылары дивизияһы , 18-се армия) Подполковник Челов Николай Михайлович етәкселегендә дошман оборонаны өҙөп, ғәскәр ҡамауҙатауында Митридат аҫтында ҡалған ^[1]. Был һөжүм етәкләгән һәм һәләк булған. Подполковник Челов^[2]. Керчтә Митридат тауы итәгендә ерләнгән^[3].

СССР-ҙың Юғары Советы 1944 йылдың 16 майында сыҡҡан Указы буйынса, оҫталы командованиеның хәрби заданиеларын теүәл үтәгән һәм ҡаһарманлыҡ, батырсылыҡ күрһәткән өсөн подполковник Н.М. Человҡа Советтар Союзы Геройы^[1](үлгәндән һуң) званиеһы бирелде.

Десантсыларҙың һәләк булғандар хөрмәтенә Митридат тауында обелиск ҡуйылған. Керчь ҡалаһыныңның Үҙәк районындағы урамына -Николай Михайлович Челов хөрмәтенә исем бирелде .

Наградалар

• «Алтын Йондоҙ»Миҙалы (16.05.1944)^[1];
• Ленин ордены (16.05.1944);
• Ике Ҡыҙыл байраҡ ордены (30.04.1943^[4]; 06.11.1943^[5]);
• Ватан һуғышы ордены 1-се дәрәжә (18.09.1943)^[6].

Иҫкәрмә

1. Наградные документы «Халыҡ батырлығы» мәғлүмәт электрон базаһында (архив материалдары: ЦАМО, ф. 33, оп. 686043/793756, д. 42/53, л. 3/88, 89).
2. Мәғлүмәт ОБД «Мемориал» документтар электрон базаһында.
3. Мәғлүмәт ОБД «Мемориал» документтар электрон базаһында.
4. Приказ о награждении «Халыҡ батырлығы» мәғлүмәт электрон базаһында (архив материалдары: ЦАМО, ф. 33, оп. 686044, д. 1132, л. 1, 8, 9).
5. Приказ о награждении «Халыҡ батырлығы» мәғлүмәт электрон базаһында (архив материалдары: ЦАМО, ф. 33, оп. 686044, д. 2818, л. 3, 56, 57).
6. Приказ о награждении «Халыҡ батырлығы» мәғлүмәт электрон базаһында (архив материалдары: ЦАМО, ф. 33, оп. 682525, д. 47, л. 2).

Челов Николай Михайлович  (билдәһеҙ). «Герои страны» сайты.