Диаспора

Диа́спора (грек. διασπορά) - тарихи тыуған иленән ситтә йәшәгән һәм тел уртаҡлылығын һаҡларға социаль институты булған этностың өлөшө.

Баштараҡ диаспора тип баҫып алынған территорияларҙа колонизация һәм ассимиляция сәйәсәте менән төҙөлгән боронғо грек ҡала-дәүләттәрен атағандар. Ошоға оҡшаш йәшәү арауығын киңәйтеү ҡайһы бер боронғо семит халыҡтарына хас булған. Финикиҙар, йәһүдтәр, гректар, римлылар ҙур булмаған дәүләт төҙөп, бик ҙур биләмәләрҙе баҫып алыуға өлгәшкәндәр.

Иң ҙур диаспоралар

• Ҡытай диаспораһы - 50 миллиондан ашыу кеше ^[1][2][3]
• Һинд диаспораһы - 25 миллиондан ашыу кеше ^[4]Рус диаспораһы - 25 миллиондан ашыу кеше [14]
• Урыҫ диаспораһы — 25 миллиондан ашыу кеше^[5]
• Поляк диаспораһы - 21 миллион кеше ^[6]
• Украин диаспораһы - 12 миллион самаһы кеше ^[7]
• Әрмән диаспораһы - 8 миллион самаһы кеше ^[8]
• Йәһүд диаспораһы - 8 миллион самаһы кеше ^[9]
• Итальян диаспора - 8 миллион самаһы кеше ^[10]
• Сиған диаспораһы - 8 миллион самаһы кеше (сығанаҡ күрһәтелмәгән)
• Грек диаспораһы - 7 миллион самаһы кеше ^[11]
• Черкес диаспораһы - 7,5 миллиондан ашыу кеше (сығанаҡ күрһәтелмәгән)
• Вьетнам диаспораһы - 4 миллион самаһы кеше [21]
• Төрөк диаспораһы - 3,5 миллиондан ашыу кеше ^[12]
• Германиялағы төрөктәр диаспораһы — 3,5 миллиондан ашыу кеше ^[13]
• Ҡаҙаҡ диаспораһы - 3,5 миллиондан ашыу кеше (сығанаҡ күрһәтелмәгән)
• Немец диаспораһы - 3,5 миллион самаһы кеше (сығанаҡ күрһәтелмәгән)
• Белорус диаспораһы - 3,5 миллион самаһы кеше ^[14]
• Әзербайжан диаспораһы - 3,5 миллион самаһы кеше (сығанаҡ күрһәтелмәгән)

Иҫкәрмәләр

1. Reforms urged to attract overseas Chinese — China.org.cn
2. Hu meets overseas Chinese organizations leaders|Politics|chinadaily.com.cn
3. http://www.asiapacific.ca/sites/default/files/filefield/researchreportv7.pdf
4. India and its Diaspora
5. Демоскоп Weekly — Электронная версия бюллетеня «Население и общество» (Центр демографии и экологии человека Института народнохозяйственного прогнозирования РАН) — «На просторах России»
6. Według najnowszych danych Polonia stanowi 35 % narodu polskiego tj. ok. 21 mln; 39 mln Polaków mieszka w Polsce. 2014 йыл 20 июнь архивланған.
7. Правительственный портал — Украинская диаспора 2016 йыл 4 март архивланған.
8. BBC NEWS | Европа | Армения стремится повышать население
9. アーカイブされたコピー  (билдәһеҙ). Дата обращения: 15 март 2012. Архивировано 9 март 2013 года.
10. Диаспоры в современном мире: эволюция явления и понятия — Перспективы
11. По данным Совета греков зарубежья
12. Архивированная копия  (билдәһеҙ). Дата обращения: 23 июль 2016. Архивировано из оригинала 10 апрель 2015 года. 2015 йыл 10 апрель архивланған.
13. Mary Lodigiani Turks in Germany: An Evaluation of Socioeconomic Integration (инг.) // Colloquium: The Political Science Journal of Boston College. — 2017. — ISSN 2476-2482.
14. Татьяна Левкович. Беларусы замежжа прапануюць : Газета. — Зьвязда, 16 мая 2007. — № 88 (25953). — ISSN 1990-763x. Архивировано из первоисточника 17 ноябрь 2011.