Stiven Hokinq

Stiven Hokinq
ing. Stephen William Hawking
Doğum tarixi 8 yanvar 1942(1942-01-08)[1][2][…]
Doğum yeri
Vəfat tarixi 14 mart 2018(2018-03-14)[3][4][…] (76 yaşında)
Vəfat yeri
Vəfat səbəbi Yan amiotrofik skleroz
Dəfn yeri
Elm sahələri Ümumi nisbilik nəzəriyyəsi, nəzəri fizika[19], Kosmologiya, tətbiqi riyaziyyat[19], kainat[19], qara dəlik[19]
Elmi dərəcələri
  • bakalavr[d] (1962),
  • doktorluq dərəcəsi[d] (1966)
İş yerləri
Təhsili
Üzvlüyü
Mükafatları "Britaniya imperiyası" ordeni "Britaniya imperiyası" ordeni komandoru Order of the Companions of Honour Prezidentin "Azadlıq" medalı
"Kopli" medalı
Companion of Honour
Kral Astronomiya Cəmiyyətinin Qızıl medalı Princess of Asturias Award for Concord Asturiya şahzadəsinin mükafatı
İmza
hawking.org.uk
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Stiven Uilyam Hokinq (ing. Stephen William Hawking; 8 yanvar 1942[1][2][…], Oksford[16]14 mart 2018[3][4][…], Kembric[17][16]) — müasir dövrün ən məşhur və ən nüfuzlu fizik-nəzəriyyəçilərindən biridir.

Həyatı

Stiven Hokinq 1942-ci ildə Oksfordda anadan olmuşdur. 1962-ci ildə Oksford Universitetini bitirmiş və nəzəri fizika ilə məşğul olmağa başlamışdır. Elə həmin dövrdə Hokinqdə sonralar iflicə səbəb olacaq Yan amiotrofik sklerozun ilkin əlamətləri özünü büruzə verir. 1965-ci ildə Ceyn Vayldla evlənir, bir qız və iki oğlan atası olur. 1974-cü ildə Hokinq London Kral Cəmiyyətinin üzvü seçilir. 1985-ci ildə boğazından keçirdiyi əməliyyatdan sonra danışıq qabiliyyətini itirir.

Həmin dövrdən ölümünə qədər fizik ətrafdakı insanlar ilə dostlarının ona bağışladığı əlil arabasına quraşdırılmış nitq sintezatoru vasitəsilə ünsiyyət saxlamışdır. O bu sintezatora əmrləri öz hərəkət qabiliyyətini saxlamış sağ əlinin şəhadət barmağı vasitəsilə verir.

Ağır xəstəliyə baxmayaraq, Hokinq aktiv həyat tərzi sürmüşdür, 2007-ci ildə o, hətta xüsusi hazırlanmış kostyumda çəkisizlik şəraitində uçuş həyata keçirmişdir. Tamamilə hərəkət qabiliyyətini itirən Stiven Hokinq bu gün miqyasına görə heç bir analoqu olmayan COSMOS layihəsi üzərində çalışmışdır. Bu proqram Britaniya kosmoloji tədqiqatlarının başlıca nüvəsini formalaşdırmalıdır.

Bundan əlavə, Hokinq bir neçə dəfə "Simpsonlar" və "Futurama" kimi multiseriallarda öz rollarını səsləndirmişdir.

Stiven Hokinq üç əsr əvvəl İsaak Nyutonun tutduğu "Lukasian" professorluğu vəzifəsini tutmuşdur.

Elmi fəaliyyəti

Hokinqin əsas tədqiqat sahəsi kosmologiya və kvant qravitasiyası ilə əlaqədardır. Əsas nailiyyətləri:

  • qara dəliklərin təsvirində termodinamikanın tətbiqi
  • sübut etmişdir ki, "qara dəliklər" Hokinq şüalanması kimi tanınan proses nəticəsində "buxarlanırlar".
  • 21 iyul 2004-cü ildə qara dəlikdə informasiyanın yoxa çıxması paradoksunu həllinə dair öz fikrini irəli sürür.

Yer kürəsinin və kainatın yaranması və Böyük Partlayış anından bugünkü günə qədər keçdiyi inkişaf yolu ilə bağlı ən məntiqi model məhz Hokinqə məxsusdur, o həmçinin qara dəlikləri araşdırılması ilə bağlı bir sıra kəşflərə imza atmışdır. Hokinq haqqında astronomiya, qara dəliklər nəzəriyyəsi, kosmologiya və Enşteyndən sonrakı dövrdə cazibə anlayışlarına ən çox töhfə etmiş alim kimi söz açırlar.

Hokinq nəzəriyyəsi

Bu nəzəriyyənin tərəfdarlarının fikirlərinə görə kainat genişlənməkdə davam edir. Nəzəriyyənin əsas tərəfdarlarından biri olan S. Hokinq idi. O, tarixən mövcud olan "Böyük partlayış" nəzəriyyəsini daha da inkişaf etdirmişdir. Onun fikrinə görə dəliklər əbədi deyil və onlar "buxarlanma" qabiliyyətinə malikdir. Özündən əvvəlki bir çox kosmoloqlar kimi o da iddia etmişdir ki, digər qalaktikalar bizdən uzaqlaşır və kainat genişlənir. Belə ki, biz fincanın stolun üstündən düşüb sınmasını görürük, amma heç kim sınan qəlpələrin bitişərək geri qayıtdığının görməmişdir. Kainatın genişlənməsi ilə nizamsızlıq artır, bu isə gələcəyi keçmişdən fərqləndirir və zamanın istiqamətini müəyyən edir. Əgər kainat sıxılsaydı, zamanın gedişi istiqamətini dəyişər və insanlar getdikcə gəncləşərdilər. Bu isə "Böyük partlayış"-ın əksi olan "Böyük sıxılma" nəticəsində kainatın məhvinə gətirərdi.

Yadplanetlilər

Stiven Honkinq yadplanetlilərin mövcud olduğunu söyləmişdir. Onun fikrincə, kainatda milyonlarla qalaktika və qalaktikada milyardlarla ulduz vardır. Bu qədər səma cisimləri arasında yalnız Yerdə həyatın mövcud olmasının ehtimalı çox azdır. Lakin o yadplanetlərin Yerə gəlməsinin bəşəriyyət üçün yaxşı nəticə verməyəcəyinə də əmin olmuşdur Həmçinin onların Yerə gəlməsi Yer planeti üçün çox ciddi fəsadlarla nəticələnəcəkdir.[20] Onların yer kürəsinə gəlməsini o, avropalıların Amerikanı kəşf etməsinə bənzədirdi.

Elmi məşhurlaşdırması

Hokinq dünyada elmin məşhurlaşdırılmasında fəal iştirak etmişdir. 1988-ci ilin aprelində işıq üzü görən "Zamanın qısa tarixi" adlı kitabı tezliklə alimə dünya şöhrəti gətirmişdir. Giriş hissədə yazırdı:

Mənə dedilər ki, kitaba salacağım hər bir düstür alıcıların sayını iki dəfə azaldacaq. Onda mən ümumiyyətlə düstursuz keçinməyə qərar verdim. Düzdür, hər halda bir düstüru – Eynşteynin məşhur E=mc² düsturunu yazmalı oldum.

Bir qədər sonra "Qara dəliklər və yeni kainatlar"(1993), "Dünya iki kəlmə ilə" (2001) kitabları nəşr olunur. 2005-ci ildə "Zamanın qısa tarixi"kitabının yeni nəşri "Zamanın ən qısa tarixi" işıq üzü görmüşdür.

2010-cu ildə o, "Discovery Channel"də göstərilən "Stiven Hokinq ilə kainata doğru" sənədli mini-filmlərin seriyasında iştirak etdi[21]. Seriyanın premyerası ABŞ-də 2010-cu ildə aprelin 9-da baş verib, mayın 9-da isə "Stiven Hokinqin Kainatı" dəyişmiş ad ilə Birləşmiş Krallıqda.[22]

İstinadlar

  1. 1 2 Maktutor riyaziyyat tarixi arxivi. 1994.
  2. 1 2 Stephen Hawking // Internet Speculative Fiction Database (ing.). 1995.
  3. 1 2 Stephen Hawking // Stephen Hawking dies aged 76 (brit. ing.). BBC, 2018.
  4. 1 2 Stephen Hawking, modern cosmology's brightest star, dies aged 76 (brit. ing.). The Guardian, 2018. ISSN 0261-3077
  5. 1 2 Professor Stephen Hawking. Kembric Universiteti.
  6. 1 2 Hawking gives up academic title (brit. ing.). 2009.
  7. 1 2 People | Department of Applied Mathematics and Theoretical Physics.
  8. 1 2 Montenegro A. ORCID Public Data File 2023. 2023. doi:10.23640/07243.24204912.V1
  9. 1 2 Hawking S. Properties of expanding universes (ing.). 1966. 117 p. doi:10.17863/CAM.11283
  10. 1 2 Mathematics Genealogy Project (ing.). 1997.
  11. 1 2 http://www.casinapioiv.va/content/accademia/en/academicians/ordinary/hawking.html.
  12. 1 2 http://www.amphilsoc.org/memhist/search?creator=hawking&title=&subject=&subdiv=&mem=&year=&year-max=&dead=&keyword=&smode=advanced.
  13. 1 2 NNDB (ing.). 2002.
  14. 1 2 www.nasonline.org (ing.).
  15. 1 2 http://www.damtp.cam.ac.uk/people/s.w.hawking/.
  16. 1 2 3 4 Catalog of the German National Library (alm.).
  17. 1 2 editor I. S. S. Stephen Hawking, modern cosmology's brightest star, dies aged 76 (brit. ing.). The Guardian, 2018. ISSN 0261-3077
  18. Stephen Hawking sera enterré au côté de Newton et Darwin à l'abbaye de Westminster (fr.). 2018.
  19. 1 2 3 4 Hawking, Stephen, 1942-2018 // Çex Milli Hakimiyyət Məlumat bazası.
  20. Y. Qəribov, O. Alxasov, Ş. Hüseynli, M. Babayeva, Coğrafiya-10-cu sinif dərsliyi, səh:17–18
  21. "Arxivlənmiş surət". 2013-02-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-10-25.
  22. "Arxivlənmiş surət". 2012-04-03 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-10-25.

Xarici keçidlər

Read other articles:

List of songs by Takeoff Takeoff discographyTakeoff performing in August 2017Studio albums1Singles6Collaborative mixtapes1 American rapper Takeoff released one studio album, one collaborative album, two compilation albums, one extended play, and six singles in his lifetime. In 2017, Takeoff released the single Intruder as a non-album single and was featured on his uncle Quavo's collaborative project, Huncho Jack, Jack Huncho, with fellow rapper Travis Scott, on the song Eye 2 Eye. The song ch...

 

Alemayehu dari EtiopiaDejazmatchPangeran Alemayehu saat muda. Foto oleh Edward Hall Speight dari Rugby.Kelahiran23 April 1861Magdala, Kekaisaran EtiopiaKematian14 November 1879(1879-11-14) (umur 18)Far Headingley, Leeds, InggrisPemakaman21 November 1879Kapel Santo Georgius, Kastel WindsorNama lengkapAlemayehu Simyen TewodorosAyahTewodros IIIbuTiruwork WubeAgamaGereja Tewahedo Ortodoks Dejazmatch Alemayehu Simyen Tewodoros (juga disebut sebagai Alamayou; 23 April 1861 – 14 November 1879...

 

Cet article est une ébauche concernant une localité ukrainienne. Vous pouvez partager vos connaissances en l’améliorant (comment ?) selon les recommandations des projets correspondants. Consultez la liste des tâches à accomplir en page de discussion. Pour les articles homonymes, voir Reni (homonymie). Reni (uk) Рені Héraldique Drapeau Le port de Reni en juillet 2022. Administration Pays Ukraine Oblast  Oblast d'Odessa Raïon Reni Maire Ievhen Matsipoudra Code postal 68800

2007 single by BattlesAtlasSingle by Battlesfrom the album Mirrored B-sideAtlas (DJ Koze Remix)ReleasedApril 2, 2007 (2007-04-02)[1]Genre Math rock Length7:09LabelWarpSongwriter(s)Ian Williams, John Stanier, Dave Konopka, Tyondai BraxtonBattles singles chronology Tras (2004) Atlas (2007) Tonto (2007) Atlas is a song by the American experimental rock band Battles. The song is the second track of Battles' debut album Mirrored, and was released as the lead single on April ...

 

Polish wrestler Jerzy KopańskiJerzy Kopanski in 2012Personal informationNationalityPolishBorn (1957-04-08) 8 April 1957 (age 66)Katowice, PolandSportSportWrestling Jerzy Kopański (born 8 April 1957) is a Polish wrestler. He competed in the men's Greco-Roman 68 kg at the 1988 Summer Olympics.[1] References ^ Evans, Hilary; Gjerde, Arild; Heijmans, Jeroen; Mallon, Bill; et al. Jerzy Kopański Olympic Results. Olympics at Sports-Reference.com. Sports Reference LLC. Archived f...

 

Love HonorGenreRomantis MangaPengarangDaisy YamadaPenerbit Kodansha Elex Media KomputindoMajalahNakayoshiDemografiShojoTerbit 6 Agustus 2008 8 Agustus 2010  Portal anime dan manga Love Honor (Jepang: ギリコイ; Girikoi) adalah sebuah manga romantis karya Daisy Yamada. Manga ini diterbitkan di Jepang pada tahun 2008 oleh Kodansha setelah diserialisasi dalam majalah Nakayoshi (April—November 2008), kemudian diterbitkan dalam bentuk tankobon oleh Kodansha sebanyak 2 jilid. Mang...

Field hockey franchise based in Delhi, India Delhi WaveridersFull nameDelhi WaveridersFounded2012; 11 years ago (2012)Home groundShivaji Stadium New Delhi, India(Capacity 7,500)OwnerThe Wave GroupCoachCedric D'SouzaWebsiteOfficial Website Home Away Delhi Waveriders (DLW) is a professional field hockey franchise based in Delhi that plays in the Hockey India League. It is owned by The Wave Group.[1][2] The captain of the team for HIL 2016 is Simon Child with Ru...

 

Japanese American poet (born 1938) Lawson Fusao InadaLawson Inada (left) with Frank Chin, Shawn Wong, and Michael Chan on the set of John Korty's 1976 film, Farewell to ManzanarBornMay 26, 1938Fresno, California, United StatesNationalityAmerican SanseiOccupationpoet Lawson Fusao Inada (born May 26, 1938) is a Japanese American poet. He was the fifth poet laureate of the state of Oregon. Early life Born May 26, 1938, Inada is a third-generation Japanese American (Sansei). His father, Fusaji, w...

 

Mid-century architecture and design event in Palm Springs, California, United States Modernism WeekModernism Week in February 2022LocationPalm Springs, CaliforniaWebsitehttp://www.modernismweek.com/ Modernism Week is a 501(c)(3) organization which provides public education programming fostering knowledge and appreciation of modern architecture, the mid-century modern architecture and design movement, the Palm Springs School of Architecture, as well as contemporary considerations surrounding h...

Опис файлу Опис Постер до фільму Джерело https://kino-teatr.ua/uk/film/us-50095.phtml Автор зображення Студія-виробник та/або дистриб'ютор Ліцензія див. нижче Обґрунтування добропорядного використання для статті «Ми (фільм, 2019)» [?] Мета використання в якості основного засобу візуаль...

 

This article relies excessively on references to primary sources. Please improve this article by adding secondary or tertiary sources. Find sources: Myanmar Standard Bible – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (May 2018) (Learn how and when to remove this template message) Myanmar Standard BibleFull nameMyanmar Standard BibleOther namesျမန္မာ့စံမီသမၼာက်မ္းLanguageMyanmarNT published2014Textual basisO...

 

American government official (born 1942) Jody Olsen20th Director of the Peace CorpsIn officeMarch 30, 2018 – January 20, 2021PresidentDonald TrumpPreceded byCarrie Hessler-RadeletSucceeded byCarol Spahn Personal detailsBornJosephine King (1942-12-16) December 16, 1942 (age 80)Utah, U.S.Political partyRepublicanParentDavid S. King (father)RelativesWilliam H. King (grandfather)Janne M. Sjödahl (great-grandfather)Alma materUniversity of Utah (BA)University of Maryland, Baltimore...

London Underground station Stanmore StanmoreLocation of Stanmore in Greater LondonLocationStanmoreLocal authorityHarrowManaged byLondon UndergroundNumber of platforms3AccessibleYes[1]Fare zone5London Underground annual entry and exit2018 3.90 million[2]2019 3.85 million[3]2020 2.02 million[4]2021 1.73 million[5]2022 2.90 million[6]Railway companiesOriginal companyMetropolitan RailwayKey dates10 December 1932Opened (Metropolitan Railway)1936Goods...

 

This article has multiple issues. Please help improve it or discuss these issues on the talk page. (Learn how and when to remove these template messages) This article contains content that is written like an advertisement. Please help improve it by removing promotional content and inappropriate external links, and by adding encyclopedic content written from a neutral point of view. (September 2018) (Learn how and when to remove this template message) This article needs additional citations fo...

 

فاطمة أحمد إبراهيم فاطمة في حفل جائزة ابن رشد للفكر الحر عام 2006 معلومات شخصية اسم الولادة فاطمة أحمد إبراهيم الميلاد 1932الخرطوم، السودان الإنجليزي المصري الوفاة 12 أغسطس 2017 (85 سنة)لندن، إنجلترا، المملكة المتحدة مكان الدفن أم درمان، السودان الجنسية سودانية الديانة الإسلام ...

此條目需要擴充。 (2018年3月20日)请協助改善这篇條目,更進一步的信息可能會在討論頁或扩充请求中找到。请在擴充條目後將此模板移除。   此條目介紹的是奥地利大公。关于大公,请见「大公」。 约瑟夫二世擔任奥地利大公時期所用的大公皇冠 歐洲贵族等级 皇帝/女皇/國王兼皇帝/女王兼女皇/凱撒/沙皇 至高王/大王(英语:Great king) 王/女王 奥地利大...

 

『オフィーリア』英語: Ophelia作者ジョン・エヴァレット・ミレー製作年1851年 - 1852年種類油彩、キャンバス寸法76.2 cm × 111.8 cm (30.0 in × 44.0 in)所蔵テート・ブリテン、ロンドン 『オフィーリア』(英: Ophelia)は、1851年から1852年にかけて制作されたジョン・エヴァレット・ミレーによる絵画である。 ロンドンにあるテート・ブリテン美術...

 

Canadian politician For the American Old West outlaw with a similar name, see Little Britches (outlaw). Jennie StevensMPPCritic, Veterans, Legions and Military AffairsIncumbentAssumed office August 23, 2018LeaderAndrea HorwathMember of the Ontario Provincial Parliamentfor St. CatharinesIncumbentAssumed office June 7, 2018Preceded byJim BradleySt. Catharines City CouncillorIn officeDecember 1, 2003 – June 2018Preceded byJames Almas & Wendy PatriquinSucceeded byGreg Mille...

اللبانةالمنظومة الاقتصاديةالصناعة صناعة اللبانة المنتجات جبن — منتجات الألبان تعديل - تعديل مصدري - تعديل ويكي بيانات اللِّبَانة[1] أو إنتاج الحليب وتصنيعه [2][3][4] فرع من فروع الزراعة يهتم بإنتاج الحليب والزبد والحليب المكثف والمثلوجات (الآيس كريم) والجبن ...

 

Обкладинка англомовного видання (1983) Маджипурські хроніки (англ. Majipoor Chronicles), в іншому перекладі Хроніки Маджипура — збірка об'єднаних в роман оповідань американського письменника-фантаста Роберта Сілверберга, яка входить до складу так званого Маджипурського циклу. ...

 

Strategi Solo vs Squad di Free Fire: Cara Menang Mudah!