Nemezis əməliyyatı

Nemezis əməliyyatı
Yeri
Səbəbi erməni soyqırımı
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

"Nemezis" əməliyyatı — Daşnaksütyun partiyasının keçirdiyi terror aksiyası. Aksiyanın məqsədi erməni soyqırımını və Bakıda 1918-ci ildə erməni əhalisinin qətlini təşkil etmiş şəxslərdən qisas alınması idi. Qətlə yetirilən şəxslərin arasında həm Osmanlı imperiyasının, həm də Azərbaycan Demokratik Respublikasının keçmiş rəhbərləri var idi. Əməliyyatın adı, qədim yunan intiqam ilahəsi "Nemezidanın" adından götürülmuşdür.

Əməliyyatın təşkili

Əməliyyatın keçirilməsi erməni ictimai-siyasi xadimi olan Şaan Natalinin təşəbbüsü ilə 1919-cu ilin oktyabrında, İrəvanda keçirilən Daşnaksütyun partiyasının IX qurultayında qərara alınmışdır.

Soyqırıma guya aidiyyəti olan insanların 650 nəfərlik bir siyahı tutulur, onların içərisindən 41 nəfər, "əsas günahkarlar" elan edilir. Əməliyyata rəhbərlik üçün xüsusi orqan yaradılır, bütün əməliyyat üçün o orqan məsul idi (orqanın rəhbəri Ermənistan Respublikasının ABŞ-dəki elçisi Armen Qaro idi) bununla yanaşı xüsusi fond da yaradılır (fondun rəhbəri – Şaan Satçaklyan). Operativ rəhpərlik və əməliyyatın maddi dəstəyi ilə Şaan Natali və Qriqor Merdjanov məşğul idi.

İnformasiyanın yığılmasında özünü türk tələbə kimi qələmə verən Qraç Papazyan aktiv iştirak edirdi, o mühacirətdə yaşayan "gənc türklərlə" yaxın əlaqələr qura bilmişdi. Qətlin törədilməsi üçün, 3–5 nəfərdən ibarət qrup yaradılırdı, bu qrup qətlə yetiriləcək şəxsi izləməklə məşğul olurdu, sonra qrupdan bir nəfər qətli törədirdi, əgər öldürmək istədikləri şəxsi cangüdənlər qoruyurdusa onda qətlə iki-üç nəfər gedirdi. Əməliyyatın iki əsas təşkilati mərkəzləri var idi. Bunlar "Çakatamart" (İstanbul) və "Droşak" (Boston) qəzetlərinin redaksiyaları idi.

Əməliyyatın gedişatında törədilmiş əsas cinayətlər

Tələt paşa
  • 19 iyun 1920-ci il Tiflis, Azərbaycan Demokratik Respublikasının keçmiş baş naziri Fətəli xan Xoyski qətlə yetirilir, keçmiş ədliyyə naziri Xəlil bəy Xasməmmədov isə yaralanır. Qətli erməni terrorçu Aram Yerkaryan törətmişdir, onunla birgə digər erməni Misak Kirakosyan da olmuşdur, aksiya nəticəsində Kirakosyan yaralanmışdır.
  • 19 iyul 1920-ci il Tiflis, Azərbaycan parlamentinin keçmiş sədr müavini Həsən bəy Ağayev qətlə yetirilir.
  • 15 mart 1921-ci il Berlin, Osmanlı imperiyasının keçmiş daxili işlər naziri və sədr-əzəm olmuş Tələt Paşa qətlə yetirilir. Tələt Paşanın adı terrorçuların qara siyahısında birinci gəlirdi. Tələt Paşanın qatili Soqomon Teyleryan Berlin məhkəməsi tərəfindən bəraət almış və azadlığa buraxılmışdı.
  • 5 dekabr 1921-ci il Roma, atla gəzinti zamanı Osmanlı imperiyasının keçmiş sədr-əzəmi Səid Hilmi Paşa qətlə yetirilmişdir. Qətli törədən Arşavir Şirakyanı həbs etmək mümkün olmur və o, İstanbula qayıdır. Bu qətlin təşkilatçıları arasında Ermənistanın Romadakı keçmiş səfiri Mikael Vartanyan və daha bir nəfər olur.
  • 17 aprel 1922-ci il Berlin, ailəvi gəzinti zamanı keçmiş Trabzon valisi Camal Əzim və "Təşkilati Məxsusə"nin yaradıcısı Bahəddin Şakir qətlə yetirilir, həmçinin Şakirin cangüdəni də qətlə yetirilir. Qətli Arşavir Şirakyan və Aram Yerkanyan törədir.
  • 19 iyul 1921-ci il İstanbul, Azərbaycanın keçmiş daxili işlər naziri Behbud xan Cavanşir qətlə yetirilir. Qatil Misak Torlakyanın işinə Britaniya hərbi tribunalı baxır, tribunal onu qətli törədməkdə günahkar bilir, lakin əlavə edir ki, Torlakyan qətli törədərkən "affekt" vəziyyətində olduğundan törətdiyi cinayətə görə məsuliyyət daşıya bilməz, onu Yunanıstana deportasiya edirlər. Qətlin digər iştirakçıları Edvard Fundukyan və Arutun Arutunyans idi.
  • 25 iyul 1922-ci il Tiflis, Osmanlı imperiyasının keçmiş hərbi dəniz qüvvələri naziri Camal paşa qətlə yetirilir. Qətli Petros Ter-Poqosyan və Artaşes Qevorqyan törədir, qətlin hazırlanmasında həmçinin Zare Melik-Şaxnazaryan və Stepan Tsaqikyan iştirak etmişdilər.
  • 31 may 1920-ci il Kürdəmird, Azərbaycan Demokratik Respublikasının Baş naziri Nəsib bəy Yusifbəyli qətlə yetirilir.

Satqınlıqda günahlandırılan ermənilərin qətli

1920-ci ildə İstanbulda terrorçuların türklərlə əməkdaşlıqda günahlandırdığı bir neçə ermənini qətlə yetirirlər. Mkrtıç Arutunyan, A. Şirakyanın sözlərinə görə o, "sadist və türk gizli polisininn siyasi şöbəsinin üzvü idi" Soqomon Teyliryan tərəfindən qətlə yetirilmişdir.

Vahe İsxan (Yesayan) 1915-ci ildə soyqırımı olunacaq erməni cinayətkarların siyahısının tərtibində iştrak etmişdir. Arşavir Şirakyan tərəfindən qətlə yetirilmişdir.

Hamayak Aramyants, Qınçaq partiyasının keçmiş üzvü, 1914-cü ildə erməni terrorçularının Tələt paşaya qarşı hazırladığı sui qəsd barədə polisə xəbər vermişdi. Arşak Yezdanyan tərəfindən qətlə yetirilmişdir.

Baş tutmamış cinayətlər

Terrorçuların hazırladığı ölüm siyahısında ilk adlardan biri Türkiyənin keçmiş hərbi naziri, Ənvər paşanın adı idi. İttihad və Tərəqqi cəmiyyətinin keçmiş baş katibi doktor Nazimin adı da o siyahıda ilk adlardan biri idi. Onlar da erməni terrorçuları tərəfindən izlənirdilər. Lakin terrorçular onları qətlə yetirə bilmədilər. Erməni zabit Hakob Melkumov tərəfindən öldürüldü.

Əməliyyat nəticəsində qətlə yetirilən insanlar

İstinadlar

Həmçinin bax

Xarici keçidlər

Read other articles:

Jamaica at the World Athletics Relays

Sporting event delegationJamaica at theWorld Athletics RelaysWA codeJAMNational federationJAAAWebsitewww.trackandfieldjm.comMedalsRanked 1st Gold 5 Silver 8 Bronze 6 Total 19 World Athletics Relays appearances (overview) 2014 2015 2017 2019 Jamaica has competed at the World Athletics Relays since first edition held in 2014, Jamaicans athletes have won a total of 19 medals, 5 of them gold.[1] Medals Edition 2014 Nassau 2 2 1 2015 Nassau 2 3 0 2017 Nassau 1 1 4 2019 Yokohama 0 2 1 5 8 6...

 

Черноморец (футбольный клуб, Бургас)

У этого термина существуют и другие значения, см. Черноморец. Черноморец (Бургас) Полноеназвание Професионален спортен футболен клуб Черноморец Бургас Прозвища Акулите (акулы) Основан 2005 Стадион Лазур (Бургас, Болгария) Вместимость 18 037 Президент Митко Сабев Главный т...

 

Bro-country

Subgenre of country music Bro-countryStylistic originsCountrycountry poppopelectronicahard rockhip hopR&BCultural originsEarly 2010s, Southern United StatesTypical instrumentsVocalsguitardrumsdrum machinesbass guitarkeyboardelectric guitarbanjoOther topicsCountry rapcountry rock Bro-country is a form of country pop[1] originating in the 2010s, and is influenced by 21st-century hip hop, hard rock, and electronica.[2] Bro-country songs are often musically upbeat with lyrics ...

Kereta api Majapahit

Untuk nama kerajaan Nusantara, lihat Majapahit. Kereta api MajapahitSisi muka dari lokomotif CC 201 83 48 yang sudah mendapatkan skema livery warna Red & Blue (RnB) Perumka saat menarik Kereta api Majapahit 215.Informasi umumJenis layananKereta api antarkotaStatusBeroperasiDaerah operasiDaerah Operasi VIII SurabayaPendahuluSenja KediriSenja SingosariMulai beroperasi21 September 2012Operator saat iniPT Kereta Api IndonesiaLintas pelayananStasiun awalMalangStasiun akhirPasar SenenJarak temp...

 

جورج الأول ملك اليونان

  هذه المقالة عن جورج الأول ملك اليونان. لعناوين مشابهة، طالع جورج الأول. لهنا، طالع جورج الأول ملك اليونان (توضيح). جورج الأول ملك اليونان (بالدنماركية: Georg I.)‏  معلومات شخصية الميلاد 24 ديسمبر 1845(1845-12-24)كوبنهاغن الوفاة 18 مارس 1913 (67 سنة)سالونيك سبب الوفاة إصابة بعيار نا...

 

Gorgonius

Santo Gorgonius dari NikomediaKemartiran Gorgonius dan Dorotheus, Manuskrip Prancis abad ke-14.MartirLahirAbad ke-3 MasehiMeninggal304 MasehiNikomediaDihormati diGereja Ortodoks TimurGereja Katolik RomaPesta12 Maret Santo Gorgonius dari Nikomedia adalah seorang martir Kristen, bagian dari grup Gorgonius, Peter Cubicularius dan Dorotheus, yang tewas pada 304 Masehi di Nikomedia pada masa penganiayaan Kaisar Diokletianus. Menurut Lactantius dan Eusebius, Gorgonius memegang jabatan tinggi dalam ...

Bahasa Melayu Malaysia

Bahasa Melayu Malaysia Bahasa MelayuBahasa MalaysiaBahasa Melayu Standard بهاس ملايو مليسيا Dituturkan di MalaysiaPenuturB1: SedikitB2: Dituturkan oleh sebagian besar penduduk di Malaysia, walaupun kebanyakannya mempelajari dialek Melayu tempatan atau bahasa ibu lain terlebih dahulu[1]Rumpun bahasaAustronesia Melayu-PolinesiaMelayu-Sumbawa (?)MelayikMelayuBahasa Melayu Malaysia Bentuk awalMelayik Purba Melayu KunoMelayu Klasik (Johor-Riau)[2][3]...

 

ألاباما

  لمعانٍ أخرى، طالع ألاباما (توضيح). ألاباما    علم شعار الشعار:(باللاتينية: Audemus iura nostra defendere)‏    الإحداثيات 32°42′N 86°42′W / 32.7°N 86.7°W / 32.7; -86.7  [1] تاريخ التأسيس 14 ديسمبر 1819  تقسيم إداري  البلد الولايات المتحدة[2][3]  التقسيم الأ...

 

Jadwiga Jankowska-Cieślak

Jadwiga Jankowska-CieślakLahir15 Februari 1951 (umur 72)Gdańsk, PolandiaPekerjaanPemeranTahun aktif1972-kini Jadwiga Jankowska-Cieślak (lahir 15 Februari 1951) adalah seorang pemeran film perempuan Polandia. Ia tampil dalam 33 film sejak 1972. Ia memenangkan penghargaan untuk Aktris Terbaik di Festival Film Cannes 1982 untuk perannya dalam film Another Way.[1] Filmografi pilihan Another Way (1982) Scratch (2008) Sweet Rush (2009) Referensi ^ Festival de Cannes: Another Wa...

Dissankuy

Place in Boucle du Mouhoun, Burkina FasoDissankuyCountry Burkina FasoRegionBoucle du MouhounProvinceBanwa ProvinceDepartmentSolenzo DepartmentPopulation (2005) • Total2,794Time zoneUTC+0 (GMT 0) Dissankuy is a town in the Solenzo Department of Banwa Province in western Burkina Faso. As of 2005 it had a population of 2,794.[1] References ^ Liste des villages de al region de la Boucle du Mounhoun Archived 2008-01-24 at the Wayback Machine, Burkinabé government inf...

 

エミリアーノ・サラ

この名前は、スペイン語圏の人名慣習に従っています。第一姓（父方の姓）はサラ、第二姓（母方の姓）はタファレルです。 エミリアーノ・サラ FCナントでのサラ（2017年）名前本名 エミリアーノ・ラウール・サラ・タファレルEmiliano Raúl Sala Taffarelラテン文字 Emiliano Sala基本情報国籍 アルゼンチン イタリア[1]生年月日 (1990-10-31) 1990年10月31日出身地 サンタフェ州...

 

Middle Military Division

The Middle Military Division was an organization of the Union Army during the American Civil War, responsible for operations around the Shenandoah Valley of Virginia and the Valley Campaigns of 1864. In the summer of 1864, Confederate General Jubal Early's army had defeated several Union armies, had advanced close to Washington, D.C., and continued to operate in the Shenandoah Valley into August. Faced with this continued threat, the Union high command created the Middle Military Division and...

Rotterdamse trolleybus

Bovenleiding van de trolleybus bij de Maastunnel, 1946 De Rotterdamse trolleybus was een project van de NSB-directie van de Rotterdamse stadsvervoerder RET gedurende de Tweede Wereldoorlog. In de loop van de oorlog kwam het Rotterdams busnet tot stilstand door brandstoftekorten. Deels werd dit opgelost door bussen uit te rusten met houtgasgeneratoren, maar deze bussen hadden onvoldoende vermogen om de in 1942 geopende Maastunnel te passeren. Buslijn N tussen de Rochussenstraat en de Boergoens...

 

Penelope Mitchell

Australian actress (born 1991) Penelope MitchellMitchell in 2013Born (1991-07-24) 24 July 1991 (age 32)Melbourne, Victoria, AustraliaOccupationActressYears active2009–present Penelope Mitchell (born 24 July 1991[1]) is an Australian actress, best known for playing the roles of Letha Godfrey in the American horror television series Hemlock Grove, and Liv Parker in The Vampire Diaries. Early life Born in Melbourne, Victoria to a French-born artist mother and Australian entre...

 

Yang Ya-che

Taiwanese director In this Chinese name, the family name is Yang. Yang Ya-cheBorn (1971-07-17) 17 July 1971 (age 52)Banqiao, Taipei County, TaiwanOccupation(s)Director and screenwriter Yang Ya-che (Chinese: 楊雅喆; pinyin: Yáng Yǎché; born 17 July 1971) is a Taiwanese film and television director and screenwriter.[1] He was nominated for the Taipei Golden Horse Awards for Best Director two times, for Girlfriend, Boyfriend (女朋友·男朋友) in 2012 and The Bold,...

Michael Biehn

Michael BiehnLahirMichael Connell Biehn31 Juli 1956 (umur 67)[1]Anniston, Alabama, U.S.PekerjaanAktorTahun aktif1977–sekarangSuami/istri Carlene Olson ​ ​(m. 1980; c. 1987)​ Gina Marsh ​ ​(m. 1988; c. 2014)​ Jennifer Blanc ​(m. 2015)​ Michael Connell Biehn (/ˈbiːn/ been; lahir 31 Juli 1956) adalah aktor Amerika, terutama dikenal karena perannya dal...

 

Whitfield (condado de Manatee)

Whitfield Lugar designado por el censo WhitfieldUbicación en el condado de Manatee en Florida Ubicación de Florida en EE. UU.Coordenadas 27°24′42″N 82°34′03″O / 27.411666666667, -82.5675Entidad Lugar designado por el censo • País Estados Unidos • Estado  Florida • Condado ManateeSuperficie   • Total 3.64 km² • Tierra 3.58 km² • Agua (1.64%) 0.06 km²Altitud   • Media 5 m s. n. m.Población ...

 

Themba Ndaba

South African actor and director Some of this article's listed sources may not be reliable. Please help this article by looking for better, more reliable sources. Unreliable citations may be challenged or deleted. (May 2020) (Learn how and when to remove this template message) Themba NdabaBornThemba Ndaba (1965-02-14) 14 February 1965 (age 58)Soweto, South AfricaAlma materHarare PolytechnicOccupationActorYears active1990 – presentNotable workBrutus on The Queen MzansiSpouses ...

台風

「颱風」はこの項目へ転送されています。その他の用法については「台風 (曖昧さ回避)」をご覧ください。 ポータル 気象と気候 ポータル 災害 台風の人工衛星画像（平成25年台風第30号、2013年） 台風（たいふう、颱風、英: Typhoon）とは、熱帯低気圧のうち北西太平洋または南シナ海に存在し、かつ低気圧域内の最大風速が約17.2 m/s（34ノット(kt)、風力8）以上...

 

Формула Стирлинга

Отношение (ln n!) к (n ln n − n) стремится к 1 с увеличением n В математике формула Стирлинга (также формула Муавра — Стирлинга) — формула для приближённого вычисления факториала и гамма-функции. Названа в честь Джеймса Стирлинга и Абрахама де Муавра, последний счи...

 

Strategi Solo vs Squad di Free Fire: Cara Menang Mudah!