Adil Gəray və Məhdi Ülyanın eşq macərasının təsvir edildiyi miniatür, Asafi Dal Mehmed Çələbinin Şəcaətnamə əsərindən
Ertəsi il Osmanlı sultanıIII Muradın Səfəvilər üzərinə səfərə çıxmasıyla Krım tatarları da cəbhəyə çağırıldı. Ancaq səhhətinin pis olmasını bəhanə edən qardaşı səfərə getməyərək tatar birliklərini Adil Gərayın rəhbərliyində Şirvana göndərdi. Qardaşları Şaqay Mübarək və Qazi Gərayın da daxil olduğu 20 min nəfərlik tatar birlikləriylə Şirvana gələn Adil Gəray Səfəvilərin Şirvan bəylərbəyiAraz xan Rumlunun mühasirəyə aldığı Şamaxı qalasına yardıma yollandı. 20 noyabr1578-ci ildə qala önündə baş verən döyüşdə Səfəvi ordusu məğlub edildi. Krım tatarlarının gəlişiylə əldə olunan zəfərin ardından 3 gün boyunca Şamaxı qalasında ziyafət verildi və hər bir Krım xanzadəsinə dəyərli hədiyyələr təqdim olundu.
Adil Gəray və Məhdi Ülyanın edamının təsvir edildiyi miniatür, Asafi Dal Mehmed Çələbinin Şəcaətnamə əsərindən
Ardından Muğan düzü boyunca hərəkət edən tatar birlikləri bölgədə yaşayan Rumlu tayfasına hücum etdi və xeyli qənimət və əsirlə birlikdə Şirvana qayıtdı. O əsnada Qarabağda olan vəzir Mirzə Salman bu məğlubiyyətlərin ardından 80 min nəfərlik orduyla Şamaxıya doğru yola çıxdı və 26 noyabrda Şamaxıdakı türk qarnizonunu mühasirəyə aldı. O əsnada Qarabağda olan Şah Məhəmməd Xudabəndənin 11 yaşlı oğlu Həmzə Mirzə və anası Məhdi Ülya da orduyla birlikdə Şamaxıya gələn ordunun tərkibində idi. 28 noyabr1578-ci ildə Ağsu çayı sahilindəki Pirhəsənli kəndi yaxınlığında baş verən və tarixə Mollahəsənli döyüşü olaraq keçən döyüşün nəticəsində tatar birlikləri darmadağın edildi. Adil Gəray əsir alınaraq paytaxt Qəzvinə göndərildi.
Qəzvində mərasimlə qarşılanan Adil Gərayla isti münasibət saxlayan Səfəvi şahıMəhəmməd Xudabəndə bu yolla Krım xanlığının müharibədə tərəf dəyişməsinə ümid edirdi. Hətta siyasi bir evliliklə Gəraylar sülaləsini özünə yaxınlaşdırmaq niyyətində idi. Ancaq çox keçmədən yayılan şaiyələr bütün bu planları alt-üst etdi. Mollahəsənli döyüşündə əsir alındığı və Qəzvinə gətirildiyi ərəfədə ordugahda olan Məhdi Ülyayla eşq münasibətinin olduğu, Qəzvinə gəldikdən sonra isə keçirilən saray məclislərində olduqca yaxın münasbət saxladığı öyrənildi. Bir çoxlarına görə bu şaiyələr, Məhdi Ülyanın hakimiyyət iddiasından narazı olanlar tərəfindən yayılmışdı. Nəticədə Adil Gəray 25 iyul1579-cu ildə Qəzvin zindanlarında qətlə yetirildi. Məhdi Ülya isə ertəsi gün tərtiblənən saray basqını nəticəsində ələ keçirildi və kəməndlə boğularaq edam olundu.
.jpg)
