9 mart

← → Mart
B.e Ç.a Ç C.a C Ş B           1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31
2025-ci il

9 mart — Qriqorian təqvimində ilin 69-cu günü. Bu tarixdə ilin sonuna 296 gün (uzun ildə 297 gün) qalır.

XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 25 fevral tarixinə uyğun gəlir.^[1]

Əhəmiyyətli hadisələr

1600-cü ildən əvvəl

• 1226 — Xarəzmşahlar dövlətinin sultanı Cəlaləddin Mənguberdi Gürcüstanın paytaxtı Tbilisini işğal edib.^[2]

1601–1900

• 1701 — Səfəvi qoşunları üç illik işğala son qoyaraq, Bəsrədən geri çəkiliblər.^[3]
• 1796 — Napoleon Bonapart Jozefina Boharne ilə ailə qurub.^[4]
• 1842 — Cüzeppe Verdinin üçüncü operası olan "Nabukko"-nun Milanda premyerası olub.^[5]

1901–cari

• 1908 — "Milan"-dan ayrıldıqdan sonra "İnter Milan" futbol klubu yaranıb.^[6]
• 1944 — İkinci Dünya müharibəsi: Sovet ordusunun təyyarələri Estoniyanın Tallin şəhərinə hücum edib.^[7]
• 1987 — Chrysler American Motors Corporation aldığını elan edib.^[8]
• 2020 — Bruney, Burkina-Faso, Kipr və Panamada ilk dəfə COVID-19 qeydə alınıb.^[9]

Azərbaycana aid hadisələr

• 2015 — Bakı Atıcılıq Mərkəzinin açılışı olmuşdur.^[10]

Doğumlar

1600-cü ildən əvvəl

• 1451 — Ameriqo Vespuççi, İtaliya səyyahı və taciri

1601–1900

• 1814 — Taras Şevçenko, Ukrayna şairi
• 1868 — Filipp Maxaradze, Gürcüstan inqilabçısı
• 1880 — Əhməd Qəmərlinski, Azərbaycan aktyoru
• 1883 — Şükrü Kaya, Türkiyə siyasətçisi
• 1890 — Vyaçeslav Molotov, Sovet dövlət xadimi
• 1892 — Matyaş Rakoşi, Macarıstan baş naziri

1901–cari

Yuri Qaqarin

• 1902 — Luis Barraqan, Meksika memarı
• 1929 — Gültəkin Cabbarlı, Azərbaycan diktoru
• 1934 — Yuri Qaqarin, Sovet kosmonavtı
• 1937 — Viktor Polyaniçko, Sovet dövlət xadimi
• 1943 — Bobbi Fişer, ABŞ şahmatçısı
• 1954 — Karlos Qon, Livan iş adamı
• 1955 — Aşıq Əhliman, Azərbaycan aşıqı
• 1988 — Cavid Hüseynov, Azərbaycan futbolçusu
• 1993 
  • Həsənağa Abdullazadə, Azərbaycan baş leytenantı
  • Ülvi Ağayev, Azərbaycan əsgəri
• 1995 — Zaur Dövlətov, Azərbaycan əsgəri

Ölümlər

1600-cü ildən əvvəl

1601–1900

• 1892 — Sereno Vatson, ABŞ botaniki

1901–cari

Sona Aslanova

• 1944 — Qriqor Antipa, Rumıniya təbiətşünası
• 1952 — Əhməd Qəmərlinski, Azərbaycan aktyoru
• 1956 — Mirzə Əliəkbər Dehxuda, İran dilçisi
• 1967 — Qəribsoltan Məlikova, Azərbaycan maarifçisi
• 1979 — Andreo Çex, Macarıstan rahibi
• 1992 — Menaxem Begin, İsrail baş naziri
• 1994 — Çarlz Bukovski, ABŞ yazıçısı
• 1997 — The Notorious B.I.G., ABŞ repçisi
• 2011 — Sona Aslanova, Azərbaycan opera müğənnisi
• 2015 — Şamil Fətullayev, Azərbaycan memarı
• 2019 — Vladimir Etuş, Rusiya aktyoru

Bayramlar və xüsusi günlər

• Livan — Müəllim Günü

İstinadlar

1. XX və XXI əsrlərdə Qriqorian təqvimi Yuli təqvimindən 13 gün irəlidədir.
2. Richards, D. S. The chronicle of Ibn al-Athīr for the crusading period from al-Kāmil fīʼl-taʼrīkh. Ashgate Publishing. 2010. səh. 269. ISBN 9780754669524. On 8 Rabīʼ I of this year [9 March 1226] Jalāl al-Dīn, son of Khwārazm Shāh, conquered the city of Tiflis from the Georgians.
3. Matthee, Rudi (2006b). "Iraq iv. Relations in the Safavid period". Encyclopaedia Iranica (Vol. XIII, Fasc. 5 and Vol. XIII, Fasc. 6). New York. pp. 556–561.
4. "Eugène de Beauharnais | French soldier and viceroy". Encyclopedia Britannica (ingilis). 12 January 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 January 2020.
5. Bagnoli, Giorgio. The La Scala Encyclopedia of the Opera (ingilis). Simon and Schuster. 1993. səh. 265. ISBN 978-0-671-87042-3. 2022-02-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-02-04.
6. "FC Internazionale Milano football club history". www.footballhistory.org. 8 February 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 January 2020.
7. Weiss-Wendt, Anton. On the Margins: About the History of Jews in Estonia (ingilis). Central European University Press. 2017. səh. 194. ISBN 978-963-386-165-3. 2022-02-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-02-04.
8. Philips, David. "On March 9, 1987, Chrysler agrees to buy Jeep brand". Automotive News. 2021-03-09. 2021-03-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-02-04.
9. "UPDATED: Timeline of the Coronavirus". www.thinkglobalhealth.org. www.thinkglobalhealth.org. 2022-09-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 25 yanvar 2022.
10. "Bakı Atıcılıq Mərkəzi I Avropa Oyunlarında qonaqları qəbul etməyə hazırdır". 2015-07-13 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-06-16.