9 May Qələbə Günü

9 May Qələbə Günü
Rəsmi adı	Праздник Победы Праздник победы над Германией Праздник победы советского народа в Великой Отечественной войне 1941—1945 гг. День Победы
Ölkə	SSRİ  SSRİ  Rusiya  Azərbaycan  Ermənistan[1]  Belarus[2]  Gürcüstan  Qazaxıstan  Qırğızıstan  Moldova  Özbəkistan  Tacikistan  Türkmənistan  İsrail  Serbiya  Monteneqro  Serb Respublikası  Şimali Makedoniya  Cənubi Osetiya  Abxaziya Respublikası  Dnestryanı  Dağlıq Qarabağ Respublikası  Ukrayna
Həsr olunub	Avropada İkinci dünya müharibəsinin sonu
Tarix	9 may
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Qələbə Günü (rus. День Победы) — Böyük Vətən Müharibəsinin (1941–1945) başa çatdığı gün. 1945-ci il mayın 8-dən 9-a keçən gecə alman generalı Vilhelm Keytel qeydsiz-şərtsiz təslim aktını imzalamış, bununla da Böyük Vətən müharibəsi faşizm üzərində qələbə ilə başa çatmışdır. Qələbə günü postsovet ölkələri və İkinci Dünya müharibəsində iştirak etmiş digər dövlətlərdə qeyd olunur.

Qələbə günü Azərbaycanda

Qələbənin 60 illiyi şərəfinə Qırmızı meydanda bayram atəşfəşanlığı (9 may 2005)

Moskvanın 9 may 2021 Zəfər Günü üçün bayraqlarla bəzədilməsi^[3]

Böyük Vətən müharibəsi illərində (1941–1945) Azərbaycan xalqı həm ön, həm də arxa cəbhədə çox böyük qəhrəmanlıq və şücaət nümunələri göstərmişdir. Qısa müddətdə respublikada 87 qırıcı batalyon, 1124 özünümüdafiə dəstəsi yaradılmışdı. 1941–1945-ci illərdə Azərbaycanın 700 mindən çox igid oğlu və qızı cəbhəyə yollanmışdı. Azərbaycan diviziyaları Qafqazdan Berlinə qədər şərəfli döyüş yolu keçmişdir. Həmvətənlərimizin təqribən 130 nəfəri Sovet İttifaqı Qəhrəmanı adına layiq görülmüş, 30 nəfəri "Şöhrət" ordeninin hər üç dərəcəsi ilə təltif edilmişdir. Azərbaycandan olan 170 min əsgər və zabit SSRİ-nin müxtəlif orden və medalları ilə təltif olunmuşdur. İki dəfə Sovet İttifaqı Qəhrəmanı Həzi Aslanov, Sovet İttifaqı Qəhrəmanları İsrafil Məmmədov, Aslan Vəzirov, Adil Quliyev, Ziya Bünyadov, Gəray Əsədov, Məlik Məhərrəmov, Mehdi Hüseynzadə, generallar Mahmud Əbilov, Akim Abbasov, Tərlan Əliyarbəyov, Hacıbaba Zeynalov və bir çox başqaları öz şücaətləri ilə xalqımızın tarixinə yeni səhifələr yazmışlar.

İqtisadiyyatı cəbhəyə xidmət istiqamətinə yönəltmək məqsədilə respublikada böyük işlər aparılırdı. Qısa müddətdə Bakı, döyüşən ordu üçün silah-sursat cəbbəxanasına çevrilmişdi. Böyük çətinliklərə baxmayaraq, neftçilərimiz qəhrəmanlıq və fədakarlıq göstərir, cəbhəni və sənayeni yanacaqla təmin edirdilər.

Vilhelm Keytelin danışıqsız təslim aktını imzalaması

Akademik Yusif Məmmədəliyevin rəhbərliyi altında aviasiya benzini alınmasının yeni texnologiyası yaradılmışdı. Neftçilərimizin fədakar əməyi sayəsində Azərbaycan tarixində neft hasilatı üzrə rekord göstərici əldə edilmiş, 1941-ci ildə 23,5 milyon ton "qara qızıl" çıxarılmışdı. Bu, SSRİ-də çıxarılan bütün neftin 71,4 faizini təşkil edirdi. Bütövlükdə müharibə illərində Azərbaycan neftçiləri ölkəyə 75 milyon ton neft, 22 milyon ton benzin və digər neft məhsulları vermişdilər. İnamla demək olar ki, Bakı nefti faşizm üzərində qələbənin əsas amillərindən biri olmuşdur. Təkcə onu demək kifayətdir ki, hər beş təyyarədən dördü, hər beş tankdan dördü, hər beş avtomobildən dördü Bakıdan göndərilən yanacaqla işləyirdi. Böyük Vətən müharibəsi Azərbaycan xalqının kütləvi qəhrəmanlıq və fədakarlığını nümayiş etdirdi.

Azərbaycanda Qələbə günü münasibətilə Bakı, Neftçala, Lənkəran və digər şəhərində parklar, abidələr və s. salınmışdır.^[4][5][6]

Qələbə günü münasibətilə təsis edilmiş mükafatlar

• — "1941–1945-ci illər Böyük Vətən müharibəsində Almaniya üzərində qələbəyə görə" medalı
• — "1941–1945-ci illər Böyük Vətən müharibəsində qələbənin 20 illiyi" yubiley medalı
• — "1941–1945-ci illər Böyük Vətən müharibəsində qələbənin 30 illiyi" yubiley medalı
• — "1941–1945-ci illər Böyük Vətən müharibəsində qələbənin 40 illiyi" yubiley medalı

Həmçinin bax

• Böyük Vətən müharibəsi
• İkinci dünya müharibəsi

İstinadlar

1. https://www.cba.am/en/sitepages/accholidays.aspx.
2. https://www.qppstudio.net/public-holidays-by-date/may-8.htm.
3. "Moskvanın Zəfər Günü üçün bəzəyi". 2022-03-31 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-05-13.
4. NModern. "LƏNKƏRANDA 9 MAY-QƏLƏBƏ GÜNÜ QEYD OLUNDU". lenkeran-ih.gov.az (az.). 2024-05-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-05-05.
5. "9 May - Qələbə Günü münasibətilə Bakıda təntənəli mərasimlər keçirilir | TRT Azerbaycan". www.trt.net.tr (az.). 2024-05-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-05-05.
6. NModern. "Neftçala rayonunda 9 may Qələbə günü qeyd olunub". neftchala-ih.gov.az (az.). 2022-07-31 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-05-05.