26 avqust

← → Avqust
B.e Ç.a Ç C.a C Ş B       1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31
2024-cü il

26 avqust — Qriqorian təqvimində ilin 238-ci günü. (uzun ildə 239-cu) Bu tarixdə ilin sonuna 127 gün qalır.

XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 13 avqust tarixinə uyğun gəlir.^[1]

Əhəmiyyətli hadisələr

1600-cü ildən əvvəl

• 55 — Yuli Sezarın Britaniyaya ilk hücumu baş tutub.
• 1071 — Bizans imperiyası ilə Səlcuqlu imperiyası arasında Malazgird döyüşü baş vermişdir.
• 1382 — Toxtamış Moskvanı tutub.
• 1498 — 23 yaşlı Mikelanceloya Romadakı Müqəddəs Pyotr Bazilikasının heykəltəraşlıq qrupu yaratmaq tapşırılıb. ("Pieta" və ya "Məsihin mərsiyəsi")

1601–1900

• 1767 — İspaniya imperiyası Yezuitlər ordenini sıxışdırdığı üçün Çilinin hər yerində yezuitlər həbs olunub.^[2]
• 1768 — İngilis səyyahı Ceyms Kukun ilk dünya səyahəti başlayıb.
• 1789 — Fransa Milli Assambleyası Versalda "İnsan və Vətəndaş Hüquqları Bəyannaməsi"ni qəbul edərək, Kontinental Avropada liberal hüquq dövlətinin əsaslarını qoydu.

1901–cari

• 1920 — ABŞ-də ilk dəfə qadınlar səsvermə hüququnu qazanıb.
• 1922 — Türkiyə İstiqlaliyyət Müharibəsi: Mustafa Kamalın komandanlığında Türk Ordusu Qərb Cəbhəsində Yunan Ordusuna qarşı Böyük Hücuma başladı.
• 1936 — Böyük Britaniya Süveyş kanalı istisna olmaqla, Misirə müstəqillik verdi.
• 1936 — BBC kanalında ilk audio televiziya şousu yayımlandı.
• 1957 — Transistor radiosu təqdim edildi.
• 1972 — XX Yay Olimpiya Oyunları Münhendə keçirilib.^[3]

Azərbaycana aid hadisələr

• 1918 — Nuru paşanın rəhbərlik etdiyi Osmanlı və Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti qüvvələrindən ibarət Qafqaz İslam Ordusu və Bolşevik-Daşnak-Bakı Soveti qüvvələri arasında Bakı döyüşü baş vermişdir.^[4]
• 2022 — Laçın şəhəri, Zabux və Sus kəndləri Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin nəzarətinə keçmişdir.

Doğumlar

1600-cü ildən əvvəl

• 1596 — V Frederik, Bohemiya kralı

1601–1900

• 1676 — Robert Uolpol, Böyük Britaniyanın 1-ci baş naziri
• 1728 — İohann Lambert, Almaniya riyaziyyatçısı, astronumu və fiziki
• 1743 — Antuan Loran Lavuazye, Fransa kimyaçısı
• 1819 — Albert Saksen-Koburq Saalfeld, Böyük Britaniya prinsi

Seyid Cəfər Pişəvəri

• 1892 — Seyid Cəfər Pişəvəri, Azərbaycan-sovet siyasətçisi, publisisti və jurnalisti

1901–cari

Zemfira (2016)

• 1910 — Tereza Ana, Alban və Hind rahibə
• 1914
  • Xulio Kortasar, Argentinalı və Fransız yazıçı
  • Fazil Hüsnü Dağlarca, Türkiyə şairi
• 1920 — Prem Tinsulanon, Tayland siyasətçisi
• 1936 — Benedikt Anderson, İngiltərə tədqiqatçısı
• 1941 — Ayşe Kulin, Türkiyə romançısı
• 1949 — Allahşükür Paşazadə, Azərbaycanlı din xadimi
• 1952 — Maykl Ceter, Amerikalı aktyor
• 1953 — Devid Hörli, Avstraliya general-qubernatoru
• 1964 — Mehriban Əliyeva, Azərbaycanlı dövlət xadimi
• 1968 — Nazim Pişyari, Azərbaycanlı müğənni
• 1970 — Melisa Makkarti, Amerikalı aktrisa
• 1971 — Talia, Meksikalı latın pop müğənnisi, bəstəkar və aktrisa
• 1976 — Zemfira, Rus müğənni

Makaley Kalkin (1991)

• 1980 
  • Makaley Kalkin, Amerikalı aktyor
  • Kris Payn, Amerikalı aktyor
• 1982 — Qamze Özçelik, Türk kino aktrisası və filantrop
• 1987 — Zaur Hüseynov, Azərbaycanlı mayor, Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı
• 1990 — Aysultan Nazarbayev, Qazaxıstanlı futbolçu
• 1991
  • Dilan O'Brayen, Amerikalı aktyor və rejissor
  • Rəvan Lətifov, Azərbaycanlı əsgər
• 1998 — Lətif Məmmədov, Azərbaycanlı əsgər
• 2000 — Pənah Məmmədov, Azərbaycanlı əsgər

Ölümlər

1600-cü ildən əvvəl

1601–1900

• 1723 — Antoni van Levenhuk, Niderland iş adamı və alimi
• 1850 — I Lui-Filipp, Fransa kralı və general-leytenantı

1901–cari

• 1910 — Vilyam Ceyms, ABŞ filosofu
• 1938 — Cəmşid Naxçıvanski, Azərbaycan hərbi xadimi
• 1971 — Səbihə Sultan, Osmanlı şahzadəsi
• 1974 — Çarlz Lindberq, ABŞ aviatoru
• 1975 — Abbas Əli Çətin, Türkiyə deputatı
• 1978 — Aşıq Pənah, Azərbaycan aşığı
• 1981 — Əşrəf Hüseynov, Azərbaycan riyaziyyatçısı
• 1981 — Arif Babayev, Azərbaycan kinorejissoru
• 1989 — İrvinq Stoun, Azərbaycan yazıçısı
• 2003 — Həsən Məmmədov, Azərbaycan aktyoru
• 2004 — Lora Breniqan, ABŞ müğənnisi

Bayramlar və xüsusi günlər

• Namibiya — Qəhrəmanlar Günü
• Papua-Yeni Qvineya — Tövbə Günü
• Azərbaycan — Laçın Şəhər Günü

İstinadlar

1. XX və XXI əsrlərdə Qriqorian təqvimi Yuli təqvimindən 13 gün irəlidədir.
2. Barros Arana, Diego. Capítulo XI // Historia General de Chile (ispan). VI (2). Santiago, Chile: Editorial Universitaria. 2000 [1886]. səh. 275. 2022-08-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-09-12.
3. "The Olympics: A Guide to Reference Sources". www.loc.gov. www.loc.gov. 2022-06-20 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 yanvar 2022.
4. Dadyan, Khatchatur(2006) Armenians and Baku, p. 118