Toxina

Toxina
clase de compuestos químicos con aplicaciones o funciones similares ^(es) y class of chemical entities with similar source or occurrence ^(en)
venenu y nocivo ^(es)

Una toxina (del griegu clásicu τοξικόν [toxikón], que significa ‘flecha’) ye una sustancia venenoso producida por célules vives d'animales, plantes, bacteries o otros organismos biolóxicos;^[1][2] pa destacar el so orixe orgánicu, fálase dacuando tamién de biotoxina.^[3][4] Tán escluyíes d'esta definición les sustancies creaes por procesos artificiales. El términu «toxina» foi introducíu pol químicu orgánicu Ludwig Brieger (1849-1919).^[5]

Les toxines pueden ser pequeñes molécules, péptidos, o proteínes capaces de causar enfermedá cuando entren en contautu con, o son absorbíos por, texíos del cuerpu, interactuando con macromolécules biolóxiques como enzimes o receptores celulares. Les toxines varien descomanadamente na so severidá, que va d'un efeutu curtio y leve (como nel casu d'un aguiyón d'abeya) hasta mortal casi de momentu (como na toxina botulínica).

Aición

Les toxines xeneraes por microorganismos son un importante factor de roxura; responsables del calter patogénico y del grau de fuximientu del sistema inmunitariu del güéspede.^[6]

Les toxines na naturaleza tienen principalmente dos funciones:

• Depredadora (arañes, culiebres, aguamales, etc.)
• Defensiva (abeyes, xaronques, guxanos, plantes, cogordes, etc.)

Clasificación

Clasificación pola so naturaleza química

Anguaño, les toxines pueden clasificase, d'alcuerdu a la so naturaleza química, en toxines proteiques y toxines glúcido-lípidu-polipeptídicas.

• Les toxines proteiques. Conocer dende va dellos años gracies a los trabayos de Roux y de Yersin (1888) y de dellos investigadores más.

Roux demostró que'l bacilu diftéricu segrega un venenu que por sigo solo puede reproducir la enfermedá nun cobayo. Esta toxina diftérica ye verdaderamente segregada nel mediu esternu. Otres toxines proteiques tópense coles mesmes nel cuerpu microbianu y nel mediu ambiente. Y ciertes toxines proteiques permanecen fuertemente amestaes a los cuerpos microbianos.

Pillemer y Eaton estudiaron de manera especial la estructura de les toxines tetánico y diftérico. Estes toxines son solubles n'agua y xeneralmente termolábiles; el calor, la lluz y l'avieyamientu afectar. Los ácidos y les bases destruyir y el formol tresformar nun nuevu productu, llamáu anatoxina pol veterinariu y biólogu francés Gaston Ramon, en 1923. Esti productu ye absolutamente inofensivu, pero caltién íntegramente el poder floculante y l'actividá inmunizante de la toxina. (Burdin & de Lavergne, 1980)^[7]

• Les toxines glúcido-lípidu-polipeptídicas. Estes tán siempres amestaes al cuerpu microbianu. Si inyéctase'l xerme a un animal nun provocaría nenguna reacción; sicasí, una inyeición intravenosa de xermes muertos provoca la muerte del animal en poques hores. Esti fenómenu fai evidente la reacción que provoca un productu tóxicu conteníu nun cuerpu microbianu. La causa de la muerte del animal atribuyir a la endotoxina y non a la roxura, una y bones esta nun puede dase tando'l xerme muertu.

Les toxines glúcido-lípidu-polipeptídicas tienen efeutu sobre'l sistema nerviosu (agafen el sistema parasimpáticu) y representa un papel importante nel favorecimiento de la infeición. ^[7]

Dalgunos de los tipos de toxina meyor conocíos son:

• Cianotoxines, producíes por cianobacteries.
• Hemotoxines, son aquelles qu'ataquen a los eritrocitos y tresmítense pola riega sanguineu.
• Necrotoxines, producen necrosis de les célules a les qu'afecten y destrúin los texíos; tamién se distribúin pola sangre y nel casu de los humanos afecten principalmente a músculos y piel.
• Neurotoxines, son les qu'afecten principalmente al sistema nerviosu.
• Citotoxinas, afecten a célules de forma individual, bien d'una manera xenérica o bien a tipos concretos de célules.
• Miotoxines, afecten a los músculos provocando paralises.
• Apitoxines, producíes poles abeyes.
• Micotoxines son producíes por fungu, anque suelen amenorgase namái a les qu'afecten a animales en baxes concentraciones.

Ver tamién

• Contaminación biolóxica
• Contaminación química
• Toxoide

Referencies

1. Plantía:DorlandsDict
2. «toxin - Definition from the Merriam-Webster Online Dictionary». Consultáu'l 13 d'avientu de 2008.
3. «biotoxin - Definition from the Merriam-Webster Online Dictionary». Consultáu'l 13 d'avientu de 2008.
4. Plantía:DorlandsDict
5. Brade, Helmut (editor) (1999). Endotoxin in Health and Disease. Marcel Dekker. ISBN 9780824719449.
6. Proft T (editor) (2009). Microbial Toxins: Current Research and Future Trends. Caister Academic Press. ISBN 978-1-904455-44-8.
7. Burdin, J.-C., & de Lavergne, Y. (1980). Les Bacteries . D.F. (Méxicu) : Fondu de Cultura Econónica .

Enllaces esternos

• T3DB: Base de datos de toxines.
• ATDB: Base de datos de toxines d'animales.
• Sociedá de Toxicoloxía.

• Datos: Q184651
• Multimedia: Toxins