Asítiase na comarca del Vallés Occidental, de la que ye una de les sos llocalidaes más importantes xunto con Sabadell, y falta unos venti quilómetros de la ciudá de Barcelona. El conceyu algamó en 2005 la cifra de doscientos mil habitantes y na actualidá'l so censu ta formáu por 216 428 habitantes, lo qu'implica que sía la cuarta ciudá más poblada de Cataluña y la vigesimocuarta d'España. Amás, esti conceyu ye un importante nuedu de comunicaciones per carretera, autopista y ferrocarril. Cuenta con delles escueles universitaries y ye sede de la diócesis de Terrassa.
Historia
Primeros pobladores
La primer constancia de pobladores pela redolada de Terrassa fechar mientres el periodu Neolíticu, entendíu ente'l 5000 y el 1800 e. C., dómina en que l'home vuélvese sedentariu, dexando de cazar y recoyer puramente, pa faer usu de l'agricultura y la ganadería. El so hábitat asitiar en distintos puntos del macizu de San Llorienzo de Munt.
Dómina romana y visigoda
Les primeres noticies históriques de l'actual Terrassa provienen de la dómina de los romanos, que fundaron la ciudá d'Égara cerca de la riega de Vallparadís sobre un antiguu pobláu ibéricu, Egosa, del cual atopáronse dellos restos cerámicos y monedes. Alredor de la riega de Vallparadís tamién s'afayó restos paleolíticos, cerca d'onde ta allugáu'l conxuntu de les ilesies de San Pedro, según una necrópolis de la cultura de los campos d'urnes en Can Misert. Nel términu municipal atópase'l Castiellu cartuxa de Vallparadís, una construcción del sieglu XII.
Mientres la edá media, la villa, cercada, creció alredor de la plaza Mayor y del Castiellu-Palaciu, y foi conquistada por Ludovico Pío ya incorporada al reinu francu en 801 mientres la campaña que llevó a la conquista de Barxiluna, arriendes de la cual el castiellu foi destruyíu polos musulmanes na razia de Musa ibn Musa el 856. Aun así, la mayor parte del terrén fora de la muralla yera propiedá de Terrassa, que tenía'l castiellu de Vallparadís.
Nel añu 1384 gracies a un privilexu real dau pol rei Pedru III «el Ceremoniosu» establecióse'l Conseyu de la Universidá de la Villa y el términu de Terrassa, máximu órganu de gobiernu de la ciudá que foi abolíu colos Decretos de Nueva Planta de 1716. En setiembre de 1713 mientres la Guerra de Socesión española, les tropes borbóniques ocuparon la villa, amburar y escalaron mientres tres díes.
Mientres la Tercer Guerra Carlista, el 22 de xunetu de 1872 una partida de quinientos carlistes encabezada por Joan Castells llegó en tren y atacó Terrassa pa recaldar la contribución de la villa al esfuerciu de guerra, pero les autoridaes negar al pagu y nel asaltu al conceyu, nel que llograron un botín de seiscientes pesetes, los asaltantes perdieron siete homes ente que los defensores dos.
Col tiempu, el términu foranu de la villa terminó formando'l conceyu de San Pedro de Terrassa en 1800, cola cabeza nel pequeñu nucleu crecíu en redol a l'antigua Egara. En 1877, Alfonsu XII concedió a la villa'l títulu de ciudá. Pocos años más tarde, en 1891, el Castiellu-Palaciu, que s'atopaba n'estáu d'abandonu, foi baltáu y namái se caltuvo la torre maestra, conocida como la torre del Palaciu.
Revolución industrial
La industria primerizo tarrasense algamó los años de mayor producción ente 1796 y 1797. L'arranque industrial asocedió dempués de la posguerra. Ente los industriales que viaxaron a Francia y los prisioneros de les tropes napoleóniques pudieron aplicase en Terrassa les innovaciones teunolóxiques. Poco tiempu dempués, la maquinaria empezó a construyise nel mesmu conceyu, factor qu'ayudó a la crecedera de la industria. Tamién mientres el sieglu XIX Terrassa foi una de les ciudaes españoles onde la revolución industrial tuvo una mayor incidencia, con un gran númberu de fábriques ya industries dedicaes al testil. Ente 1833 y 1870 desenvolvióse puramente la industrialización de la ciudá, que convirtió a Terrassa nuna ciudá industrial. L'aplicación de la enerxía del vapor, la mecanización del procesu granible, les innovaciones teunolóxiques y l'afitamientu del gremiu fueron los atributos d'esta etapa. Ye por ello que la ciudá llueu se convertiría en «la ciudá de les fábriques de vapor».
Anguaño inda perviven munchos edificios modernistes d'aquella dómina, como'l Vapor Aymerich, Amat i Jover (1907), actual Muséu de la Ciencia y de la Téunica de Cataluña, la Masía Freixa (1907), el Mercáu de la Independencia (1908), la Casa Allegre de Sagrera (1911), l'edificiu del Conceyu (1902), la Escuela Industrial (1904), el Gran Casino (1920), el Teatru Principal (1920) y el Parc de Desinfecció (1920). Amás, hasta'l momentu, Terrassa forma parte de la Comunidá de Ciudaes Ariane, rellacionada cola teunoloxía aeroespacial y los llanzadores Ariane.
Sieglu XX
El primer gran acontecimientu del sieglu XX que vivió la ciudá foi l'anexón del pueblu de San Pedro —antigua Ègara, que cuntaba con 4404 habitantes en 1900—, en xunetu de 1904, que la so demarcación partir ente los conceyos de Terrassa, Sabadell y Rubí.
Tres la Guerra Civil la oposiciónantifascista empezaría a ser relevante a finales de los años 1940, enriada polos movimientos obreros [ensin referencies]. Unu de los cambeos qu'esperimentó la ciudá mientres esta dómina foi'l crecedera poblacional, que derivó en problemes d'infraestructures y vivienda. El ritmu industrial, que dio llugar a una gran necesidá de mano d'obra, asitiaron a Terrassa como una de les principales zones industries testiles d'España.
Desastre ambiental
El 25 de setiembre de 1962 sufrió los efeutos de la gran riada que se produció na zona del Vallés, que afectó tamién a otros conceyos como Rubí o Sant Quirze del Vallès.
Barriaes de la ciudá
Les feches de la población correspuenden al 2008.[4]
Distritu 1 - Centru (2,25 km² – 34 159 hab.)
Plaza de Cataluña y Escuela Industrial, Cementerio Viejo, Centru, Valparaíso y Antiguu Pueblu de San Pedro.
Distritu 2 - Llevante (1,45 km² – 20 954 hab.)
Montserrat, Vilardell, Torre-sana y Ca n'Anglada.
Distritu 3 - Sur (8,38 km² – 32 735 hab.)
Can Parellada, Les Fontes (parte del barriu atópase dientro del términu municipal de Sant Quirze del Vallès), Can Jofresa, Guadalhorce, Can Palet, Can Palet II, Xúquer y Sieglu XX.
Distritu 4 - Poniente (6,26 km² – 38 350 hab.)
Ca n'Aurell, La Maurina, La Cogullada, Roque Blanco, Les Carbonelles y Can Palet de Vista Allegre.
Distritu 5 - Noroeste (4,27 km² – 44 867 hab.)
San Pedro, Pla del Bon Aire, Can Roca, Pueblu Nuevu y Zona Deportiva, Riega de Pedro Parres, Can Boada de la Pi, Can Gonteres, Pla del Bon Aire y el Garrot.
Distritu 6 - Nordeste (3,03 km² – 40 728 hab.)
Les Arenas, La Grípia, Can Montllor, San Llorienzo, San Pedro Norte, Egara y Can Tusell.
Terrassa vista dende l'oeste; señálense dellos barrios.
El conceyu de Terrassa cunta con una amplia variedá artística de distintos ámbitos o periodos artísticos. Dende'l periodu romanu, pasando pol románicu influyíu por Bizancio o'l más característicu catalán, góticu y modernista, hasta l'arte más conceptual. Son delles les escavaciones pol Parc Vallparadís que tán demostrando vida neolítica y paleolítica na ciudá. Los restos atopaos hasta'l momentu allúguense dientro del conxuntu museísticu del castiellu cartuxa de Vallparadís.
Fachada principal de la Ilesia de Sant Pere
Puente de Sant Pere
Fachada de la Masía Freixa de Terrassa
Escuela Universitaria de Ingeniería Téunica
Fachada de la Casa Baumann de Terrassa
Patio interior de la casa Alegre de Sagrera
Chimenea-Mirador de la Fábrica Almirall
Fachada de la Sala de exposiciones Muncunill
Mercado de la Independencia de Terrassa
Vistas del parque de Vallparadís
Homenaje a Malévich de Jorge Oteiza, situado en el Parque Norte de la ciudad
Del mundu romanu llegónos bien pocu, ensin mentar les actuales escavaciones nel conxuntu monumental de San Pedro, en concretu de Santa María, onde se topen restos de lo que foi un antiguu bañu romano y la ponte d'accesu a dichu conxuntu. Más actual ye'l conxuntu monumental de les ilesies de San Pedro, conformáu per San Pedro, San Miguel y Santa María. Los trés amuesen la evolución del románicu nel mundu artísticu. Tien tamién importantes monumentos modernistes, como la Masía Freixa, del arquiteutuLluís Muncunill i Parellada.
Ociu
De la mesma, Terrassa amuesa un abanicu de posibilidaes pa los más nuevos y ociosos nel Parc Vallès onde hai cine, discoteques y salones recreativos a parte hai que tener en cuenta que la so crecedera ye continuu y la so renovación tamién yá que apocayá cunta con un circuitu de karts, paintball, minigolf y otres actividaes nueves. Sicasí tamién tenemos de tener en cuenta qu'al llau del Parc Vallès ta allugáu un Decathlon, onde vamos poder atopar cualquier artículu rellacionáu con deportes o senderismo que precisemos. Y pa los amantes de la naturaleza, Terrassa cuenta col actual Parc Vallparadís. Tamién ye conocíu'l so yá consolidáu Festival de Jazz, que'l 2010 celebró'l so vigésimonovena edición.
Parque audiovisual
Al norte de la ciudá, atopamos un gran parque audiovisual, el Parc Audiovisual de Terrassa. Esti proyeutu ta promovíu pol Conceyu d'esta ciudá y la Xeneralidá de Cataluña. Nél, atópense munchos platós, onde, puede realizase tou tipu de grabaciones audiovisuales. Nel parque grabó parte del anunciu de Llotería Nacional de Navidá y del de Freixenet (tamién el de Navidá). Dambos fueron grabaos nel añu 2008.
En cuanto al tresporte terrestre, Terrassa ta comunicada cola capital de Barcelona al traviés de dos autopistes, la C-58 y la C-16. La C-16 forma parte de la vía europea Y09, que la comunica col túnel del Cadí y Francia pasando por Manresa y Berga. Ésta considérase una vía privada con tramos de pagu.
El conceyu cunta amás cola Estación de les Fonts de los FGC y col apeaderu de Torrebonica de la Renfe, anguaño fora de serviciu. Un proyeutu n'estudiu de la Xeneralidá de Cataluña ye la futura Llinia Orbital Ferroviaria, que aprovecharía'l tramu de Terrassa d'ADIF y a partir d'ende encruciaríase con un nuevu tramu de vía hasta la Estación de Martorell.
Esiste una rede d'autobuses urbanos xestionada, como'l restu de la rede de tresporte públicu, por TMESA (Tresportes Municipales de Egara, S.A.) cola participación del 80% de CTSA, —perteneciente al Grupu Avanza— y el restu, un 20% financiáu pol Conceyu de Terrassa. La empresa cunta ente 2010 y 2011 con cincuenta y siete vehículos de tresporte de 12 metros de llargor, otros cinco son autobuses articulaos y trés más son microbuses lo que conformen un total de 65 vehículos en 13 llinies d'autobuses. Transports Municipals d'Egara empezó a xestionar el serviciu de tresporte públicu de viaxeros en Terrassa el 1 d'ochobre de 1989. Per otru llau, el 1 de xineru de 2003 dicha empresa integrar na ATMB (Autoridá del Tresporte Metropolitanu de Barcelona) col sistema de tarifes integráu.[11] De siguío amuésase un llistáu coles 14 llinies d'autobuses qu'operen dientro de la ciudá y les sos destinaciones. Una vegada al añu, la primer selmana del mes de setiembre, la empresa modifica la so ruta de tresporte y los horarios de cada parada.[12]
L1 — San Llorienzo - Rambla de Egara - Hospital
L2 — Les Arenes - Estación Norte - Rambla de Egara
L3 — La Gripia - La Maurina
L4 — Can Parellada-Ca n'Aurell
L5 — Pla del Bon Aire - Can Trias
L6 — Can Tusell - La Cogullada
L7 — Pla de Bon Aire - Can Jofresa
L8 — Aveníes (Can Jofresa - Avingudes - Rambla de Egara - Can Jofresa)
L9 — Aveníes (Can Palet - Can Jofresa - Rambla de Egara - Aveníes - Can Palet)
L10 — les Fonts - Estación Norte :LH
— Hospital Exprés (Pueblu Nuevu - Estación Norte - Hospital)
L12 — Can Gonteres - Rambla d Egara - Can Palet de Vista Allegre.
L14 — Mercáu Selmanal de Martín l'Humanu-Can Parellada (Mercáu Selmanal, los miércoles)
L16 — Bus Dnit (Nocherniegu)
(*) El 4 d'abril de 2009 creóse la llinia 11 ente Poble Nou y l'Hospital de Terrassa, ensin pasar por Rambla Egara.[13] Destacar que trés años dempués dexó de llamase L11 y se reempleazo por LH qu'entró en funcionamientu'l 30 d'abril de 2012.[14] Tamién mientres l'añu 2009 pudo reparase que les llinies 12 y 13 xuntar nuna sola.
El 23 de marzu de 2007 entró en funcionamientu'l BusdNit, el primer serviciu nocherniegu que cuntaba la ciudá. Funciona de vienres a sábados de diez de la nueche a los cuatro de la madrugada con una frecuencia de 45 minutos. L'autobús percuerre la L9 col allongamientu del Parc Vallés.[13] El serviciu foi gratuitu mientres el primer mes de funcionamientu y diba un vixilante a bordu. Darréu pasó a conocese como llinia L16.
Interurbanos
Amás de los autobuses urbanos y de los ferrocarriles, la ciudá tamién dispón de diverses llinies d'autobuses interurbanes que parten toes elles de la parada de la Estación d'Autobuses, asitiada na entrada de la ciudá. El principal xestor y planificador de los vehículos que circulen pela ciudá de Terrassa ye parte de la Xeneralidá de Cataluña.[15]
e2 — Barcelona - Terrassa. (Serviciu exprés)
B8 — Sant Cugat del Vallès- Rubí - Terrassa - Sant Quirze del Vallès.
N60 — Barcelona - Terrassa - Barcelona (Serviciu nocherniegu: vienres y sábados)
N61 — Barcelona - Sant Cugat del Vallès - Rubí - Terrassa - Sant Quirze del Vallès - Sabadell - Badia del Vallès - Barberà del Vallès - Cerdanyola del Vallès - Barcelona.
N64 — Barcelona - Cerdanyola del Vallès - Barberà del Vallès - Badia del Vallès - Sabadell - Sant Quirze del Vallès - Terrassa - Rubí - Sant Cugat del Vallès - Barcelona.
Pa Terrassa, la cultura ye'l Jazz y el deporte, el ḥoquei yerba. El deporte ye una de les señes d'identidá de la ciudá. Cuenta con una pista d'atletismu, campu de fútbol y piscina olímpica, un circuitu de ciclismu y tamién tien una de les meyores instalaciones del mundu de ḥoquei sobre yerba nes que s'apostó un campeonatu mundial d'esti deporte.[16] Como acontecimento deportivu importante hai que destacar que nel añu 1992 foi subsede olímpica de Barcelona 1992. El gran númberu de xugadores egarenses de ḥoquei que participaron nes distintes ediciones de los Xuegos Olímpicos fixeron que la ciudá sía conocida como «la ciudá más olímpica del mundu».[17] Anguaño militen na División d'Honor A del campeonatu español de lliga los siguientes equipos tarrasenses:
Tamién hai que tener en cuenta'l volei que ye un deporte practicáu per una parte importante de población adolescente, anguaño hai dellos centros educativos que disponen d'equipos ente ellos el Salesians Terrassa y otros como'l Nicolau Copernic que disponen d'un equipu qu'anguaño ta federáu.
Nel fútbol destaca'l Terrassa Fútbol Club, que, en militando na Segunda División A de la Lliga española ente los años 2001 y 2005, baxó y compitió na Segunda División B hasta l'añu 2010 i agora xuega en 3 división. Amás, Terrassa cuenta col actual y en constante evolución Club d'Esgrima Ciutat de Terrassa[18] que los sos miembros compiten a nivel nacional y en diverses categoríes, tanto masculines como femenines. En Terrassa tamién atopamos un club de balonmano que milita anguaño en 1a catalana, con un pabellón asitiáu en Can Jofressa.
Nel campu de la cultura popular, Terrassa ye representativa dientro del mundu de los castellers, al cuntar con dos cuadrilla (Colla castellera) importantes: Minyons de Terrassa y Castellers de Terrassa. Hai de solliñar que la colla Minyons de Terrassa ye una de les más importantes dientro d'esta disciplina.
Tamién ta'l Drac de Terrassa, ye una figura mítica en forma de dragón. El dragón en si ye una figura que llanza fueu por dellos puntos del so cuerpu. La exhibición más importante del Drac ye la fiesta mayor de Terrassa yá que el Drac representa la lleenda de Terrassa na que'l Drac baxa de la Mola (Sant Llorenç) a comese a los tarrasenses, daqué según la hestoria de San Jorge y el dragón. Amás del Drac de Terrassa esisten más besties de fueu como "La Pajara de Terrassa", El Bitxo del Torrent Mitge y elDrac Baluc Astarot. Otros grupos rellacionaos col fueu son los diaños cuntando con ello con unu de los grupos más importantes como son Diables de Terrassa y amás Diables de la Maurina, Diables de Sant Llorenç y Diables Balrogs
Destaca l'actividá musical en redol al jazz: en Terrassa celebrar dende hai 25 años el Festival Internacional de Jazz, que se convirtió nel festival de referencia de Cataluña tocantes a programación y prestíu. Ye sabida la predilección que tenía'l pianista de jazz internacional Tete Montoliu pol so club, el Jazz Cava, daes les oportunidaes que-y brindó de tocar con jazzmen internacionales como Poni Poindexter, Dexter Gordon y una llarga llista. N'agradecimientu, donó al club el so pianu de cola Kawai, que s'atopa anguaño na sede de Amics de les Arts i Joventutds musicals, agrupación artística de la que pertenez Jazzterrassa, organizadora del festival y programadora estable de la Nova Jazz Cava.[19]
Cuenta amás con diarios dixitales como: Kaosenlared.net[24] (fundáu en 2001) y que tien más d'un millón de vista al mes, lo que lo convierte nel mediu d'información más importante de la ciudá y del mundu nel so idioma y ámbitu comunicacional (ver el indexador http://www.alexa.comArchiváu 2009-08-09 en Wayback Machine), infoterrasa.com[25] (fundáu en 2002), y-newsterrassa.com[26] (dende 2005, diariu dixital municipal), y aterrassa.cat[27] (dende abril de 2008, controláu por Avui).[28]
Tamién se publicar, dende 1984, y con periodicidad mensual la revista municipal Visquem Terrassa.[29] Distribúyese gratuitamente a tolos llares de la ciudá.
En xineru de 2014 nació'l nuevu periódicu deportivu selmanal Terrassa Esportiva, que se publicar cada llunes. El proyeutu terminó abruptamente en marzu de 2015.
Hasta mayu de 2009 publicábase'l periódicu gratuitu Terrassa Societat,[30] d'espardimientu mensual y con una tirada de 50.000 exemplares.[31]
. Yera publicáu dende 1999. Esi mesmu mes dexaba de publicar la edición en papel de Avui+Terrassa, gratuitu que s'editaba dende abril de 2008. La so desapaición nun acarretó la de la versión dixital aterrassa.cat, anque acabó cerrando tiempu dempués.[32]
En payares de 2007 cerró Més Terrassa,[33] otru gratuitu en papel, en siendo publicáu mientres xustu dos años.
Ayuntamientu
Eleiciones municipales
Resultaos Eleiciones Municipales de 2015 en Terrassa.[34]
↑Topónimu en castellán, acordies cola RAE. Cf. Real Academia Española (1999). «Apéndiz 3: Topónimos que la so versión tradicional en castellán difier de la orixinal», Ortografía de la llingua española. Madrid: Espasa, páx. 153. ISBN 8467000767.
.svg)
.jpg)
.JPG){kind=small}
.JPG)
.JPG)
