Sibiu (en llatín: Cibinium, n'húngaru: Nagyszeben, n'alemán: Hermannstadt) ye'l mayor conceyu y la capital del distritu de Sibiu, en Rumanía. Ye un importante centru económicu y cultural de Transilvania, y ente 1692 y 1791 foi la capital del Principáu de Transilvania. Tien el títulu de ciudá mártir. Según el censu de 2009 tien una población de 154.548 habitantes. Pela ciudá pasa'l ríu Cibin, un afluente del Olt. El complexu turísticu ivernizu de Păltiniș atópase a 37 quilómetros de distancia, y ta alministráu pol conseyu municipal de Sibiu.
Foi fundada por colonos saxones nel sieglu XII, que-y dieron el nome de Hermannstadt. Arriendes d'ello, parte de la so arquiteutura ye xermánica. Según les estadístiques, el 1,6% de la población de Sibiu ye d'orixe saxón. Antes de la Segunda Guerra Mundial yera la ciudá más importante pa la minoría alemana de Rumanía.
Les autoridaes de Sibiu, d'oríxenes saxones, realizaron una serie d'importantes reformes que convirtieron a Sibiu nuna de les ciudaes con meyor calidá de vida de Rumanía. En 2007 foi, xunto con Luxemburgu, Capital Europea de la Cultura.
Historia
Los primeros documentos de la ciudá daten de 1191, cuando'l papa Celestín III mentó a los colonos alemanes en Transilvania (los saxones transilvanos) cola so sede en Sibiu, entós llamada Cibinum. Foi construyida sobre un asentamientu romanu conocíu a entamos de la Edá Media como Caedonia, al paecer despobláu nel momentu de la llegada de los saxones.
Nel sieglu XIV el pobláu yá yera un importante centru comercial na rexón. En 1376 los artesanos arrexuntáronse en 19 gremios distintos. Sibiu convirtióse na más importante de les siete ciudaes con importante presencia alemana, que dieron a Transilvania'l nome de Siebenbürgen n'alemán, lliteralmente "siete ciudaes". Per otru llau, Sibiu convirtióse na sede de la Universitas Saxorum, l'Asamblea d'Alemanes en Transilvania. Nel sieglu XVII, la opinión pública reconocía a Sibiu como la ciudá más oriental de la esfera europea; yera tamién el puntu oriental más estremu al que llegaben les rutes postales.
Mientres los sieglos XVIII y XIX la ciudá aportó a unu de los centros de cultura rumana más importantes de la rexón. Nella fundóse'l Bancu Albina, el primeru de propiedá rumana, y tamién l'Asociación Cultural ASTRA (Asociación Transilvana pa la Lliteratura y la Cultura rumanes). En 1860, tres la reconocencia de la Ilesia Ortodoxa Rumana nel Imperiu Austrohúngaru, Sibiu convirtióse na so sede metropolitana. Anguaño considérase la ciudá como la tercera tocantes a importancia relixosa ortodoxa en Rumanía. Ente la Revolución húngara de 1848 y l'añu 1867 (l'añu del Ausgleich), Sibiu foi'l puntu de xunta de la "Dieta de Transilvania", qu'adquiriera la so forma más representativa tres l'alcuerdu del Imperiu pa estender el derechu a votu na rexón.
Tres el fin de la Primer Guerra Mundial, cola disolución del Imperiu Austrohúngaru, Sibiu pasó a formar parte del Reinu de Rumanía. La mayoría de la so población yera d'ascendencia alemana (hasta 1941), pero tamién había importantes comunidaes de rumanos y húngaros. Ente 1950 y 1990 la mayor parte de la población d'orixe alemán emigró a Alemaña. Ente los aproximao 2.000 que permanecieron na ciudá, atópase Klaus Johannis, l'actual presidente de Rumanía, escoyíu nel añu 2014.
Acontecimientos na historia de Sibiu
1292 - Apertura del primer hospital na actual Rumanía.
1380 - Apertura de la primer escuela documentada na actual Rumanía.
1494 - Apertura de la primer farmacia na actual Rumanía.
1534 - Construcción de la primer imprenta na actual Rumanía.
1544 - El primer llibru en rumanu foi impresu en Sibiu.
1 d'avientu de 2010 - Apertura de la carretera de circunvalación (17, 2 km).
Xeografía y clima
Sibiu atópase cerca del centru xeográficu de Rumanía. Enclavada na Depresión de Cibin, la ciudá ta asitiada a 20 km de los Montes Făgăraș, a unos 12 km de los Montes Cibin y a unos 15 km de los Montes Lotru, que bordien la depresión na so seición suroeste. Les llendes norte y este de Sibiu formen la meseta de Târnave, que baxa escontra'l Valle Cibin al traviés de la llomba Gușterița.
Pela ciudá pasen el ríu Cibin y carreteres nacionales ya internacionales. Sibiu ye tamién un importante nuedu ferroviariu de Rumanía, yá que s'atopa na interseición de les llinies principales este-oeste y norte-sur.
El clima ye templao-continental, con temperatures medies d'ente 8 y 9° C.
Col tiempu y el desenvolvimientu económicu de la ciudá, la población de Sibiu foi aumentando progresivamente. Estes son les feches de los postreros 150 años:
Sibiu ye la sede de la Metropolía de Transilvania –territoriu canónicu dientro de la xerarquía de la Ilesia Ortodoxa Rumana qu'abarca los distritos de Brașov, Covasna, Harghita y Sibiu–, y sede del Arzobispáu de Sibiu (qu'integren Sibiu y Brașov).
Economía
Sibiu ye una de les ciudaes más prósperes de Rumanía, y ardíciase de la más elevada inversión estranxera nel país. Ye sede d'importantes empreses del sector automovilísticu (Bilstein-Compa, Takata, Continental y SNR Roulments). Tamién alluga empreses que se dediquen a la producción de componentes pa máquines de testiles, agroindustriales, y de componentes llétricos (Siemens). Amás, Sibiu ye la sede de la segunda bolsa de valores más grande de Rumanía (dempués de la de Bucarest, la capital del país), la Bolsa de Valores de Sibiu.
El sistema de tresporte urbanu, Tursib, inclúi una llinia de tranvía que llega hasta Rășinari, cinco llinies de trolebús y venti llinies d'autobús. Sibiu ye tamién un centru importante pal tresporte per carretera.
La ciudá ye tamién un importante nuedu ferroviariu de Rumanía CFR. El ferrocarril coneuta Sibiu con Brașov, Râmnicu Vâlcea, Alba Iulia y Mediaș. En Sibiu hai un importante depósitu de llocomotores diésel y una terminal de mercancíes.
Turismu
A lo llargo del añu 2007, Sibiu foi (xunto con Luxemburgu) la Capital Europea de la Cultura. Foi l'eventu cultural más importante que tuviera llugar na ciudá y esto atraxo un gran númberu de turistes, tanto nacionales como estranxeros.
La zona xeográfica de Sibiu ye una de les rexones más visitaes de Rumanía. Los sos barrios históricos son de lo meyor calteníos del país, una y bones munches de les sos fortificaciones medievales fueron calteníes n'escelente estáu. En 2004 el cascu antiguu de la ciudá entró a formar parte del Patrimoniu de la Humanidá de la Unesco.
Per otra parte, la proximidá de la ciudá a los Montes Făgăraș conviértenlo nun destín apreciáu pa les vacaciones d'iviernu como'l esquí o'l senderismu. Amás, al atopase nel centru de les antigües comunidaes saxones de Transilvania, fíxose bien conocida poles Ilesies fortificaes de Transilvania.
Pa los turistes, en Sibiu esisten 35 hoteles con distintes clasificaciones. El más conocíu d'ellos ye'l Împăratul Romanilor (L'Emperador de los Romanos) y atópase na zona medieval de la ciudá. La cadena Continental Hotels Romania cuenta con dos importantes hoteles na ciudá, unu de los cualos va ser ameyoráu y rebautizado como Ibis, pasando a formar parte de la franquicia Accor. Mientres el 2007 abrió les sos puertes un nuevu hotel de la cadena Ramada.
Sitios d'interés
El cascu antiguu de Sibiu estender a lo llargo de la ribera derecha del ríu Cibin, sobre una llomba alcontrada a unos 200 m del mesmu. Componer de dos entidaes distintos: la Ciudá Alta y la Ciudá Baxa. Tradicionalmente, la Ciudá Alta yera la zona más rica y el llugar onde s'alcontraben los comercios, ente que la Ciudá Baxa yera mayoritariamente industrial.
La Ciudá Baxa
La Ciudá Baxa (en rumanu: Oraşul de jos) fundóse ente'l ríu y la llomba y desenvolvióse alredor de les primeres fortificaciones. Les cais son llargues y abondo anches pa los estándares medievales. Ellí atópense delles places pequeñes. L'arquiteutura ye rústica: predominen les cases de dos plantes, con techos altos y portales que conducen a caleyones interiores.
La mayoría de les fortificaciones esteriores perder col desenvolvimientu industrial y col urbanismu de finales del sieglu XIX; namái se caltién una de les dos torres. Un edificiu emblemáticu del urbanismu modernu ye'l del colexu Independența.
Esta área cunta cola ilesia llocal más antigua, que data del 1386.
La Ciudá Alta
La Ciudá Alta en rumanuOrașul de sus, desenvolvióse alredor de tres places y de un grupu de cais a lo llargo de la llomba. Equí atópense más puntos d'interés yá que ye la parte onde teníen llugar la mayoría de les actividaes económiques de la ciudá.
La Plaza Grande
La Plaza Grande (Rumanu: Piața Mare, Alemán: Grosser Ring o Grosser Platz) ye, como indica'l so nome, la plaza mayor de la ciudá. Esta foi'l puntu central de Sibiu a partir del sieglu XVI. Con 142 m de llargu y 93 m d'anchu, ye una de les places más grandes de Transilvania.
El Palaciu Brukenthal, unu de los más importantes de los monumentos barrocos de Rumanía, atópase na esquina noroeste d'esta plaza. Foi construyíu ente los años 1777 y 1787 y sirvió como residencia principal del gobernador de TransilvaniaSamuel von Brukenthal. Agospia la principal parte del Muséu Nacional Brukenthal, inauguráu en 1817. Xusto al llau atópase la Casa Azul, una casa barroca del sieglu XVIII que, na so fachada, lleva'l vieyu escudu d'armes de Sibiu.
Nel llau norte atopa la Ilesia Xesuita. Tamién nel llau norte, a principios del sieglu XX fixo una construcción n'estilu modernu qu'anguaño ye la sede del Conceyu.
Cerca de la Ilesia Xesuita, nel llau norte, atópase la Torre del Conseyu, unu de los símbolos de la ciudá. Esta antigua fortaleza del sieglu XIV foi reconstruyida delles vegaes a lo llargo de los años. L'edificiu colindante yera utilizáu pa les xuntes del conseyu de la ciudá; debaxo esiste un caleyón de doble sentíu que xune la Plaza Grande cola Plaza Pequeña.
Nos llaos esti y sur hai cases de dos y trés plantes, con altos áticos y ventanes pequeñes, conocíes como los güeyos de la ciudá. La mayoría d'estes cases daten de los sieglos XVII y XIX, na so mayoría son d'estilu barrocu.
La Plaza Pequeña
Como indica'l nome, la Piața Mică ye la más pequeña, siendo abondo más llarga qu'ancha. El so llau noroeste tien una forma curvada, ente que la Plaza Grande ye casi rectangular. Poro, la Piața Mică desempeña un papel menor na vida actual de la ciudá.
La plaza ta coneutada a otros dos places y a otres cais per mediu de caleyones pequeños y estrechos. L'accesu principal a la parte baxa de la ciudá ye per mediu de la cai Ocnei, que estrema la plaza en dos. La cai pasa so la Ponte del Mentirosu n'alemán (Lügenbrücke), la primer ponte de fierro forxao nel actual territoriu de Rumanía (1859). Foi construyida en Laubach, na tierra de Hessa y montada en Sibiu, reemplazando una ponte de madera.
Elementos constitutivos de la ponte: tien dimensiones alredor de 5 m llargor y 1,6 m altor, y l'apertura de la ponte ye de 10,5 m.
Foi nomada "La Ponte de los mentirosos" por causa d'una lleenda que diz que la ponte va baltase si daquién que ta na ponte diz una mentira. Na tradición llocal circulen distintes lleendes sobre esta ponte, no que concernen a los namoraos o de les muyeres que vendíen na zona.
La verdá paez ser otra, porque la ponte nun tien pilones nos que se sofitar, foi nomada n'alemán Liegenbrücke, lo que traduz: La Ponte reclinada. El nome siendo cuasi homófonu con Lügenbrücke (La Ponte de los mentirosos), llevó a la nacencia de les lleendes y anécdotes.
Lleendes
Una antigua lleenda diz qu'un mozu, al que-y gustaba mentir, marchó de viaxe. Cuando tornó, cuntó-y al so padre qu'atopó nel camín un perru tan grande como un caballu. Oyendo tala cosa, el padre cuntó-y al so fíu sobre la Ponte de los mentirosos, diciéndo-y que tien que pasar enriba de la ponte, nel día que mintió. Solo que la ponte nun ye unu al que s'acostuma atopar: el que mintió, va romper con certidume una pierna. Darréu, les dimensiones del perru del cuentu del neñu empezaron a ser más pequeñes...
A la derecha de la ponte atópase otru símbolu de la ciudá, La Casa de les Artes, un edificiu con munches arcaes y que perteneció d'antiguo al gremiu de los carniceros. Nel llau esquierdu de la ponte atópase la Casa Luxemburgu, un edificiu barrocu de cuatro niveles, antigua sede del gremiu de los orfebres. Na mesma plaza atópase l'antigua sede de los farmacéuticos.
La Plaza Huet
La Plaza Huet ye la tercera de los trés places principales de Sibiu. La so carauterística más notable ye la Catedral Luterana Evanxélica que se llevanta nel so centru del sieglu XIV. Ye'l llugar onde se construyeron les primeres fortificaciones. Les construcciones qu'arrodien la plaza son principalmente gótiques. Nel llau oeste atopa l'institutu d'educación secundaria Brukenthal, nel llugar d'una antigua escuela del sieglu XV.
Les fortificaciones
Sibiu foi una de les más importantes ciudaes cercaes del sureste d'Europa. Múltiples aniellos fueron construyíos alredor de la ciudá, la mayoría con lladriyos d'adobe. Les muralles del sureste son les meyor calteníes y los trés llinies paraleles son inda visibles: la primera ye un muriu esterior d'adobe, la segunda ye un muriu de lladriyu coloráu de 10 metros d'altor y la tercer llinia ta compuesta por torres coneutaes ente sigo por otru muriu de 10 metros d'altor. Toles estructures tán coneutaes por aciu llaberintos de túneles y caleyones, concebíos p'asegurar la conexón ente la ciudá y les llinies de defensa.
Nel sieglu XVI munchos elementos modernos fueron añadíos a les fortificaciones, principalmente bastiones. Unu d'ellos, el bastión Haller entá esiste y puede almirase a lo llargo de l'Avenida Coposu.
Caleyón de les Escaleres
El caleyón Passage de les Escaleres llévanos escontra la Ciudá Baxa. Baxa a lo llargo de les fortificaciones per debaxo de les sos arcaes. Ye'l más pintorescu de los caleyones que xunen les dos partes de la ciudá.
Educación
Sibiu ye un importante centru académicu, que nel 2004 cuntaba con más de 26.000 estudiantes.