Malaya Llei de 1963 (documentu)Alcuerdu relativu a Malasia nos testos d'Inglés (documentu)
Sarawak (Jawi: el سراواك) ye unu de los dos estaos de Malasia na islla de Borneo. Conocíu como Bumi kenyalang (la Tierra de los Búceros), ta asitiáu nel noroeste de la isla. Ye l'estáu más grande en Malasia; el segundu más grande ye Sabah.
La capital alministrativa ye Kuching (600.300 habitantes en 2005) que lliteralmente significa 'al gatu' (kucing). Les ciudaes principales son Sibu (228.000 habitantes), Miri (282.000 habitantes) y Bintulu (152.761 habitantes). Nel últimu censu realizáu'l 31 d'avientu de 2006 la población del estáu yera 2.357.500. Sarawak ye un estáu multicultural, ensin una mayoría étnica, como lo ye Sabah más al norte.
A principios del sieglu XIX, Sarawak yera un territoriu independiente gobernáu y controláu pol Sultanatu de Brunéi. De siguío, el 24 de setiembre de 1841, James Brooke fíxose gobernador de Sarawak y foi designáu Rajah pol Sultán de Brunéi el 18 d'agostu de 1842. Nesi momentu, esti territoriu entendía namái la parte suroccidental de lo que güei entiende Sarawak, alredor de Kuching. James Brooke gobernó Sarawak hasta la so muerte en 1868. El so sobrín Charles Anthoni Johnson Brooke foi nomáu Rajah dempués de la so muerte; y de la mesma foi asocedíu a la so muerte en 1917 pol so fíu, Charles Vyner Brooke, cola condición de que tendría de gobernar consultando col so hermanu Bertram Brooke. El territoriu foi descomanadamente ampliáu sol mandu de los trés últimos, sobremanera a cuenta de árees nominalmente nel control de Brunéi. Na práutica Brunéi solo controlara fortaleces del ríu y costeres estratéxiques na mayor parte del territoriu perdíu, y la mayor parte de la ganancia yera a cuenta de xefes militares Musulmanes y de la perda de facto de la independencia per parte de tribus locales.
La dinastía Brooke gobernó Sarawak mientres cien años y fixéronse famosos como "los Rajah Blancos", yá que establecieron un estáu dientro del Imperiu Británicu similar al de los Príncipes indios homónimos. En contraste con munches otres árees del Imperiu Británicu, la familia Brooke gobernó brutalmente a los pueblos indíxenes qu'habitaben la zona, ganándose la desaprobación del so pueblu. Toles sulevaciones fueron sangrientamente repelidas, abrasando a la xente y promoviendo el terror. Anque per otru llau, en contraste tamién con otres árees del Imperiu, intentó caltener una política paternalista pa protexer a los pueblos indíxenes de la esplotación. Los Brooke gobernaron cola ayuda de los musulmanes malayos y los pueblos Melanau y reclutaron a los Ibans y otros pueblos 'Dayak' pal so exércitu. Tamién promovieron la inmigración de la clase mercante china, pero prohibieron l'estilu de vida chinu con cuenta d'amenorgar al mínimu l'impautu nel estilu de vida Dayak.
Xeografía
Tien una superficie de 124.450 quilómetros cuadraos que s'estienden ente la llatitú 0° 50′y 5° N y llargor 109° 36′ y 115° 40′ Y, que correspuende al 37.5 % del territoriu de Malasia. Sarawak tamién contién grandes estensiones de monte tropical lluviosu, plantes tropicales y numberoses especies d'animales.
.jpg)
