L'Estadiu Antonio Vespucio Liberti, tamién conocíu como Estadiu Monumental o Monumental de Núñez, ye un estadiu propiedá del Club Atlético River Plate allugáu na interseición de les aveníes Figueroa Alcorta y Avenida Udaondo del barriu porteño de Belgrano (anque la creencia popular afirma equivocadamente que l'estadiu allugar nel barriu de Núñez). Foi inauguráu'l 26 de mayu de 1938 pol presidente d'esi entós, Antonio Vespucio Liberti quien, amás, decidió la so construcción; d'ellí'l so nome. Ye l'estadiu dedicáu a la práutica futbolística con mayor capacidá, el más grande d'Arxentina, y unu de los más grandes d'América, amás de tener una pista d'atletismu. Tradicionalmente ye'l llugar onde xuega la Seleición Arxentina.
Magar se sabe que la so capacidá ye de 76.000 espectadores, esisten rexistros qu'entraron más de 80.000 persones en partíos importantes, tales como nel postreru partíu de la Copa América 1959 ente Arxentina y Brasil, y la final de la Copa Libertadores 1996 ente River y el América de Cali. En dambos casos allegaron más de 80 000 persones.
Historia
Esti artículu o seición necesita referencies qu'apaezan nuna publicación acreitada, como revistes especializaes, monografíes, prensa diaria o páxines d'Internet fiables. Pues añadiles tu mesmu o avisar al autor principal del artículu na so páxina d'alderique pegando: {{subst:Avisu referencies|Estadiu Antonio Vespucio Liberti}} ~~~~
L'estadiu en construcción, coles tribunes San Martín y Belgrano terminaes.
El Monumental de Núñez ye l'estadiu más grande d'Arxentina con una capacidá máxima de 61.688 espectadores, llevántase sobre terrenales ganaos a la mariña buelguiza del Ríu de la Plata. La xera de rellenar los bañaos foi fecha por un escocés llamáu Daniel White, quien a mediaos del sieglu XIX adquiriera una estancia de 47 cortes nesa zona. Nesa superficie construyó un hipódromu, que se llamó “Hipódromu de Saavedra” o direutamente “Hipódromu de White”. Poro, a principios del sieglu XIX l'allugamientu exactu del Monumental yera parte del Ríu de la Plata. L'Hipódromu de White ocupaba una estensión de 16 cortes y disponía de tribuna pa públicu. En 1866, una nube de Santa Rosa afaró cola construcción y los sos direutivos buscaron otru llugar pa un nuevu asentamientu. Atoparon un predio de 67 hectárees nel qu'inauguraron en 1867 el famosu Hipódromu Arxentín de Palermo.
El terrén del Hipódromu de White pasó por diverses manes hasta que la Municipalidá de la ciudá de Buenos Aires promovió un xuiciu contra la sociedá que lo regenteaba. L'antiguu hipódromu tenía dos rectes paraleles a l'actual Avenida Lidoro Quinteros, ente que l'actual cai Victorino de la Plaza, arteria en forma d'O allugada nel ángulu de les aveníes Monroe y Llibertador, nun fai más que respetar el trazáu de l'antigua pista. Amás, la tribuna Sívori del Monumental coincide cuasi esautamente cola curva opuesta del hipódromu, colo cual tou lo que puede trate na actualidá tien una marcada presencia de les instalaciones llevantaes por White.
Escontra 1935 sabíase que River nun diba poder enllargar por enforma tiempu l'allugamientu del antiguu estadiu d'avenida Alvear y Tagle, una y bones los terrenes nun pertenecíen al club y el contratu d'arriendu nun-y sería anováu. El problema yera grande yá que ellí River Plate non solo tenía un importante estadiu pa esa dómina, sinón qu'amás tenía munches instalaciones deportives amiestes destinaes a los socios, tal como asocede na actualidá. Eses instalaciones sirvieron en parte pa captar un gran númberu d'asociaos dada la so comodidá ya infraestructura. Tal como taba previstu, foi desallugáu d'esti allugamientu en 1937, pero'l club yá punxera en marcha en 1934 daqué muncho más grande.
El presidente Antonio Vespucio Liberti suxirió mercar los terrenes onde güei s'atopa'l Monumental. La zona onde finalmente se construyó l'estadiu yera bien despoblada a puntu tal que los terrenes onde güei se posaba'l Monumental quedaren cuasi abandonaos, salvu pola presencia del hipódromu, y el Ríu de la Plata tenía la so mariña a pocos metros d'ellí.
Depués de munches negociaciones, River adquirió un préstamu del gobiernu al traviés del Bancu Hipotecariu Nacional, yá que la idea de construyir un estadiu que pudiera ser consideráu como l'estadiu nacional, pero que tuviera remanáu por un club como River Plate en llugar de tar en manes del estáu, sedució a los gobernantes, quien dieron el vistu bonu. Enantes a eso, el club adquirió los terrenes en cuestión a un valor de 11 pesos el metru cuadráu. River mercó alredor de 5 hectárees y la Municipalidá de Buenos Aires donó otres 3,5 hectárees, que son en definitiva les 8,5 que'l club tien na actualidá.
En 1934 el club llamó a concursu nacional d'anteproyeutos pa la construcción del Monumental. La idea yera simple: diseñu d'un estadiu con pista d'atletismu, dafechu construyíu en formigón armao, con instalaciones deportives amiestes tantu nel interior como l'esterior del mesmu, y que contemplara la posibilidá de llegar a una súper capacidá de 120.000 espectadores. Naquella dómina los xuegos olímpicos yeren muncho más populares que los mundiales de fútbol, d'ellí la necesidá d'incorporar una pista de 400 metros alredor del campu, cola esperanza de poder allugar dicha competencia internacional, magar esto nunca asocedió.
El concursu foi ganáu polos arquiteutos José Aslan y Héctor Ezcurra, cola ayuda del dibuxante Fidias Calabria, lo que significó una marca pa tola vida na hestoria d'esti afamáu estudiu d'arquiteutura, encargáu de cuasi toles remodelaciones al Monumental dende entós.
Les obres preliminares llevaron enforma tiempu debíu al necesariu acondicionamientu del terrén, faciendo una correuta nivelación y riquiendo un estensu planiamientu de les sos fundaciones, por cuenta de que'l llugar yera un asentamientu inestable, nel que salíen remexos d'agua de napas soterrañes al faer les escavaciones, que podíen provocar desmoronamientos imprevisibles. Problemes tremendamente complexos de solucionar yá que el Monumental foi construyíu cuasi ensin maquinaries, en pocu más de dos años, faciendo les bases de les columnes a mano, con palas, yá que nun esistíen el escavadores, estrayendo l'agua de les napas soterrañes qu'anubríen les escavaciones con bombes d'achique remanaes tamién a mano, tresportando la tierra a llombu de pollín n'alforxes, y rellenando la zona del campu de xuegu y tribunes a mano, con primitivos elementos de trabayu. Una obra verdaderamente faraónica, como lo foi la construcción del antiguu Coliséu de Roma, que los sos planos fueron la base arquitectónica del Monumental.[necesita referencies]
L'ingresu al estadiu nel día de la so inauguración.
Escoyóse'l mes de mayu pa la inauguración del nuevu estadiu. El miércoles 25 d'esi mes cerca de 65.000 persones guardaron la entrega d'una bandera arxentina y otra del club, costeadas por un grupu d'asociaos, y entonaron el Himnu Nacional Arxentín y la marcha del club. A otru día, la fiesta axuntó a cerca de 68.000 espectadores. Dempués de distintes actividaes la gran tarde completar con un partíu apostáu ente River y Peñarol d'Uruguái, con victoria del llocal por 3 a 1.
Cuando se diseñó'l Monumental el proyeutu orixinal constaba de cuatro grandes tribunes. Como'l dineru del préstamu bancariu nun algamar pa llevantar la totalidá de les graes, quedó l'estadiu con forma de ferradura. El mitu popular cunta que muncha xente siempres creyó que la forma de ferradura yera la estructura definitiva del Monumental, formando la famosa "ventana al Ríu de la Plata" y que la construcción de l'actual tribuna Sívori, empezada cola venta d'ésti xugador en 1958 y concluyida en 1978 n'ocasión del Mundial, yera un agregáu que nun figuraba nel proyeutu orixinal. Sicasí ésta siempres tuvo contemplada.
Con esceición a la tribuna Centenariu (llamada asina porque l'avenida Figueroa Alcorta llevaba esi nome escontra 1938), les tribunes del Monumental teníen nomes distintos a los actuales. La tribuna Belgrano denominábase Ríu de la Plata, porque l'actual Avenida Udaondo llevaba esi nome, ente que la tribuna San Martín yera a cencielles la Oficial, destinada a personalidaes, autoridaes y socios. La tribuna Sívori diba llamase Colonia, daqué que nun llegó a asoceder yá que recién llevantóse 20 años dempués de la inauguración del estadiu.
La primer tribuna del Monumental en ser construyida foi l'actual San Martín. Depués realizóse la Belgrano, quedando metanes dambes l'espaciu pa faer les tribunes Colonia (Sívori) y Centenariu. Poro, esta postrera foi la tercera en ser llevantada, y la so finalización derivó na inauguración del Monumental en 1938.
El Monumental empezó a construyise'l 27 de setiembre de 1936 ya inauguróse oficialmente'l 25 de mayu de 1938, colo cual la obra demandó pocu más de dos años, tiempu récor p'asemeyáu estadiu coles téuniques primitives coles que se trabayaba.[1]
En 2013 con motivu del 75º aniversariu de la inauguración del Estadiu Monumental, Adidas Arxentina presentó una camiseta especialmente diseñada pa la ocasión, que rindió homenaxe tantu a esti estadiu como a los aficionaos del Club Atlético River Plate.
La edición especial cuntó col estadiu Antonio Vespucio Liberti de fondu, y l'usu del color negru como símbolu de la gala y elegancia que la ocasión ameritó. Amás tien un escudu extra al qu'exhibe'l club en cada xuegu, qu'inclúi'l númberu 75 en referencia al aniversariu del míticu estadiu.[2]
Nel marcu de los Xuegos Panamericanos de 1951 en Buenos Aires, l'estadiu allugó la ceremonia de clausura y los eventos d'atletismu.
P'acondicionar al estadiu pal atletismu, tuvo de reformase la pista olímpica del estadiu, porque ésta tenía solo 6 andariveles, y esto nun dexaba'l desenvolvimientu de les pruebes. Entós tuviéronse que construyir los 2 carriles faltantes a base de carbonilla gruesa de 15 cm, 50% de carbonilla molida, 30% de tierra negra solmenada y 20% de polvu de lladriyu, pa poder realizar una prueba de fondu correutamente.
1958
La ferradura cerróse parcialmente en 1958, so la presidencia d'Enrique Pardo y pa esa nueva construcción, la platea Colonia, foi decisivu'l dineru ingresáu (18 millones de pesos) pola tresferencia d'Omar Sívori a la Juventus d'Italia.
Cola conclusión de la tribuna, la capacidá yera de 30.000 persones.
L'estadiu Monumental foi designáu sede pol gobiernu de Perón en 1974, en virtú de les sos cualidaes edilicias y allugamientu estratéxicu, otorgándose-y, por parte del Estáu Nacional y FIFA, un creitu a efeutos de la so remodelación. La mesma fixo efeutiva en 1977, mientres el gobiernu de Jorge Rafael Videla.
En 1976 la Xunta Militar encabezada pol Teniente Xeneral Videla, que tomara'l poder por aciu un golpe d'estáu, creó un organismu denomináu Ente Autárquico Mundial 78 (EAM 78), que encargaríase de la remodelación d'estadios, la construcción de trés inmuebles, y del desenvolvimientu total de la infraestructura loxística, turística y de comunicaciones.[4]
Ente los estadios que'l EAM 78 remocicaría, atopábense'l de River Plate, Vélez Sársfield, Rosario Central, el de la ciudá de Mendoza (construyíu na falda del Cuetu de la Gloria), el de Mar del Plata y el de Córdoba, emplazado na zona de Chateau Carreras.
El proyeutu EAM 78 taba en manes del exércitu, que tenía d'asegurase que'l dineru que se remanaba nel Mundial nun debía de ser “xustificáu". Esti dineru foi utilizáu principalmente pa construyir estadios que costaron aproximao 5 vegaes más que los d'España 1982. Foi dende la so asunción que los costos empezaron a engatar de manera inaudita, hasta algamar los 520 millones de dólares.[5][6][7] Mientres el ralu en que tuvo cerráu'l Monumental, l'equipu de fútbol de River actuó de llocal nel Estadiu Tomás Ducó del Club Atlético Huracán.
Finalmente, en 1978, realizóse'l Campeonatu Mundial 1978. River Plate tuvo que faese cargu del costu de la obra, que pudo atayar en cuotes depués de dellos años, pero a un valor muncho más caru que'l monto orixinal por causa d'una importante devaluación de la moneda arxentina que se rexistró naquellos años.
Proyeutu de remodelación
En 2014 foi presentáu'l proyeutu de remodelación pola dirigencia encabeza por Rodolfo D'Onofrio. El proyeutu tien en mente un gran proyeutu p'ampliar a 80 mil lugar la capacidá del estadiu. Ente los principales cambeos, van sumase más butaques a la tribuna alta y esaniciaríase la fuesa y la pista d'atletismu, estendiendo la tribuna baxa escontra'l campu de xuegu. Amás, va buscase llograr que la tribuna media nos llaterales del estadiu seya una zona esclusiva de palcos en dos niveles y va amestase techu a toles tribunes. Les obres tienen una proyeición envalorada d'entamu n'años cercanos al 2020.
Espectadores
El 17 d'agostu de 1975, nel Monumental, River enfrentó a Racing, na última fecha del Campeonatu Metropolitanu que'l so títulu ganara na xornada anterior (signada por una fuelga de xugadores profesionales), depués de 18 años ensin llograr títulos. Esi día allegó una cantidá inédita de simpatizantes de River que, inclusive, acoparon la tribuna visitante, habiéndo-y dexáu al públicu de Racing una porción bien amenorgada de la tribuna Centenariu Alta. Nun esiste una cifra exacta y confiable del númberu d'aficionaos riverplatenses qu'allegaron esi día, pero'l fechu de que les puertes del Monumental abrir ensin restricciones pa socios y simpatizantes, de que tolos sectores de les platees fueron enchíos por fanáticos de pies, al puntu de nun poder ingresar una alma una hora antes del entamu del partíu, y de que bien de socios vieron l'alcuentru inclusive dende la pista d'atletismu (daquella los controles de la AFA nesi sentíu yeren laxos) averaríen la cifra d'espectadores a los 100.000. L'oldeo que ganaba River por 2 a 0 foi suspendíu al rematar el primer tiempu por invasión del campu de xuegu por parte de los aficionaos.
Hai que destacar qu'en 1969, la dirigencia de River instaló platees en tola tribuna Belgrano Alta y na metá de la San Martín Alta, colo cual hubo un amenorgamientu sustancial na capacidá del estadiu que yá en dómines anteriores supo enllenase por completu en memorables superclásicos con Boca Juniors.
Nes finales de Libertadores con América de Cali (1986/1996), viose'l máximu de públicu depués de la remodelación na cual añadieron butaques. Allegaron aproximao 86.000 espectadores.
El llargor total de les graes d'esti estadiu supera los 70 quilómetros.
El 13 de marzu de 1982, na fecha 6 San Lorenzo escontra de llocal nel monumental enfrentándose contra Tigre na Primera B, rexistróse una venta de 70.948 entraes, siendo esta la tercer vegada que más entraes vender na hestoria del Monumental, detrás de la final del mundial del 78' y la final ante América de Cali de la Libertadores del 86'.
Nel añu 1951, la primer edición de los Xuegos Panamericanos realizar en Buenos Aires, en siendo escoyida en 1940 como sede de los xuegos. Orixinalmente, diben realizase en 1942, pero pola Segunda Guerra Mundial, retardar a 1951. Nesta edición, participaron 2.523 atletes de 21 países.
L'estadiu foi una de les principales sedes de los xuegos, allugando la ceremonia de clausura de los xuegos y les pruebes d'atletismu.
Tres que'l Comité Olímpicu Internacional escoyó a Buenos Aires como sede de los Xuegos Olímpicos de la Mocedá 2018, confirmar al estadiu como unu de los escenarios de los xuegos.
El Brasil de Pelé, Zagallo, Didí, Vavá, Nilton Santos, y otres tantes estrelles que venía de ser Campeón del Mundu en Suecia 1958 xugó'l Campeonatu Suramericanu de 1959 nel Estadiu Monumental con tolos sos titulares. Sicasí, el títulu quedó en manes de Arxentina, que volvió ganar una nueva Copa América ante la so xente, consiguiendo l'empate 1 a 1 ante los brasilanos nel postreru partíu, lo que-y dexó alzar se col títulu de campeón.
L'Estadiu Monumental foi la sede central de la Copa del Mundu. L'apertura de la sede foi'l 1 de xunu, nel partíu qu'apostaron Alemaña Federal ante Polonia. Depués apostáronse otros ocho alcuentros más, incluyida la final qu'apostaron Arxentina y Países Baxos.
L'estadiu puede allugar a 76.000 aficionaos, depués de la so remodelación pa la Copa Mundial de Fútbol de 1978. El partíu inaugural y la final fueron xugaos nel Monumental, que tenía una capacidá pa 76 600 yá que tol monumental escarecía d'asientos.
El complexu del estadiu tamién cunta con instalaciones pa xugar al tenis, baloncestu, y otros deportes, como tamién una pensión pa nuevos futbolistes, un teatru, un estacionamiento, un muséu, etc. Puede aportase per delles llinia de tren y autobús yá que s'atopa a poca distancia de la terminal de Fuécares de Belgrano. Al contrariu de la mayoría de los estadios na zona de Buenos Aires, hai un estacionamiento fuera del estadiu de tamañu considerable.
.JPG)
