El desiertu d'El Sáḥara[1] ye'l desiertu caldiu más grande del mundu, con alrodiu de 9.065.000 km² de superficie. Asítiase nel norte d'África, separtándola en dos fasteres: L'África mediterránea al norte y l'África subsaḥariana al sur. Llenda al este col Mar Roxu, y al oeste col Océanu Atlánticu; nel norte colos montes Atles y el mar Mediterraneu. Tien más de 2,5 millones d'años. El nome vien del árabe saḥara صحراء traducción de la pallabra tuareg de Ténéré (desiertu). Estiéndese pel territoriu de los países que vienen darréu: Arxelia, Tunicia, Marruecos, El Sáḥara Occidental, Mauritania, Malí, Níxer, Libia, Chad, Exiptu y Sudán, anque se sabe qu'El Sáḥara s'esparde y se contrái en ciclos regulares, de tal xeitu que les sos llendes son difuses.
Esti desiertu comparte llende con cuasi tolos países del norte d'África, na mayoría de cultura árabe. Les dunes entamen cerca l'Altu Atles y estiéndese hasta zones tropicales más al sur. Nes fasteres del Atles Marroquín (Altu Atles), namái qu'hai vexetación dellos metros más alló de los ríos probes que lu atraviesen. Sicasí, ésta tien un verdor perintensu que fai contraste col sable que lu arrodia. Son bayuroses les palmeres de dátiles. A vegaes los oasis tán canalizaos, pa garantizar l'agua nes zones de semar. Munches vegaes, l'agua nun provién de ríos, sinón d'agües soterraes a les que s'accede per aciu d'un pozu.
Sábese que ta compuestu de grava, sable y dunes. Al contrariu de lo que paez, les trés cuartes partes del desiertu son grava y les demás sable y dunes.
Namái qu'hai constancia de que ñevare una vegada n'El Sáḥara, y foi'l 18 de febreru de 1979. Paez que foi nel sur d'Arxelia, en metá la nueche.[ensin referencies]
En Marruecos, ufiértense-y al viaxeru abondes formes de conocer El Sáḥara. Quiciabes la más común ye la d'entrar nel desiertu con vehículos touterrén atravesando les dunes. Otru xeitu más turísticu ye diendo en dromedarios anque'l xeitu tradicional ye dir a pie.
Fixéronse d'esti desiertu una bona riestra de películes y reportaxes.
Ecorrexones
El Sáḥara inclúi delles ecorrexones estremaes, que, por mor de les estremaes temperatures elevación y xeografía agospien vexetales y animales estremaos. Según el WWF, les ecorrexones d'El Sáḥara son:
Ver tamién
Referencies
Enllaces esternos
