Alicia de Larrocha y de la Calle (23 Mei1923 – 25 September2009) was 'n Spaansepianis en komponis. Sy word gereken as een van die voorste legendes van die klavier van die 20ste eeu[1].[2] Sy het veelvuldige Grammy toekennings verower asook 'n Prins van Asturias Toekenning vir die Kunste. Sy word daarmee gekrediteer dat sy groter gewildheid gebring het aan die werke van Isaac Albéniz en Enrique Granados.[2] In 1995 het sy die eerste Spaanse kunstenaar geword om die UNESCO-prys te wen.[3]
Lewe en loopbaan
Alicia de Larrocha is in Barcelona, Katalonië, Spanje gebore.[4] Sy het op die ouderdom van drie jaar leer klavier speel by Frank Marshall. Beide haar ouers was pianiste en sy was ook die susterskind van pianiste.[5][4] Sy het haar loopbaan op die verstommende ouderdom van drie jaar begin, en haar eerste openbare optrede op die ouderdom van vyf gegee tydens die 1929 Barcelona Internasionale Uitstalling in Barcelona.[5] Sy het haar eerste konsert op die ouderdom van ses jaar gegee tydens die Iberies-Amerikaanse Uitstalling in Sevilla in 1929, en haar orkestrale buiging op die skrander ouderdom van slegs elf jaar. Teen 1943 was haar uitvoerings in Spanje uitverkoop.[5] Sy het in 1947 begin om internasionaal te toer, en in 1954 het sy deur Noord-Amerika getoer saam met die Los Angeles Filharmoniese Orkes. In 1969 het de Larrocha in Boston vir die Peabody Messelaars konsertreeks gespeel.[6] In 1966 het sy 'n eerste veeleisende toer na Suider-Afrika onderneem wat so gewild was dat drie verdere toere gereël en voltooi is. [7]
De Larrocha; skryf Jed Distler; "het op die ouderdom van sewe jaar begin komponeer en het met afwisselende mate tot haar dertigste jaar daarmee voortgegaan, met 'n produktiewe toename in haar laat tienerjare," en terwyl sy nooit haar werke in die openbaar uitgevoer het nie, het sy aan haar familie die keuse gebied om haar werk na haar afsterwe beskikbaar te maak, welke hulle dienooreenkomstig ook gedoen het.[8]
De Larrocha het verskeie opnames van die solo klavierrepertoire gemaak, en vernaam die werke van komponiste van haar vaderland. Sy is die beste bekend vir haar opnames van die musiek van Manuel de Falla, Enrique Granados, Federico Mompou, en Isaac Albéniz, sowel as haar 1967 opnames van Antonio Soler se klawerbord sonates. Sy het vir die Hispavox, CBS/Columbia/Epic, BMG/RCA en London/Decca plate-etikette opnames gemaak. Sy het haar eerste Grammy in 1975 gewen, en haar laaste in 1992 op die ouderdom van byna sewentig jaar. Sy het in 1994 die Prins van Asturias Toekenning vir die Kunste gewen.[5]
De Larrocha het soos volg opgemerk tydens 'n 1978 onderhoud met Contemporary Keyboard, “Ek glo nie daar is 'n 'beste' van enigiets in hierdie lewe nie. Ek sal egter sê dat Granados een van die groot Spaanse komponiste was, en dat hy in my opinie die enigste komponis was wat die werklike romantiese 'geur' versinnebeeld het. Sy styl was aristokraties, elegant en poëties — heeltemal verskillend van Falla en Albéniz. Vir my stel elk van hulle 'n verskillende wêreld voor. Falla was die een wat werklik die gees van Gypsymusiek vasgevang het. En Albéniz dink ek was meer internasionaal as die ander. Alhoewel sy musiek Spaans is in geur, is sy styl geheel en al Impressionisties.”[9]
Sy was minder as vyf voet lank en het vir 'n pianis besonder klein hande gehad,[2][5] tydens haar jonger jare was sy nietemin in staat daartoe om al die groot concertos uit te voer (al vyf van Beethoven se concertos, Liszt se No. 1, Brahms se No. 2, Rachmaninoff se Nos. 2 and 3, beide van Ravel se concertos, Prokofiëf se No. 3, die van Arthur Bliss en Aram Khachaturian, en vele meer), sowel as die wye uitspansel wat deur die werke van Granados, Albéniz en de Falla vereis word. Sy het 'n "verlengde pinkie" en 'n "wydheid tussen haar duim en wysvinger" gehad, wat gehelp het om haar tegnies meer begaaf te maak.[3]
Soos wat sy ouer geword het, het sy begin om verskillende style musiek te speel; meer van die musiek van Mozart en Beethoven is in haar uitvoerings ingesluit en sy het 'n gewilde gas tydens die "Mostly Mozart-fees" van die Lincoln Sentrum vir die Uitvoerende Kunste in New York geword. Sy is in 2001 as erelid benoem van die Stigting vir Iberiese Musiek by die Stadsuniversiteit van New York.
De Larrocha het in Oktober 2003 op die ouderdom van tagtig jaar van openbare uitvoerings afgetree, na 'n loopbaan van 76 jaar.[5][4]
Alicia de Larrochais op 25 September 2009 in Quiron Hospitaal in Barcelona op die ouderdom van 86 jaar oorlede. Haar gesondheid was aan die afneem nadat sy vyf jaar vantevore haar heup gebreek het.[9] Haar eggenoot, die pianis Juan Torra, met wie sy twee kinders gehad het, is reeds in 1982 oorlede.[5][3]
.jpg)
