Để duy trì công việc thiết kế, Yakovlev bắt đầu với Yak-40, đây là một mẫu thiết kế máy bay dân dụng với cánh cụp sau và có kích thước khá lớn, với mẫu thử nghiệm có góc cụp của cánh là 11° nhưng đã bị loại bỏ để thay thế bằng mẫu có cánh cụp lên đến 23°. Yak-42 được chế tạo tại Smolensk, và nó bắt đầu hoạt động trong hãng hàng không Aeroflot vào cuối năm 1980. Gần 100 chiếc đã được giao hàng vào năm 1993.
Sau một thời gian ngắn loại máy bay này được chế tạo đưa vào phục vụ trong dịch vụ bay thương mại, một số các tai nạn đã xảy ra do máy bay bị rung mạnh ở bộ phận đuôi, đã dẫn đếm quyết định đình chỉ hoạt động của loại máy bay này. Sau một thời gian tiến hành sửa chữa, Yak-42 lại bắt đầu hoạt động trở lại trong ngành hàng không Xô viết vào năm 1985.
Loại Yak-42 này không bao giờ được xuất khẩu trong thời kỳ Xô viết, chỉ sau khi những thay đổi chính trị xảy ra ở Liên Xô, một vài chiếc Yak-42 đã được cho các hãng hàng không ở châu Phi, Cuba, Pakistan và Nam Tư thuê theo hợp đồng.
Những kiểu hiện nay bao gồm phiên bản cơ bản Yak-42, Yak-142 với trọng lượng lớn, và Yak-42D-100 với hệ thống điện tử của phương Tây nhưng chưa bao giờ đưa vào sản xuất hàng loạt. Cuối năm 1997, Yakovlev công bố phát triển một phiên bản khác của Yak-42 là Yak-42A, một phiên bản cải tiến của Yak-42D tăng lượng khách chở được và một khoang hành khách hiện đại.
Hoạt động dân sự
Vào tháng 82006, có 130 chiếc trong tổng số 179 chiếc Yak-42 vẫn còn hoạt động trong các hãng hàng không dân dụng. Những hãng hàng không vẫn sử dụng Yak-42 là:
Khoảng 27 hãng hàng không khác cũng sử dụng một số lượng nhỏ loạt máy bay này.[1]
Vụ tai nạn Trabzon
Vụ tai nạn nổi tiếng nhất của Yak-42 xảy ra vào ngày 26 tháng 52003, khi một chiếc Yak-42-D của hãng hàng không Ukrainian-Mediterranean Airlines đã gặp tai nạn gần Macka, Trabzon (Thổ Nhĩ Kỳ); trong khi đang chở 62 quân nhân Tây Ban Nha đang từ Afghanistan (trong lực lượng ISAF) đến Căn cứ không quân Zaragoza. Tất cả 75 người trên máy bay đều tử nạn. Sau tai nạn này, ở Tây Ban Nha đã nổ ra một vụ scandal giữa các chính khách và dư luận, khi dư luận cho rằng Bộ quốc phòng Tây Ban Nha đã thuê những máy bay rẻ tiền không đáp ứng đủ tiêu chuẩn an toàn hàng không. Vụ scandal này đã làm xấu hình ảnh của bộ trưởng Quốc phòng lúc đó là Federico Trillo. Thêm vào nữa, năm 2004 người ta tiết lộ việc xác minh thi hài đã thực hiện cẩu thả và một số thi hài đã xác định sai danh tính.
Các phiên bản
Yak-42 (1980)
Yak-42D (1987)
Yak-42A hay còn gọi là Yak-142 (1997 - dự án)
Yak-42D-100 (2001)
Yak-42M (1987 - dự án)
Thông số kỹ thuật (Yak-42D)
Đặc điểm riêng
Phi đoàn: 2 phi công
Sức chứa: 120 hành khách (8 hạng nhất, 96 hạng bình thường)