Tổng cục Quân huấn, trực thuộc Bộ Tổng Tham mưu, có nhiệm vụ tổ chức, điều hành, phối trí và chuyên về huấn luyện, đào tạo từ cấp Binh sĩ đến Hạ sĩ quan ngạch Trừ bị và Đặc biệt, Sĩ quan ngạch Hiện dịch, Trừ bị và Đặc biệt cho Quân lực Việt Nam Cộng hòa. Chú trọng tích cực việc huấn luyện Căn bản Quân sự, Chiến thuật và Quân kỷ cho các lớp khóa sinh. Ngoài ra, Tổng cục còn tổ chức những khóa chuyên tu về nghiệp vụ cho mọi phương diện và lĩnh vực theo điều luật của Quân đội, các khóa bổ túc Quân sự và Chiến thuật cho các đơn vị từ cấp Đại đội trở lên. Đặc biệt còn mở ra các lớp huấn luyện và bồi dưỡng chiến thuật cho Sĩ quan các cấp theo học lớp Chỉ huy và Tham mưu. Tổng cục trưởng Quân huấn đồng thời kiêm giữ chức Tham mưu phó Huấn luyện tại Bộ Tổng Tham mưu. Tổng cục chia ra thành nhiều đơn vị trực thuộc theo hàng dọc để dễ điều hành.
Lịch sử hình thành
Sau Hiệp định Genève 20 tháng 7 năm 1954, việc huấn luyện do Phòng Quân huấn thuộc Bộ Tổng Tham mưu đảm trách tổ chức lại cho phù hợp với hiện tình Quân đội.
Các Quân trường và Trung tâm huấn luyện hoạt động đặt nặng vào hai lĩnh vực:
-Huấn luyện Tân binh hoàn hảo cá nhân và đơn vị.
-Huấn luyện tại chỗ hành quân, thao dượt các đơn vị cấp Tiểu đoàn, Trung đoàn và Đại đơn vị.
Bộ Tổng tham mưu rút tỉa kinh nghiệm, quan niệm một Quân nhân có thể chiến đấu giỏi nếu họ được huấn luyện đầy đủ và có một tinh thần Kỷ luật cao.
Hệ thống tổ chức Quân lực Việt Nam Cộng hòa mỗi ngày thêm lớn mạnh nên việc huấn luyện đòi hỏi cần phải cải tiến rộng lớn. Năm 1964, Tổng cục Quân huấn được thành lập để thay thế Phòng Quân huấn tại Bộ Tổng Tham mưu.
Từ đó, việc huấn luyện được chú trọng nhiều hơn trong việc đào tạo Sĩ quan hiện dịch, Trừ bị, Hạ sĩ quan và Binh sĩ cho các Quân, Binh chủng cùng huấn luyện đặc biệt về các lãnh vực: tham mưu, kỹ thuật và chuyên môn cho Quân nhân trong Quân lực.
Ngoại trừ Trường Cao đẳng Quốc phòng trực thuộc Bộ Quốc phòng. Còn lại các Quân trường và Trung tâm Huấn luyện đều đặt dưới sự điều hành và giám sát của Tổng cục Quân huấn thuộc Bộ Tổng tham mưu và nhiều Quân trường, Trung tâm Huấn luyện cấp Sư đoàn, các Quân, Binh chủng chuyên môn.
Đầu tháng 4/1975, Trung tướng Nguyễn Vĩnh Nghi đi nhận chức vụ Tư lệnh phó Quân đoàn III kiêm Tư lệnh Bộ Tư lệnh Tiền phương phòng tuyến Phan Rang. Đại tá Trần Đức Minh thay thế chức vụ Chỉ huy trưởng.
Với sự lớn mạnh về tổ chức cũng như điều hành huấn luyện quân nhân Quân lực Việt Nam Cộng hòa tùy theo cấp bậc có đầy đủ khả năng về lãnh đạo chỉ huy, am tường các lãnh vực tham mưu, kỹ thuật và tác chiến để hoàn thành nhiệm vụ tốt đẹp, hữu hiệu cho một Quân đội tân tiến.
Ngành "Huấn luyện Quân sự" cũng như tất cả các đơn vị thuộc Quân lực Việt nam Cộng hòa, vào những ngày của tháng 3 đối với Quân khu 1 và 2, tháng 4 đối với Quân khu 3 và 4 đã tự rã ngũ và di tản.
^Đại tá Phạm Tất Thông, sinh năm 1927 tại Hà Nam, là trưởng nam của cựu Đại tá Phạm Văn Cảm (Sĩ quan người Việt đầu tiên Chỉ huy trưởng trường Sĩ quan Trừ bị Thủ Đức)
^Tiền thân là Trung tâm Chiến thuật Hà Nội. Năm 1954 chuyển vào Sài gòn đổi tên thành Đại học Quân sự. Năm 1960 di chuyển lên Đà Lạt trở thành Trường Chỉ huy Tham mưu. Năm 1971 chuyển cơ sở về Long Bình, Biên Hòa.
^Tên đầy đủ là "Trường Võ bị Quốc gia Đà Lạt", chuyên đào tạo Sĩ quan Hiện dịch cho Quân lực VNCH.
^Ban đầu có danh xưng là "Trường Sĩ quan Trừ bị Thủ Đức" chuyên đào tạo Sĩ quan Trừ bị cho Lục quân VNCH, đặt tại quận Thủ Đức thuộc tỉnh Gia Định. Năm 1957, sáp nhập thêm các Trường Huấn luyện của các ngành Quân sự Chuyên môn nên đổi tên thành "Liên trường Võ khoa Thủ Đức". Năm 1964 đổi thành "Trường Bộ binh Thủ Đức". Đầu tháng 4 năm 1974, trường di chuyển ra Huấn khu Long Thành thuộc tỉnh Biên Hòa. Đầu tháng 4 năm 1974 lại trở về Thủ Đức
^"Huấn khu Thủ Đức" gồm có các trường: Trường Bộ binh, Trường Thiết Giáp và Trường Thể dục Quân sự.
^Đại tá Trần Đức Minh, sinh năm 1932 tại Thái Bình.
^Còn gọi là khóa 9B Trừ bị, thụ huấn tại trường Võ bị Quốc gia Đà Lạt
^Tên đầy đủ là "Trường Hạ sĩ quan Quân lực VNCH", chuyên đào tạo Hạ sĩ quan trừ bị cho Quân lực. Còn được gọi là "Trường Hạ sĩ quan Đồng Đế", vì vị trí được đặt tại khu Đồng Đế thuộc Thị xã Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa.
^Đại tá Nguyễn Sĩ Túc, sinh năm 1923 tại Hải Dương.
^Đại tá Cao Mạnh Thắng, sinh năm 1928 tại Nam Định.
^"Huấn khu Dục Mỹ" có vị trí tại khu Dục Mỹ thuộc quận Ninh Hòa, tỉnh Khánh Hòa. Gồm có các Quân trường: Trung tâm Huấn luyện Quốc gia Lam Sơn, Trung tâm Huấn luyện Biệt động quân và Trường Pháo binh.
^Đại tá Nguyễn Văn Tám, sinh năm 1927 tạiGia Định.
^Đại tá Trình Đình Phi sinh năm 1931, tốt nghiệp khóa 3 Võ khoa Thủ Đức
^Tên đầy đủ là "Trung tâm Huấn luyện Quốc gia Quang Trung", chuyên đào tạo quân nhân cấp binh sĩ cho Quân lực VNCH, vị trí tại Trung Chánh thuộc quận Hốc Môn, Gia Định.
^Tên đầy đủ là "Trung tâm Huấn luyện Quốc gia Hòa Cầm", chuyên đào tạo quân nhân cấp binh sĩ cho Quân khu 1.
