Sao Khuê

Bản đồ sao Khuê Tú

Sao Khuê hay Khuê Tú (tiếng Hán: 奎宿, bính âm: Kuí Xiù) hoặc Khuê Mộc Lang (奎木狼) là một trong hai mươi tám chòm sao Trung Quốc cổ đại. Nghĩa đen của nó là chân và con vật tượng trưng là chó sói (Khuê Mộc Lang). Nó là chòm sao thứ nhất trong số 7 chòm sao thuộc về Bạch Hổ ở phương Tây, tượng trưng cho Kim của Ngũ hành và mùa thu. Cùng với Sao Khôi là thần chủ quản văn chương, trí tuệ.

Số sao

Sao Khuê có 9 mảng sao như sau:

Hán-Việt	Tên Trung	Ý nghĩa	Chòm sao hiện đại	Số sao	Tên sao
Khuê	奎	Chân của Bạch Hổ, đại biểu là kho tàng hay con lợn to.	Tiên Nữ/Song Ngư	16	η And, ζ And, 65 Psc, ε And, δ And, π And, ν And, μ And, β And, σ Psc, τ Psc, 91 Psc, υ Psc, τ Psc, χ Psc, ψ1 Psc
Ngoại Bình	外屏	Bức tường chắn nhà xí	Song Ngư	7	δ Psc, ε Psc, ζ Psc, μ Psc, ν Psc, ξ Psc, α Psc
Thiên Hỗn	天溷	Chuồng lợn hay nhà xí	Kình Ngư	4	21 Cet, φ3 Cet, 18 Cet, φ1 Cet
Thổ Tư Không	土司空	Quan viên phụ trách xây dựng, đất đai.	Kình Ngư	1	β Cet
Quân Nam Môn	軍南門	Cổng phía nam của doanh trại quân đội.	Tiên Nữ	1	φ And
Các Đạo	閣道	Đường đi lại giữa các gian của lầu cao hoặc lối đi giữa các vườn	Tiên Hậu	6	ι Cas, ε Cas, δ Cas, μ Cas, ν Cas, ο Cas
Phụ Lộ	附路/傅路	Đường bên/phụ của Các Đạo hay đường thay thế cho Các Đạo	Tiên Hậu	1	ζ Cas
Vương Lương	王良	Người đánh xe ngựa của Triệu Tương Tử nước Tấn thời Xuân Thu.	Tiên Hậu	5	β Cas, κ Cas, η Cas, α Cas, λ Cas
Sách	策	Roi ngựa	Tiên Hậu	1	γ Cas

Sao bổ sung

Mảng sao	+1	+2	+3	+4	+5	+6	+7	+8	+9	+10	+11	+12	+13	+14	+15	+16	+17	+18	+19	+20	+21	+22	+23	Ghi chú
Khuê	28 And	55 Psc	54 Psc	59 Psc	64 Psc	66 Psc	ψ3 Psc	ψ2 Psc	36 And	67 Psc	68 Psc	1 Tri	82 Psc	78 Psc	σ Psc	45 And	47 And	44 And	41 And	39 And	M31	32 And	υ Psc
Ngoại Bình	72 Psc	75 Psc	88 Psc	80 Psc	77 Psc	73 Psc	70 Psc	62 Psc	60 Psc	26 Cet	29 Cet	33 Cet	35 Cet	89 Psc	112 Psc
Thiên Hỗn	12 Cet	13 Cet	20 Cet	25 Cet	φ4 Cet	φ2 Cet
Các Đạo	π Cas	ξ Cas	φ Cas	χ Cas	44 Cas
Vương Lương	6 Cas	10 Cas	9 Cas	12 Cas	υ2 Cas	HIP 116687	HIP 116962	HIP 117472	HIP 43	HIP 124	HIP 1354	HIP 1982	HIP 2854	HIP 4151

Văn hóa truyền thống

Khuê Văn theo quan niệm truyền thống của người phương đông lý giải về thiên thể: Khuê là tên một ngôi sao trong chòm 28 sao, là đầu Bạch Hổ phương tây, có 16 ngôi, sắp xếp khúc khuỷu giống hình chữ Văn 文. Trong sách Hiếu kinh có ghi: Khuê chủ văn chương. Về sau người ta coi sao Khuê biến hoá là người đứng đầu của quan văn. Trong văn hóa Đông Á và Việt Nam, sao Khuê là biểu tượng của văn chương, học thuật. Khuê Văn Các được xây dựng tại Quốc Tử Giám, trường Đại học đầu tiên của Việt Nam, mang biểu tượng này. Những bậc bác học lỗi lạc trong lịch sử được ví là sáng như sao Khuê; một trong số đó là Nguyễn Trãi, đã được Lê Thánh Tông cho tạc bia: Ức Trai tâm thượng quang Khuê tảo (tấm lòng ức Trai sáng tựa sao Khuê).

Hoàng Bào đại vương là tên của sao Khuê khi hạ phàm làm yêu tinh trong Tây du ký

Xem thêm

• Chòm sao Trung Quốc cổ đại

Tham khảo

Liên kết ngoài