Pedro de Alvarado y Contreras (phát âm tiếng Tây Ban Nha: [ˈpeðɾo ðe alβaˈɾaðo]; khoảng 1485 - 4 tháng 7 năm 1541) là một chinh phục tướng công người Tây Ban Nha và sau này giữ chức thống đốc thuộc địa Guatemala.[1] Ông tham chiến trong cuộc chinh phục Cuba, tham gia chuyến thám hiểm Bán đảo Yucatán và Vịnh Mexico của Juan de Grijalva rồi chỉ huy cuộc chinh phục Mexico dưới quyền Hernán Cortés. Ông đóng vai trò rất lớn trong cuộc thuộc địa hóa Trung Mỹ của Tây Ban Nha, bao gồm phần lớn Guatemala, Honduras và El Salvador hiện nay. Alvarado là người thông thạo chiến tranh. Tuy có xuất thân cao quý, vẻ ngoài hào nhoáng nhưng trong lòng lại tàn nhẫn, hiểm độc; làm mọi điều dơ bẩn nhất để có thể đạt được mục đích của mình. Alvarado chính là kẻ chủ mưu nhiều vụ thảm sát dân bản địa trong cả hai cuộc chinh phạt vùng Mexico và Guatemala.[2]
Trích lời bình của sử gia William H. Prescott về Pedro de Alvarado trong tác phẩm History of the Conquest of Mexico:
Alvarado là kỵ sĩ từ gia tộc quyền quý, can đảm và hào hiệp, và người bạn thân cận [của Cortes]. Ông ta có tài hành động, bị chi phối bởi sự rắn rỏi và gan dạ, còn phong thái bộc trực và bóng lóa khiến cho vị Tonatiuh đây [biệt danh người Aztec đặt cho Alvarado] được người Mexica rất sủng ái. Nhưng, dưới cái vỏ hào nhoáng đó, kẻ sau này chinh phạt Guatemala lại che giấu một trái tim khinh suất, tham lam, và tàn bạo. Ông ta bần cùng cái vẻ tiết chế bề ngoài đó, điều mà, ở cái địa vị mỏng manh mà ông ta chiếm giữ, là phẩm chất đáng quý hơn toàn bộ số còn lại.
— William H. Prescott 1922, History of the Conquest of Mexico: Quyển 4, Chương 8, tr. 54.
Asselbergs, Florine G.L. (2004). Conquered Conquistadors: The Lienzo de Quauhquechollan, a Nahua vision of the conquest of Guatemala. CNWS publications series. Leiden, Netherlands: Research School CNWS. ISBN978-90-5789-097-0. OCLC491630572.
Gall, Francis (July–December 1967). “Los Gonzalo de Alvarado, Conquistadores de Guatemala”. Anales de la Sociedad de Geografía e Historia (bằng tiếng Tây Ban Nha). Guatemala City, Guatemala: Sociedad de Geografía e Historia de Guatemala. XL. OCLC72773975.
Gasco, Janine (1997). “Consolidation of the Colonial Regime: Native Society in Western Central America”. Historical Archaeology. Society for Historical Archaeology. 31 (1, Diversity and Social Identity in Colonial Spanish America: Native American, African, and Hispanic Communities during the Middle Period): 55–63. doi:10.1007/BF03377255. ISSN0440-9213. JSTOR25616517. OCLC197892468. S2CID164975904. (cần đăng ký mua)
Guillemín, Jorge F. (1965). Iximché: Capital del Antiguo Reino Cakchiquel (bằng tiếng Tây Ban Nha). Guatemala: Tipografía Nacional de Guatemala. OCLC1498320.
Hernández, Christine; Anthony P. Andrews; Gabrielle Vail (2010). “Introduction”. Trong Gabrielle Vail; Christine L. Hernández (biên tập). Astronomers, Scribes, and Priests: Intellectual Interchange Between the Northern Maya Lowlands and Highland Mexico in the Late Postclassic Period. Dumbarton Oaks Pre-Columbian symposia and colloquia. Washington, D.C, US: Harvard University Press. tr. 17–36. ISBN9780884023463. OCLC845573515.
Letona Zuleta, José Vinicio; Carlos Camacho Nassar; Juan Antonio Fernández Gamarro (1 tháng 1 năm 2003). “Las tierras comunales xincas de Guatemala”. Trong Carlos Camacho Nassar (biên tập). Tierra, identidad y conflicto en Guatemala (bằng tiếng Tây Ban Nha). Guatemala: Facultad Latinoamericana de Ciencias Sociales (FLACSO); Misión de Verificación de las Naciones Unidas en Guatemala (MINUGUA); Dependencia Presidencial de Asistencia Legal y Resolución de Conflictos sobre la Tierra (CONTIERRA). ISBN978-99922-66-84-7. OCLC54679387.
Lovell, W. George; Christopher H. Lutz; William R. Swezey (tháng 4 năm 1984). “The Indian Population of Southern Guatemala, 1549-1551: An Analysis of López de Cerrato's Tasaciones de Tributos”. The Americas. Academy of American Franciscan History. 40 (4): 459–477. doi:10.2307/980856. JSTOR980856. (cần đăng ký mua)
Myers, Paul A. (2004). North to California: The Spanish Voyages of Discovery, 1533–1603. Coral Springs, Florida, US: Llumina Press. ISBN978-1-59526-252-3. OCLC54929617.
Polo Sifontes, Francis (1981). Francis Polo Sifontes; Celso A. Lara Figueroa (biên tập). “Título de Alotenango, 1565: Clave para ubicar geograficamente la antigua Itzcuintepec pipil”. Antropología e Historia de Guatemala (bằng tiếng Tây Ban Nha). Guatemala City, Guatemala: Dirección General de Antropología e Historia de Guatemala, Ministerio de Educación. 3, II Epoca: 109–129. OCLC605015816.
Polo Sifontes, Francis (1986). Los Cakchiqueles en la Conquista de Guatemala (bằng tiếng Tây Ban Nha). Guatemala: CENALTEX. OCLC82712257.
Recinos, Adrián (1986). Pedro de Alvarado: Conquistador de México y Guatemala (bằng tiếng Tây Ban Nha) (ấn bản thứ 2). Guatemala: CENALTEX Centro Nacional de Libros de Texto y Material Didáctico "José de Pineda Ibarra". OCLC243309954.
Recinos, Adrian (1998). Memorial de Solalá, Anales de los Kaqchikeles; Título de los Señores de Totonicapán (bằng tiếng Tây Ban Nha). Guatemala: Piedra Santa. ISBN978-84-8377-006-1. OCLC25476196.
Stone, Samuel Z. (1975). La dinastía de los conquistadores: La crisis del poder en la Costa Rica contemporánea (bằng tiếng Tây Ban Nha). Ciudad Universitaria Rodrigo Facio, Costa Rica: Editorial Universitaria Centroamericana. OCLC1933264.