Bảo tàng Stedelijk Amsterdam (tiếng Anh: Stedelijk Museum Amsterdam, phát âm tiếng Hà Lan: [ˈsteːdələk myˈzeːjʏm ˌɑmstərˈdɑm], hay còn gọi là Bảo tàng thành phố Amsterdam), được biết đến dưới cái tên ngắn gọn là Stedelijk, là một viện bảo tàng cho nghệ thuật hiện đại, nghệ thuật đương đại và thiết kế ở Amsterdam, Hà Lan.[8][9]
Năm 2015, bảo tàng có khoảng 675.000 khách tham quan.
Lịch sử
Thế kỷ 19
Bảo tàng Stedelijk, Amsterdam, mở cửa ngày 14 tháng 9 năm 1895 là một sáng kiến của chính quyền địa phương và các tư nhân. Tòa nhà bảo tàng theo phong cách Tân Phục hưng của Hà Lan được thiết kế bởi kiến trúc sư người Hà Lan là Adriaan Willem Weissman và bắt đầu từ năm 1850, đây là một phần của dự án hiện đại hóa do người dân địa phương lãnh đạo. Việc xây dựng tòa nhà phần lớn do Sophia Adriana de Bruyn tài trợ năm 1890.[10]
Thế kỷ 20
Năm 1905, Cornelis Baard được bổ nhiệm làm người quản lý Stedelijk và thăng chức làm giám đốc bảo tàng năm 1920. Trong thời gian làm giám tuyển, chính quyền địa phương bắt đầu xây dựng bộ sưu tập nghệ thuật hiện đại của riêng họ. Cuộc Đại suy thoái ở Hà Lan đã dẫn đến sự cắt giảm của các thành phố và nhu cầu xem xét chính sách ngày càng tăng trong nửa đầu những năm 1930. Năm 1932, một ủy ban thu mua được thành lập với hai thành viên từ VVHK và hai từ chính quyền địa phương. Bốn nhân vật này giám sát tất cả các hoạt động mua bán tác phẩm nghệ thuật cho bảo tàng, đặc biệt là các tác phẩm của trường phái Ấn tượng Hague và Amsterdam cũng như các tác phẩm của những người cùng thời trên thế giới.[10]
Các tác phẩm của Ernst Ludwig Kirchner và Henri Matisse đã được thêm vào bộ sưu tập vào cuối thập niên 1940 và 1950. Trong thời gian này, Stedelijk cũng đã mua lại các tác phẩm nghệ thuật của De Stijl và các phong trào quốc tế liên quan như Chủ nghĩa kiến tạo và Bauhaus.
Thế kỷ 21
Năm 2001, các bức vẽ của Kazimir Malevich và các nghệ sĩ tiên phong khác của Nga từ bộ sưu tập của Trung tâm Văn hóa Khardzhiev-Chaga đã được thêm vào bộ sưu tập nghệ thuật Ukraine/Nga/Xô viết của bảo tàng.
Năm 2006, hội đồng thành phố đã tư nhân hóa Stedelijk, biến nó trở thành một doanh nghiệp kinh doanh, họ cho thuê tòa nhà bảo tàng và thay mặt hội đồng tổ chức các cuộc triển lãm và quản lý, duy trì và bổ sung vào bộ sưu tập của thành phố.[10]
Khởi công vào cuối năm 2008, Stedelijk đã trải qua quá trình xây dựng lớn. Để đáp ứng điều này, bảo tàng đã bắt đầu dự án "Stedelijk go to Town" để duy trì sự hiện diện trực quan trong thành phố Amsterdam trong khi tòa nhà vẫn đang cải tạo. Dự án kéo dài đến nửa cuối năm 2009 và bao gồm một loạt các hội thảo, bài giảng và bài thuyết trình ở nhiều địa điểm khác nhau trên khắp Amsterdam.
Phá hoại và trộm cắp
Ngày 21 tháng 3 năm 1986, Gerard Jan van Bladeren đã cắt bức tranh Who's Afraid of Red, Yellow and Blue III (1967) của Barnett Newman bằng một con dao tiện ích trong lúc tâm thần không ổn định. Anh bị kết án tám tháng tù giam và hai năm quản chế, và bị cấm đến bảo tàng trong ba năm. Ngày 21 tháng 11 năm 1997, Van Bladeren, một kẻ phá hoại tương tự, đã cắt bức tranh Cathedra (1951), cũng của Barnett Newman. Trước tòa, anh ta kêu oan và không bị kết tội, nhưng vĩnh viễn bị cấm đến bảo tàng.[11]
Ngày 20 tháng 5 năm 1988, xảy ra vụ trộm tác phẩm nghệ thuật đầu tiên và duy nhất trong Stedelijk. Ba bức tranh Vase with Carnations (1886) của Vincent van Gogh, Street in Nevers (1874) của Johan Jongkind, và Still life with bottles and apples của Paul Cézanne đã bị đánh cắp trong một lần đột nhập. Ngày 31 tháng 5 năm 1988, cảnh sát giả danh là người mua và cả ba bức tranh đã được thu hồi mà không bị hư hại. Kẻ trộm đã bị bắt và kết án.[12][13]
Ngày 15 tháng 5 năm 2011, chiến thắng của AFC Ajax trong giải đấu quốc gia đã được tổ chức tại Quảng trường Bảo tàng. Trong lễ kỷ niệm, những người ủng hộ đã làm hỏng mái nhà và các tấm kính của Benthem Crouwel Wing, gây thiệt hại 400.000 euro[14] và dẫn đến việc thay đổi địa điểm đối với Amsterdam Arena để ăn mừng chiến thắng sau đó của AFC Ajax vào năm 2012.[15] Bất chấp những vấn đề này, chính quyền thành phố Amsterdam tuyên bố họ vẫn sẽ xem xét sử dụng Quảng trường Bảo tàng như một địa điểm tiềm năng cho các sự kiện lớn.[16]
Ban đầu là một cơ quan thành phố, Bảo tàng Stedelijk Amsterdam trở thành tổ chức vào ngày 1 tháng 1 năm 2006 và chịu trách nhiệm trước ban giám sát.[21]