Nivhan kel' (ičeze nimitused: Нивхгу диф amuran paginas, Ниғвгун дуф sahalinan paginoiš) om nivhalaižiden kel', üks' izoliruidud kelišpäi. Se om kadondan grazindan al.
Kel'situacii
Pagižijoiden lugu — 198 ristitud (vn 2010 rahvahanlugemine), hö oma rauhad mehed Venäman Edahaižes Päivnouzmpoles tobjimalaz (Sahalin-saredme i Amgun'-jogen basseinas Habarovskan randan keskuzpalan suves), ende eliba Japonijan pohjoižes mugažo. Toine rahvahan kel' om venän kel'. Rahvahan lugumär om 5,2 tuhad ristituid (2002).
Opetas kel't alaškolas Sahalinan agjan i Habarovskan randan severziš-se školoiš. Pästtas abekirjoid, openduzkirjoid, čomamahtoižid sädusid nivhan kelel. «Nivh dif»-kulehtez (Нивх диф «nivhan kel'») lähtleb Sahalin-sarel.
Harakteristik
Nell' paginad: amuran (erased tedomehed lugetas erižeks keleks), pohjoižsahalinan, päivnouzmsahalinan i suvisahalinan. Kirjkel' om kirilližen kirjamišton pohjal vspäi 1937 oficialižešti, ende oli latinan grafikan alusel, edel 1931. vot piktografižen kirjkelen augud oliba i kelen kirjutused molembil kirjamištoil, latinan i kirilližen.
Erištadas sintaksižid rolid sanoiden järgendusel i ezmäižiden vokaliden čereduindal verbas. Sanoiden bazine järgenduz sanundas om SOV, adverb panese ezmäižel. Kaik om kuz' än'kulundad i 28..33 sätkulundad (paginoidme). Substantivoil om kahesa kändod, üks'lugu i äilugu. Jagadas kvantitativižid numeralid 26 klassaks, niišpäi seičeme klassad kävutasoiš objektoiden täht ühthižen tundmusen mödhe.
Kelel om parallelid tungusiž-mančžuriženke kel'kundanke, altajan kel'kundanke, paleoazijalaižidenke kelidenke, Pohjoižamerikan indejalaižiden kelidenke.
Kirjamišt
Nügüdläine kirjamišt kävutase 1970-nziden voziden lopuspäi. Siš om 47 kirjant, amuran paginas Ӷ ӷ, Ў ў, Ч’ ч’ kirjamid ei ole.
Znam |
Kulund (IPA)
|
А а |
a
|
Б б |
b
|
В в |
v
|
Г г |
g
|
Ӷ ӷ |
ɢ
|
Ғ ғ |
ɣ
|
Ӻ ӻ |
ʁ
|
Д д |
d
|
Е е |
je
|
Ё ё |
jo
|
Ж ж |
ʒ
|
З з |
z
|
И и |
i
|
Й й |
j
|
К к |
k
|
К’ к’ |
kʰ
|
|
|
Znam |
Kulund (IPA)
|
Ӄ ӄ |
q
|
Ӄ’ ӄ’ |
qʰ
|
Л л |
l
|
М м |
m
|
Н н |
n
|
Ӈ ӈ |
ŋ
|
О о |
o
|
П п |
p
|
П’ п’ |
pʰ
|
Р р |
r
|
Р̌ р̌ |
r̥
|
С с |
s
|
Т т |
t
|
Т’ т’ |
tʰ
|
У у |
u
|
Ў ў |
|
|
|
Znam |
Kulund (IPA)
|
Ф ф |
f
|
Х х |
x
|
Ӽ ӽ |
χ
|
Ӿ ӿ |
h
|
Ц ц |
ts
|
Ч ч |
tʃ
|
Ч’ ч’ |
tʃʰ
|
Ш ш |
ʃ
|
Щ щ |
ʃtʃ
|
ъ |
|
Ы ы |
ɨ
|
ь |
|
Э э |
e
|
Ю ю |
ju
|
Я я |
ja
|
|
|
Homaičendad