Ła prima guera de indipendensa itałiana ła ga rapresentà el primo dei confliti che a ga oposto el Regno de Sardegna (che in seguito el diventarà el Regno d'Itałia) a ł'Inpero Austriaco e che i se sarìa risolti, setant'ani pì tardi, co ła sparision del secondo. Ła se ga divixa in tre tochi: do canpagne miłitari (23 de marso-9 de agosto 1848, 20-24 de marso 1849), separà da on periodo de tregua durà qualche mexe, e ła represion de łe republiche de Roma e de Firense, conpletae da ła riconquista de Venesia.