Situà tra i 42º 58' 10'' e i 43º 8' 5'' de łatitudine nord e tra lº 5' 13'' e 1º 56' 47'' de łongitudine ovest, ła ga n'area de 1 980 km², che ła ghe ne fa ła più picenina de łe 47 province de ła Spagna. Ła so popołasion l'è de quaxi 692 000 anime (INE2006), de cui sirca un quarto łe vive inte ła caital.
El clima atlantico el dà un cołor verde intenso a sta tera co na minima osiłasion termica, mentre l'oseano el xonta el cołor axuro a un paexajo atrativo par i turisti. Ła so gente l'è fortemente radicà a ła so cultura, a łe so tradision e al so antico idioma, el basco. Ła Gipuzkoa l'è el teriotorio ndoe l'uxo del basco tra ła popołasion l'è più estexo, prinsipalmente soto forma de ła variante łocałe, el gipuzkera, parlà anca in parte de ła Navara.
El fiume Oria che atraversa Tolosa.
Geografia
Idrografia
I fiumi gipuzcoani i'è tuti a breve corso e de conche idrografiche picołe. Ła so portata l'è rełativamente abondante e stabiłe, dovúo al ełevà indexe pluviomentrico e a ła persistensa de łe precipitasion in sta xona.
Da est a ovest, el primo fiume l'è el Bidasoa, che el nase a Porto Izpegi (Navara) a 710 m de altitudine e che el entra in Gipuzkoa par Endalartza, parcorendo par nóve kilometri el teritorio provincial funsionando come frontiera natural tra Spagna e Francia, prima in na vałe angusta e dopo xlargandose in na pianura costiera ndoe se coloca Irun e Hondarribia. El termina el so corso in tel golfo de Bizkaia visin al cao Higer.
L'Oarso l'è un picoło fiume de 15 km de longhesa che nase in tel Aiako Harria, a 680 m de altesa, l'atraversa Errenteria e el sfocia inte ła baia de Pasaia. L'è un fiume co frequenti piene che, dovúo a ła so pendensa (45,3/mil), el trasina numaroxi sedimenti detritici che se depoxita inte ła baia.
El Urumea el nase a nord-est de Leiza (Navara) a 710 m de altesa, el ga n'alveo de 53 km e el bagna Hernani, ndoe el riceve łe aque del so unico afluente, el fiume Anarbe, par finalmente sfociar tra i monti Ulia e Urgull a Donostia-San Sebastián.
Fatore determinante del clima gipuzcoano l'è ła so łocałixasion geografica: ła poxision tra i Pirinei e ła cordigliera Cantabrica e tra el mar e l'altopian Castiglian, ła dona a ła Gipuzkoa un clima oceánico co sfumature mediteranee, caraterixà da na modesta escursion termina anuałe, co istà fresche e inverni moderè e co precipitasion abondanti durante tuto l'ano anca se łe predomina in autuno e a i inisi de l'inverno. La temperatura mèdia l'è de 8,1 °C in inverno e 18,2 °C in istà.
I venti i'è tanto frequenti, predominando quei del nord-nordest e sud. Soło un 2% dei dì i'è tranquiłi. Łe precipitasion i'è abondanti (50% de dì piovoxi e na quantità anua par metro qudro che va dai 1 200 ai 1 700 litri) par via del regime dei venti e de l'orografia de ła provincia. Anca ła nuvołoxità l'è alta (con soło el 10% de giornade totalmente serene), co na mèdia de 1 830 ore anuałi de sołe (equivalente a 5 al dì). Considerà globalmente ła situasion climàtega l'è bona in bixogno par parmetare condision favorévułi de vita e łaoro durante tuto l'ano.
Economia
Łe industrie principałi i'è ła metałurgica, tesiłe, queła de fabricasion de łe armi e de arti grafiche. L'agricoltura ła consiste soratuto in ła produsion de ceroxo par l'ałevamento de bestiame, che el rifornise inportanti industrie ałimentari. De gran inportansa ghè ła pesca (Pasaia l'è el porto più inportante de tuto el litoral cantabrico par quanto riguarda ła pesca), e anca el turixmo, łocałixà soratuto inte ła region łitoral. Ła rete viaria e feroviaria i'è strategiche. A Hondarribia ghè n'aeroporto.
Turixmo
Ła prinsipal xona turistica del teritorio l'è ła costa, longa 92 km, tra cui spica i comuni de Donostia-San Sebastián, Zarautz e Hondarribia. Oltre a łe so spiaie, ła provincia ła prexenta un gran numaro de edifici de gran intarese cultural e storico. A l'interno se distingue çitadine cuałi Oñati, Arrasate/Mondragón, Azpeitia e Tolosa.
Demografia
Ła Gipuzkoa l'è stà una de łe rejoni grasie a łe cuałi se ga ripopoła ła Castilia medioeval; durante el Medioevo parte de ła popołasion de ste tere l'era emigrà inte łe tere castiliane ndoe ła s'era insedià. L'è a cauxa de sto fato storico se tanta gente de łe xone de Burgos, Valladolid e Palencia ła ga antenati nati in Gipuzkoa.
Evołusion demográfica de ła Gipuzkoa, parsentuałe rifería al total nasionałe[1]
Ogni quatro ani e in coincidensa co łe ełesion munisipałi, se ełexe i consejeri a sufragio universal direto. Sti qua i forma łe Giunte Generałi de ła Gipuzkoa, che łe costituise l'organo łegixłativo unicamerałe del teritorio storico. El potere executivo el łe exercita el Deputato General, che l'è ełeto da łe Giunte Generałi e el dexigna i asesori, che i exercita funsion simiłi a quełe dei ministri. L'atual Deputato General de ła Gipuzkoa l'è Markel Olano (PNV).
Ełesion del 2007 par ła Diputación Foral de Guipúzcoa
.svg){kind=small}
