Polyaklar

Polyaklar Polacy
Umumiy aholi soni
60 million
Katta aholiga ega mintaqalar
Polsha 38 538 447[1]
AQSh (Polish ancestry) 10,000,000  Germaniya 2,000,000 — 3,000,000 [2][3]  Braziliya 2,000,000 [4][5]  Isroil 1,250,000 [4][5]  Kanada 984,565 [6]  Buyuk Britaniya 500,000 — 1,000,000 [4][5]  Argentina 500,000 [7]  Belarus 294,549 [4][5]  Litva 212,800 [8]  Irlandiya 122,585 [9]  Avstraliya 78,340 [10]  Ukraina 144,130 [11]  Norvegiya 120,000 [12]  Italiya 109,018 [4][5]  Fransiya 90,000 [13]  Rossiya 73,000 [14]  Chexiya 51,968 [4][5]  Latviya 44,783 [15]  Niderlandiya 39,500 [16]  Qozogʻiston 34,057 [17]  Daniya 31,720 [18]  Janubiy Afrika 30,000 [19]  Shvetsiya 27,518 [20]  Avstriya 21,000 [21]  Islandiya 10,540 [22]  Moldova 4,174 [23]  Ruminiya 3,671 [24]  Slovakiya 3,084 [25]  Finlandiya 3,000 [26]  Estoniya 2,200 [27]  Turkiya 1,000 [28]
Tillar
Polyak tili
Dinlar
Masihiylik
Qarindosh etnik guruhlar
Chexlar, Mazurlar

Polyaklar — xalq, Polshaning asosiy aholisi (37,75 mln. kishidan or-tiq). Umumiy soni 44,2 mln. kishi (1990-yillar oʻrtalari), jumladan, Rossiya Federatsiyasida 94,6 ming kishi, Ukrainada 219,2 ming kishi, Litvada 258 ming kishi, Belorussiyada 417,7 ming kishi. Polyak tilida soʻzlashadi. Dindorlari — asosan, katoliklar. Polyak elatining shakllanishida Xalqlarning buyuk koʻchishidai soʻng Polsha hududida qolgan gʻarbiy slavyan qabilalari muhim rol oʻynagan. Polsha davlati barpo i etilgan davrda polyak elati ham shakllangan (10—11-asrlar). Uning etnik asosini polyanlar, slenzanlar, vislyanlar, mazovshanlar, pomorliklar tashkil qilgan. Koʻp millatli Rech Pospolita davlati (1565-yil tashkil topgan) doirasida polyak millati uyushuvi jarayoni sodir boʻlgan. P.ning yar-midan ortigʻi shaharlarda yashaydi va koʻp tarmokli sanoat va xizmat koʻrsatish sohasida band. Qishloq xoʻjaligining asosiy tarmogʻi — gʻallachilik.^[29]

Polsha boshqada slovyan davlatlari bilan chegaradosh

Polyaklar — millat, Polshaning tub xalqi. MDH davlarida, AQSh, Fransiya, Kanada, Belgiya, Braziliya, Argentina, v.h. davlatlarida yashashadi. Umumiy soni 60 million kishi. Slovyan tillarining gʻarb guruhiga kiruvchi polyak tilida gaplashadilar. Alifbosi Lotincha. Dini Masihiylik dinining katolik tarmogʻiga mansub. Polyaklarning etnik asosini qadimgi oʻrta asrlardagi polyan, slezan, vislyan, mazovshan, pomoryan slovyan qabilalari tashkil qilgan. Millat boʻlib 10 — 11 asrlarda Polyak davlati tashkil topgandan keyin shakllana boshladi. Asosiy qismini gʻarbiy slovyan qabilalari tashkil qildi. Polyaktarning koʻpchiligi shahar hududlarida yashashadi. Ular har hil sohadagi korxonalar va xalqqa hizmat koʻrsatish joylarida ishlashadi. Tabiiy oʻzgachaligi va tarixiy qismatlari har bir joyda oʻziga xos milliy xoʻjalik va madaniyatning shakllanishiga taʼsir qilgan. Malopolsha va Sileziya oʻxshash togʻli hududlarda chorvachiligi, Pomorening gʻarbi va sharqida dengiz kasbchiligi qadimdan rivojlangan. Milliy kiyimlari: ayollar yubka, koʻylak, sirtidan oltin va kumush zar bilan toʻqilgan korsaj; erkaklar yoqali koʻylak, yoʻl-yoʻl shim, koʻk kaftan, boshiga konfederatka kiyadi. Xalq orasida hunarmandchilikning koʻp turlari (toʻqimachilik, tikinchіlik, kulolchilik, duradgorlik, v.b.), ogʻiz adabiyotlari (kundalikdagi musiqalar, afsonalar, ertaklar, v.b.) saqlangan.

Manbalar

1. arxiv nusxasi, 2012-08-17da asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: 2012-10-06
2. (Olmoncha) Erstmals mehr als 16 Millionen Menschen mit Migrationshintergrund in Deutschland Statistisches Bundesamt Deutschland (Wayback Machine saytida 2012-01-18 sanasida arxivlangan) (German text about migrants in Germany)
3. (Polyakcha) Raport o sytuacji Polonii i Polaków za granicą 2009. Ministerstwo Spraw Zagranicznych 2009. p. 177, ISBN 978-83-89607-81-2
4. Manba xatosi: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named Leeuw
5. Manba xatosi: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named ethnologue
6. arxiv nusxasi, 2011-01-15da asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: 2012-10-06
7. http://edant.clarin.com/diario/2004/04/27/t-749506.htm
8. [1]^{[sayt ishlamaydi]}
9. Census 2011 Results
10. %2DXCP%2DAustralia%2Ezip&20060&Main%20Features&02006 %20Census%20Expanded%20Community%20Profile28/11/071&0&2006&28 %2E11%2E2007&Latest 2006 Census Community Profile Series : Australia^{[sayt ishlamaydi]}
11. Poles in Ukraine, 2010-08-24da asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: 2012-10-06
12. Aftenposten.no: — 120.000 polakker i Norge (Innenriks)
13. „arxiv nusxasi“. 2018-yil 17-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 6-oktyabr.
14. Polish minority in Russia, WorldNews.com
15. arxiv nusxasi, 2018-07-06da asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: 2012-10-06
16. arxiv nusxasi (PDF), 2018-10-09da asl nusxadan (PDF) arxivlandi, qaraldi: 2012-10-06
17. Kazakhstan National Census 2009, 2018-11-18da asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: 2012-10-06
18. „Statistics Denmark:FOLK2: Population 1. January by sex, age, ancestry, country of origin and citizenship“. Statistics Denmark. Qaraldi: 3-avgust 2012-yil.
19. http://www.wspolnota-polska.org.pl/index.php?id=dubd2
20. arxiv nusxasi, 2012-01-19da asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: 2012-10-06
21. Poles in Austria PDF
22. %2D2006+%26path=../Database/mannfjoldi/Faedingarland/%26lang=3 %26units=Fjöldi Mannfjöldi eftir fæðingarlandi 1981—2008: Pólland
23. 2004 Moldovan census, including Transnistria
24. 2002 Romanian census.
25. arxiv nusxasi (PDF), 2014-08-11da asl nusxadan (PDF) arxivlandi, qaraldi: 2012-10-06
26. „arxiv nusxasi“. 2015-yil 24-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 6-oktyabr.
27. http://pl.wikipedia.org/wiki/Estonia#Polacy_w_Estonii
28. Polonezkoy.com, 2007-01-16da asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: 2012-10-06
29. OʻzME. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil

Ushbu maqolada Oʻzbekiston milliy ensiklopediyasi (2000-2005) maʼlumotlaridan foydalanilgan.