Share to: share facebook share twitter share wa share telegram print page

Chili

Chili Respublikasi
República de Chile
ShiorPor la razón o la fuerza
(Ispancha: Sabab orqali yoki Kuch bilan)
Madhiya: Himno Nacional de Chile
(Chili Davlat Madhiyasi)
Location of Chili
Poytaxt Santiyago
Rasmiy til(lar) Ispancha
Hukumat Prezidentlik Respublika
• Prezident
Gabriel Borik Font
Mustaqillik (Ispaniyadan)
• Sana
18-sentabr 1810
Maydon
• Butun
756,950 km2 (38-oʻrin)
• Suv (%)
1.07
Aholi
• 2002-yilgi roʻyxat
16,136,137 (60-oʻrin)
• Zichlik 21/km2
YIM (XQT) 2005-yil roʻyxati
• Butun
AQSh$185,100 mil. (45-oʻrin)
• Jon boshiga
AQSh$11,471
Pul birligi Unidades de formento (CLF)
Vaqt mintaqasi UTC–3
• Yoz (DST)
UTC–3
Qisqartma CI
Telefon prefiksi 56
Internet domeni .cl

Chili, Chili Respublikasi (isp. República de Chile) — Janubiy Amerikaning janubi-gʻarbida joylashgan davlat. Maydoni 756,9 ming km². Aholisi 15,824 mln. kishi (2003). Poytaxti – Santyago shahri. Maʼmuriy jihatdan 13 viloyat (region), jumladan, Santyago poytaxt viloyatiga boʻlinadi.

Davlat tuzumi

Chili – respublika. Amaldagi konstitutsiyasi 1980-yilda kabul qilingan va 1981-yildan kuchga kirgan; 1989, 1994, 2004-yillarda tuzatishlar kiritilgan. Davlat boshligʻi – prezident (2022-yildan Gabriel Borik Font), u umumiy toʻgʻri va yashirin ovoz berish nuli bilan 4 yil mudsatga saylanadi. Qonun chiqaruvchi hokimiyatni senat va deputatlar palatasidan iborat Milliy kongress, ijrochi hokimiyatni prezident amalga oshiradi; prezident xukumatga ham boshchilik qiladi.

Tabiati

Chili shimolidan janubiga Tinch okean sohili boʻylab 4300 km ga choʻzilgan, hududining katta qismini And togʻlari (balandligi 6880 m gacha), shimolini Atakama choʻli egallagan. Mamlakat janubida Patogoniya tekisligi joylashgan. Chili hududi tarkibiga qirgʻoqqa yaqin bir necha orol, Olovli Yer o.ning garbiy qismi hamda Tinch okeandagi baʼzi orollar (Pasxa o. va boshqalar) kiradi. Relyefida 3 boʻylama mintaqa yaqqol koʻrinadi: sharqda Andning Bosh Kordilyera togʻlari, gʻarbda sohil boʻyi Kordilyera tizmasi va togʻ oraligʻi botigʻida Boʻylama vodiy bor. Chilida vulkan koʻp; teztez zilzilalar boʻlib turadi. Chili hududida mis, tabiiy selitra, molibden, sof oltingugurt, temir rudasi, marganets, qoʻrgʻoshin, oltin, kumush, toshkoʻmir, rux, barit, neft, gaz konlari bor. Iqlimi shimoliy qismida tropik choʻl iklimi (yillik yogʻin 50 mm dan kam). Subtropik Oʻrta Chilining shimolida iqlim quruq (yillik yogʻin 100–200 mm), markazida oʻrta dengiz iqlimi, qishda yomgʻir yogʻadi (Santyago shahrida yiliga 350 mm), janubida nam subtropik ikdim (yillik yogʻin 2000–2500 mm). Janubiy Chilida iklim moʻʼtadil okean iklimi, yogʻin koʻp yogʻadi (yiliga 3000–7000 mm). Togʻlarda muzliklar bor. Oʻrtacha oylik tempatura shimolida 12–16° dan (iyulda) 18–22° gacha (yanvarda), markazida 8–20°, janubida 8–15°. Deyarli hamma daryolari juda qisqa va Tinch okean xavzasiga mansub. Shimoliy Chilida Loa daryosidan boshqa oqar suv yoʻq. Janubida esa daryolar yil davomida sersuv. Shimoliy Chilida tuproq va oʻsimlik qoplami yaxshi rivojlanmagan. Oʻrta Chilining shimoliy chala choʻl, markazida sur jigarrang va jigarrang tuproklarda kserofil butalar usadi. And togʻlarining oʻrta yon bagʻirlari qoraqayin oʻrmonlari bilan qoplangan, undan yuqorisi togʻ dashtlari. Oʻrta Chilining janubidagi qoʻngʻir oʻrmon va botqoqli tuproqlarda qalin oʻrmonlar, And togʻlarida qoraqayinigna bargli oʻrmonlar va alp oʻtloklari bor. Janubida subantarktika aralash oʻrmonlari, chekka janubida botqoqlashgan oʻtloqlar va torfli yerlar uchraydi. hayvonot dunyosi xilmaxil. Chili shimolida aguarachay tulkisi, puma, sudralib yuruvchilar, janubida pudu va uemul bugʻulari, amerika sassiqkoʻzani, suvsar, magellan tulkisi va boshqa yashaydi. Chilida Vilyarrika, Bernardo Oʻ Xiggins, Alberto Agostini, Los Paraguas, Peres Rosales va boshqa milliy bogʻlar hamda qoʻriqxonalar tashkil etilgan (jumladan, Pasxa va XuanFernandes o.larida).

Aholisi

Aholisining 90% chililar. Mamlakatning tub aholisi araukan, kechua va aymara indeyslaridir. Rasmiy til – ispan tili. Dindorlarning aksariyati katoliklar. Shahar aholisi 86%. Yirik shaharlari – Santyago, Valparaiso, VinyadelMar.

Tarixi

Chili hududida qadimdan indeys qabilalari yashagan. 15-asrda mamlakatning shimoliy qismini inklar egallab oldi. 16-asrning 30-yillarida Chiliga ispan konkistadorlari bostirib kirdi. 16-asrning oʻrtalarida Chili hududi Ispaniyaning Peru vitseqirolligi tarkibiga kirgan. 1810-yil iyulda ispanlar zulmiga qarshi xalq qoʻzgʻoloni boshlandi. 18-sentabrda milliy hukumat xuntasi tashkil topdi. Amerika qitʼasidagi Ispaniya mustamlakalarining mustaqillik uchun olib borgan urushi yillarida (1810–26) Chili mustaqilligi eʼlon qilindi (1818-yil 12-fevral). 1823-yil qulchilik bekor qilindi. 19-asr oʻrtalaridan Chiliga chet el sarmoyalari kirib kela boshladi. 1865–66 yillarda Chili Peru, Boliviya va Ekvador bilan birgalikda Ispaniyaga, 1879–84 yillarda Buyuk Britaniya yordamida Peru va Boliviyaga karshi urush olib bordi. Natijada bu davlatlarning selitra zaxiralariga boy hududlari Chiliga oʻtdi. Bu mamlakatda konchilik sanoatining rivojlanishiga imkon yaratdi. ljahon urushi yillari (1914–18) Chili betaraflik eʼlon qildi. 1927-yilgi davlat toʻntarishi natijasida mamlakatda harbiy diktatura oʻrnatildi, siyosiy partiyalar, ishchi va kasaba uyushma tashkilotlari faoliyati taqiqlandi. 1936-yil Chilida Kommunistik, Radikal va Sotsialistik partiyalar ishtirokida Xalq fronti tuzildi va uning nomzodi P. Agirre Serda 1938-yildagi prezident saylovida galaba qozondi. Hukumat bir qancha ijtimoiyiqtisodiy tadbirlarni amalga oshirdi. 1941-yil oʻng sotsialistlarning sotqinligi tufayli Xalq fronti tarqalib ketdi. Ikkinchi jahon urushi yillari (1939–45) Chili Germaniya (1945-yil fevral) va Yaponiya (1945-yil aprel)ga karshi urush eʼlon qilgan boʻlsa ham amalda urushda qatnashmadi. 1947–58 yillar hokimiyatni diktatorlik rejimi boshkardi. 1956-yil Chili KP (1922-yil tuzilgan) va Sotsialistik partiyasi (1933-yil asos solingan) Xalq harakati frontini, 1969-yil Kommunistik, Sotsialistik va boshqa soʻl partiyalar Xalk, birligi blokini tashkil etdilar. Xalq birligi bloki nomzodi S. Alyende Gossens saylovlarda gʻalaba qozonib, mamlakat prezidentligiga saylandi. 1973-yildagi harbiy toʻntarish paytida Alyende oʻldirildi va hokimiyat tepasiga A.Pinochet boshchiligidagi harbiy xunta keldi. U 15 yildan ortiq vaqt davlatni boshqardi.

Bu davrda ommaviy repressiyalar avj oldirildi; shu bilan birga mamlakat iktisodiyoti Janubiy Amerikadagi davlatlar oʻrtasida oldingi oʻrinlardan birini egalladi. Bu Chiliga xalqaro iqtisodiy tashkilotlarga aʼzo boʻlish imkoniyatini yaratdi. 1989-yilgi demokratik saylovlar natijasida Augusto Pinochet hokimiyatdan ketdi va 1990-yildan mamlakatni demokratik yoʻl bilan boshqarish shakli oʻrnatildi. Chili 1945-yildan BMT aʼzosi. Oʻzbekiston Respublikasi suverenitetini 1992-yil 18-martda tan olgan va 1994-yil 16-sentabrda diplomatiya munosabatlari oʻrnatgan. Milliy bayrami – 18-sentabr – Mustaqillik kuni (1810).

Asosiy siyosiy partiyalari va kasaba uyushmalari

Chili Kommunistik partiyasi, 1922-yil tuzilgan; Demokratiya uchun kurash partiyasi, 1988-yil tashkil etilgan; Milliy yangilanish partiyasi, 1987-yil tuzilgan; Chili radikal sotsialdemokratik partiyasi; Chili sotsialistik partiyasi, 1933-yil tashkil etilgan; Xristiandemokratik partiya, 1957-yil tuzilgan; Chili birlashgan sotsialistik partiyasi. Chili mehnatkashlari birlashgan kasaba uyushma markazi, 1988-yil Chili mehnatkashlari yagona kasaba uyushmasi markazi (1953) negizida tashkil etilgan.

Iqtisodiyoti

Chili Lotin Amerikasidagi iktisodiy jihatdan nisbatan rivojlangan mamlakatlardan biri. Yalpi ichki mahsulotda qishloq xoʻjaligi va baliq ovlash ulushi 6,4%, sanoatniki 38,8%, xizmat koʻrsatish tarmogʻiniki 54,8% ni tashkil etadi. Qishloq xoʻjaligining asosiy tarmogʻi dehqonchilik. Bugʻdoy, arpa, makkajoʻxori, kartoshka, dukkakli don ekinlari ekiladi. Bogdorchilik (olma, sitrus mevalar, shaftoli) va tokchilik rivojlangan. Qand lavlagi, zigir, tamaki, zaytun yetishtiriladi. Chorvachilikda qoramol, qoʻy, echki, choʻchqa, yilqi boqiladi. Yirik shaharlar atrofida sut chorvachiligi rivojlangan. Dengizdan baliq va dengiz jonivorlari ovlanadi. Oʻrmonda yogʻoch tayyorlanadi.

Sanoat

Chili mis qazib olish boʻyicha dunyoda oldingi oʻrinlarda turadi (yiliga oʻrtacha 2488 ming t). Shuningdek, tabiiy selitra, molibden, neft, temir rudasi, oltin, kumush, tabiiy gaz, toshkoʻmir qazib olinadi. Yiliga oʻrtacha 25,2 mlrd. kVtsoat elektr energiyasi hosil qilinadi. Sanoatning oziq-ovqat va yengil sanoat tarmogʻi rivojlangan. Mashinasozlik, qora va rangli metallurgiya, kimyo, neftni qayta ishlash, neft kimyosi, sellyulozaqogʻoz sanoati rivojlanmoqda.

Transporti

Mamlakat ichkarisida yuk tashishda avtomobil transporti yetakchi oʻrinda. Avtomobil yoʻllari uzunligi 79,8 ming km. Transport yoʻlining uzunligi 6,6 ming km. Tashqi savdo aylanmasining asosiy qismi dengiz transportiga toʻgʻri keladi. Muhim dengiz portlari: Uasko, Valparaiso, Tokopilya. Santyago shahrida xalqaro aeroport bor. Chili chetga mis, baliq va dengiz mahsulotlari, qishloq xoʻjaligi mahsulotlari, selitra, qogʻoz, yod chiqaradi; chetdan neft, kimyo buyumlari, elektron va mashina jihozlari oladi. Tashqi savdoda AQSH, Yevropa Ittifoqi mamlakatlari, Argentina, Braziliya, Yaponiya,Meksika bilan hamkorlik qiladi. Pul birligi – chili pesosi.

Tibbiy xizmati, maorifi, ilmiy va madaniymaʼrifiy muassasalari

Chilida vrachlar universitetlarning tibbiyot ftlarida tayyorlanadi. Mamlakatda 6 yoshdan 14 yoshgacha boʻlgan bolalar uchun 8 yillik majburiy taʼlim joriy etilgan. Asosiy deb nomlangan boshlangʻich maktabda oʻqish 8 yil, oʻrta maktabda 4 yil Asosiy maktab negizida 4 yillik hunartexnika maktablari va ped. bilim yurtlari ishlaydi. Mamlakatda 8 universitet bor. Yiriklari: Chili universiteti (1843), Texnika davlat universiteti (1947), Katolik universitet (1888); hammasi Santyago shahrida. Shuningdek, 3 oliy kollej, konservatoriya va amaliy sanʼat maktabi mavjud. Ilmiy muassasalar, asosan, Santyago shahrida joylashgan.institutlar Chili bakteriologiya instituti (1929), meteorologiya xizmati (1894), harbiy geogr. instituti (1922), geogr., geodeziya va geofizika milliy qoʻmitasi (1955), gidrografiya instituti (1874, Valparaiso), geol. instituti (1957), Antarktida instituti (1963), yadro energiyasini oʻrganish milliy markazi, Okeanografiya instituti (1945, Valparaiso), Lebu ilmiy instituti (1945, araukanlar tarixini oʻrganadi), Chili akademiyasi (1855), Chili Tabiiy fanlar akademiyasi (1926), Chili tarix akademiyasi (1940), Chili Fanlar akademiyasi (1964)da olib boriladi. Yirik kutubxonalari: Chili milliy kutubxonasi (1813), Chili universitetining markaziy kutubxonasi; ikkovi ham Santyago shahrida. Muzeylari – Milliy tarix muzeyi, Nafis sanʼat milliy muzeyi, Ped. muzeyi, hozirgi zamon sanʼati muzeyi, amerika xalqi sanʼati muzeyi va boshqalar.

Matbuoti, radioeshittirishi va telekoʻrsatuvi

Chilida bir kancha gazeta va jurnal nashr etiladi. Asosiylari: "Analisis" ("Tahlil", haftalik jurnal, 1977-yildan), "Merkurio" ("Merkuriy", kundalik gazeta, 1827-yildan), "Nason" ("Millat", kundalik gazeta, 1917-yildan), "Oy" ("Bugun", haftalik jurnal, 1977-yildan), "Segunda" ("Sekunda", kundalik kechki gazeta, 1931-yildan), "Tersera" ("Chorak", kundalik gazeta, 1950-yildan), "Ultimas notisias" ("Soʻnggi axborot", kundalik gazeta, 1902-yildan).

Orbe Servisnoye Informatios (SA) hukumat axborot agentligi 1953-yil fevralda tuzilgan. Chili yangiliklar agentligi, 1993-yil asos solingan. Chili radiostya assotsiatsiyam 1936-yilda tashkil etilgan; 455 radiostyani birlashtiradi. Chili – 7 kanal milliy televideniyesi hukumat mahkamasi boʻlib, 145 styani birlashtiradi. Bir qancha tijorat radio va televideniye styalari bor.

Adabiyotlar

Chilini Ispaniya bosib olgandan beri ispan tilida rivojlanmoqda. Ispaniyalik A. de ErsilyaiSuniga (1533–94)ning "Araukana" dostoni (1–3 qismlar, 1569–89) 16-asrda yaratilgan eng yirik asar hisoblanadi (unda araukanlarning ispan mustamlakachilarga qarshi kurashi aks ettirilgan). Bu davrda kreollar folklori ispan xalq sheʼriyati asosida rivojlandi. Amerikadagi Ispaniya mustamlakalarining mustaqillik uchun kurashi davri (1810–26)da publitsistika asosiy janr boʻlib qoldi. Birinchi Chili gazetasi – "Aurora de Chile" ("Chilining tonggi shafagʻi")ning asoschisi K.Enrikes bu janrda ijod qilgan ijodkorlarning yorqin vakilidir. Milliy dramaturgiya asosini M.Magalyanes yaratdi. 1818-yil Chili mustaqillikka erishgach, Lotin Amerikasi mamlakatlaridagi kup adiblar Chilida yashab ijod qildilar. Venesuela yozuvchisi, olim va davlat arbobi A.Belo, argentinalik yozuvchi, jamoat arbobi va maʼrifatparvar D.M.Sarmyanto va boshqa ijodi Chili madaniyati rivojida muhim rol oʻynaydi. Chili jamoat arbobi, olim va adib X.VLastarrin (1817–88) Chili adabiyot jamgʻarmasini tashkil etib (1842), milliy adabiyotni yaratish vazifasini qoʻydi. 19-asr 1yarmida sheʼriyat romantizm ruhida rivojlandi (S.Sanfuentos, E.Lilo va boshqalar). Nasrda kostumbrizm yetakchi yoʻnalish boʻlib qoldi. 19-asr oʻrtalarida tanqidiy realizm maydonga keldi. A.Bleyet Gana (1830–1920) uning yirik vakilidir. 19-asr oxiri – 20-asr boshlarida P.A.Gonsales Bastias, M.Xara va boshqa sheʼriyatda yangi badiiy shakllarni izlay boshladilar. Bunga maʼlum darajada nikaragualik shoir R.Dario ijodi taʼsir koʻrsatdi. 1920-yillarda T.Mistral, V. Uydobro kabi shoirlar samarali ijod qildilar. 30-yillarda shoir P. Neruda ijodi chuqur evolyutsiyani boshidan kechirdi. Shu davrda ijod qilgan F. Gana, F.Santivan, L.Duran va boshqa oʻz asarlarida dehqonlar hayotini aks ettirdilar. Dehqonlarning sinfiy kurashi R.Lomboy, M.Gerrero romanlarida, ishchilar hayoti, ularning farovon kelajak uchun kurashi N. Gusman, A.Sabeli, D.Munos, G.Senteno, V.Teytelboym romanlarida oʻz ifodasini topdi. F. Koloan, M.Roxas, G.Atias nasriy asarlari ijtimoiy muammolarga bagʻishlandi. 1960–70 yillarda siyosiy qoʻshiqlar janri keng tarqaldi. V. Xara bu janrda ijod qilgan ijodkorlarning yorqin vakilidir. Mamlakatda harbiy xunta hokimiyat tepasiga kelgach (1973), koʻp adib va shoirlar taʼqib ostita olindi. Mamlakatni tashlab ketishga majbur boʻlgan adiblar oʻz asarlarida Chili fojiasini aks ettirdilar (A.Skarmet, V.Teytelboym romanlari va b,).

Meʼmorligi

Chili hududida yashagan indeyslarning qad. sanʼatidan qalʼalar, baland tosh devor bilan oʻralgan 1–2 qavatli uylardan iborat qishloq xarobalari saqlangan. 16-asrdan fort, shahar va cherkovlar, ichki hovlisi boʻlgan 1 qavatli uylar qurildi. 18–19-asrlarda barokko va klassitsizm uslubida shahar binolari, cherkov va saroylar barpo etildi (meʼmorlar X. ToeskaiRichi, M. de Xara Kemada). 19-asr Chili meʼmorligida eklektizm, 20-asr boshlarida modern uslubi karor topdi. 20-asrning oʻrtalarida shaharlar qayta qurildi, zamonaviy meʼmoriy inshootlar, jumladan, "Gonsales Kortes" (1960–63, meʼmor S.Gonsales va boshqalar), "Portales" (1961–63, meʼmor K.Breshani va boshqalar) turar joy majmualari, Santyagoda Texnologiya instituti (1962–65, meʼmor K.Breshani va boshqalar) bunyod etildi.

Tasviriy sanʼati

Indeyslarning kad. madaniyati Peru madaniyati bilan bogʻliq. Turli shakllarda yasalgan va rayem solingan sopol idishlar, metall taqinchoqlar, odam va ov manzaralarining qoyatoshlarga ishlangan tasviri saqlangan. Bu anʼanalar toʻquvchilik, kulolchilik, yogʻoch oʻymakorligida oʻz aksini topgan. 18–19-asrlarda manzara rassomligi va haykaltaroshligi, gravyura rivojlandi (A.Santelises). 19-asr oʻrtalarida portretchilar F.X.Mandola, A.Gana, 19-asr 2yarmida rassomlar P.Lira va M.A.Kiro ijod qildilar. Rassomlar A.Valunsuela Lyanos, E.Plasa, haykaltaroshlar N.Plasa, V.Arias 19 va 20-asrning realist ustalari boʻlgan. 20-asrda Chilida turli modernistik oqimlar (kubizm, syurrealizm, abstraksionizm) keng tarqaldi. K.Ermosilya Alvares, G.Nunyes, P.Lbos, X.Eskames kabi rassomlar, L.Dominges, S. Roman Roxas kabi haykaltaroshlar realistik anʼanalarda ijod qildilar.

Musiqasi

Chilining qad. musiqa madaniyatini tub joy aholisi avlodlari, avvalo, araukanlar saqlab kelmoqdalar. Ularning asosiy musiqa asboblari: zarbli – baraban (kultrun), shakildoq (uada); puflama – trutruka, lolkin, pifyulka. Kreollar xalq musiqasi argentina xalq musiqasiga yaqin. Qoʻshiqraqs janrlari – kueka, kuando, qoʻshiq janri – tonada (yakka ijro etiladigan lirik qoʻshiq). Musiqa cholgʻu asboblari – gitara, arfa, gi. tarron. 19-asr Santyagoda filarmoniya jamiyati tuzildi (1827), musiqa maktabi ochildi (1849; 1851-yildan konservatoriya). Kompozitorlardan M.Robles Ortis de Sarate (19-asr), K.Lavin, P.U. Alyende Saron, X.Urrutia Blondel, E.Soro, D.SantaKrus Vilson (20-asr), dirijyorlar A.Karvaxal, V.Teva, pianinochilar K.Arrou, X.Reyes, skripkachi P. d’ Andurayn mashhur. Santyagoda Chili simfonik orkestri (1941-yil tashkil etilgan), Munitsipal simfonik orkestri (1955), Torli kvartet (1954), Chili milliy baleti (1957), shuningdek, Milliy konservatoriya ishlaydi.

Teatri

Professional teatr sarchashmalari Chili hududida yashagan indeyslarning xalq marosimlaridan boshlanadi. 17–18-asrlarda Santyago va Konsepson shaharlaridagi toʻy marosimlarida spektakllar qoʻyilgan. 1709-yil Santyagoda birinchi teatr binosi qurildi. Bu teatrda, asosan, ispan dramaturglari – L one de Vega, A.Moreto, X. Ruis, L.Sagredo pyesalari sahnalashtirildi. 1791-yil Valparaiso shahrida teatr barpo etildi. 1815-yil Santyagoda "Kolisso" teatri ochildi. Chili mustaqillikka erishgach, 1818-yil Santyagoda "Romada" teatri ishlay boshladi va unda milliy dramaturg M.Magalyanes asarlari qoʻyildi. 1842-yil Chili universiteti huzurida teatr (1857-yildan munitsipal teatr), 1848-yil "Respublika teatri" tashkil etildi. 19-asr Chili teatri taraqqiyotida argentinalik dramaturglar – K.Belo, R. Minnyelelar muhim rol oʻynaydi. 20-asrning 1yarmida mamlakatning koʻp shaharlarida havaskorlik jamoalari paydo boʻldi. 1939-yil Santyagoda Kichik universitet teatri, 1941-yil Chili universitetining tajriba teatri (hozirgi Chili universiteti huzuridagi teatr instituti) tuzildi. 1946-yil Santyagoda Sahna sanʼati xalq maktabi ochildi. 50-yillarda R.Frontaur, V.Vargas, A.Flores rahbarligida teatr guruhlari yuzaga keldi. Shuningdek, "Teatro munisipal", "Atelye", "Teatro mimiko" teatrlari ishlaydi. 20-asrning 50–60-yillarida teatr repertuarlaridan X. Dias, I.Agirre, Ye.Bunster, D. Barros Gres va boshqa dramaturglarning pyesalari, jahon klassik yozuvchilarining asarlari oʻrin oldi. Mamlakatda harbiy xunta hokimiyat tepasiga kelgach (1973), koʻp teatr arboblari qamoqxonalarda halok boʻldilar, xorijga ketishga majbur boʻldilar va oʻsha yerda teatr jamoalarini tuzdilar. Jumladan, 1976-yil Fransiyada "Alef" teatri, 1980-yil Shvetsiyada Sandino nomidagi Lotin Amerikasi teatri (chililik teatr arbobi I.Kontilyano rahbarligida) paydo boʻldi.

Kinosi

Chilida birinchi hujjatli xronikal film 1907-yil yaratildi. 20-asr boshlarida Santyago va Valparaiso shaharlarida "Jambastianifilm", "Chilefilm" va boshqa kinofirmalar ishlay boshladi. 1934-yil birinchi ovozli film ("Shimol va janub", rejissor X.Delano) yaratildi. 30-yillarning 2yarmida, asosan, qisqa metrajli, xronikal va hujjatli filmlar ekranga chikdi. 40-yillarda tijorat filmlari bilan birga rejissor XDelanoning "Krilonlik qiz" (1941), "Hollywood" (1944) filmlari namoyish etildi. 1957-yil Santyago universiteti huzurida kino instituti ochildi. 60-yillarning eng yaxshi filmlari: "Qonli selitra" (1969, rejissor E.Soto), "Viz yashaydigan uy" (1970, rejissor P.Kaulen) va boshqa 1970-yillar boshida Lotin Amerikasi kinosi oltin fondiga kirgan "Oʻrtoq prezident" (1970, rejissor M.Littin), "Ovoz va miltiq" (1971, rejissor E.Soto), "Guvoxlar" (1971, rejissor K.Elsesser) va boshqa filmlar yaratildi. Hokimiyat harbiy xunta qoʻliga oʻtgach, ilgʻor kino arboblar taʼqibga uchradi. 70-yillarning oxirida Chilining taraqqiyparvar rejissorlari chet elda bir qancha filmlar yaratdilar ["Buni unutib boʻlmaydi" (1975, rejissor lar M.Malyet, X.Faxardo, R.Gonsales), "Marusiya konidagi voqea" (1976, rejissor M.Littin) va boshqa].

Havolalar




Read more information:

Taxi to the Dark SideUna scena del filmTitolo originaleTaxi to the Dark Side Paese di produzioneStati Uniti d'America Anno2007 Durata106 min Generedocumentario RegiaAlex Gibney SoggettoAlex Gibney SceneggiaturaAlex Gibney ProduttoreAlex Gibney FotografiaMaryse Alberti, Greg Andracke MontaggioSloane Klevin MusicheIvor Guest Interpreti e personaggi Alex Gibney: Voce narrante Brian Keith Allen: Soldato Greg D'Agostino: Soldato Karyn Plonsky: Soldato Maan Kaassamani: Detenuto Taxi to the Dark Side

American main battle tank M1 tank redirects here. For the early 20th century light tank, see M1 Combat Car. M1 Abrams U.S. Army M1A2 Abrams in 2008, with production TUSK explosive reactive armor package installed deployed in Iraq in 2008TypeMain battle tankPlace of originUnited StatesService historyIn service1980–presentUsed bySee Operators belowWars Cold War Persian Gulf War Global War on Terrorism War in Afghanistan Iraq War Arab Spring Egyptian Revolution of 2011 War in …

Pour les articles homonymes, voir Toi. Cet article est une ébauche concernant une chanson, le Concours Eurovision de la chanson et le Luxembourg. Vous pouvez partager vos connaissances en l’améliorant (comment ?) selon les recommandations des projets correspondants. Toi Chanson de Géraldine auConcours Eurovision de la chanson 1975 Sortie 1975 Langue Français Genre Pop, ballade Auteur Pierre Cour Auteur-compositeur Bill Martin (en), Phil Coulter Classement 5e (84 points) Chan…

GIẢI BÓNG ĐÁ NỮ VÔ ĐỊCH QUỐC GIA - THÁI SƠN BẮC 2012Chi tiết giải đấuQuốc gia Việt NamThời gian10 tháng 4 - 30 tháng 5 năm 2012Số đội6Vị trí chung cuộcVô địchThan Khoáng Sản Việt NamÁ quânHà Nội Tràng An IHạng baTp.Hồ Chí MinhThống kê giải đấuSố trận đấu30Số bàn thắng88 (2,93 bàn mỗi trận)Số thẻ vàng66 (2,2 thẻ mỗi trận)Số thẻ đỏ3 (0,1 thẻ mỗi trận)Số khán giả116.20…

Prudens Van Duyse door Eugène Van Maldeghem Prudentius Joannes Maria (Prudens) van Duyse (Dendermonde, 17 september 1804 – Gent, 13 november 1859) was een voorvechter van de Nederlandse taal, auteur van een omvangrijk oeuvre (dichtwerk, geschiedenis, essays) en vanaf 1838 stadsarchivaris van Gent. Levensloop Reproductie van een portret van Prudens van Duyse. Van Duyse studeerde filosofie in Gent en in Leuven, begon zijn loopbaan als notarisklerk in Laken, maar studeerde daarna rechten aan de …

Bagian dari seriGereja Katolik menurut negara Afrika Afrika Selatan Afrika Tengah Aljazair Angola Benin Botswana Burkina Faso Burundi Chad Eritrea Eswatini Etiopia Gabon Gambia Ghana Guinea Guinea-Bissau Guinea Khatulistiwa Jibuti Kamerun Kenya Komoro Lesotho Liberia Libya Madagaskar Malawi Mali Maroko Mauritania Mauritius Mesir Mozambik Namibia Niger Nigeria Pantai Gading Republik Demokratik Kongo Republik Kongo Rwanda Sao Tome dan Principe Senegal Seychelles Sierra Leone Somalia Somaliland Sud…

1988 FIFA Women's Invitation TournamentOfficial posterTournament detailsHost countryChinaDates1–12 JuneTeams12 (from 6 confederations)Final positionsChampions NorwayRunners-up SwedenThird place BrazilFourth place ChinaTournament statisticsMatches played26Goals scored81 (3.12 per match)International football competition The 1988 FIFA Women's Invitation Tournament, or International Women's Football Tournament, was organised by FIFA in China from 1 to 12 June 19…

Pangeran Kuni KuniyoshiPangeran KuniBerkuasa1891–1929PendahuluPangeran Kuni AsahikoPenerusPangeran Kuni AsaakiraInformasi pribadiKelahiran23 Juni 1873Kyoto, JepangKematian29 Juni 1929(1929-06-29) (umur 56)Tokyo, JepangPasanganShimazu ChikakoTemplat:Infobox military officer Pangeran Kuni Kuniyoshi (久邇宮邦彦王code: ja is deprecated , Kuni-no-miya Kuniyoshi ō, 23 Juni 1873 – 29 Juni 1929) adalah seorang anggota keluarga kekaisaran Jepang dan marsekal lapangan dalam A…

NFL team season 1964 Dallas Cowboys seasonOwnerClint Murchison, Jr.Head coachTom LandryHome fieldCotton BowlResultsRecord5–8–1Division place5th NFL EasternPlayoff finishDid not qualify ← 1963 Cowboys seasons 1965 → The 1964 Dallas Cowboys season was their fifth in the league. The team improved on their previous output of 4–10, winning five games.[1] They failed to qualify for the playoffs for the fifth consecutive season. The Cowboys would not have anothe…

Зелені чоловічки Колір зелений  Зелені чоловічки у Вікісховищі У Вікіпедії є статті про інші значення цього терміна: Зелені чоловічки (неоднозначність). Зелені чоловічки — стереотипне зображення іншопланетян як маленьких гуманоїдних створінь із зеленою шкірою та і…

Dieser Artikel oder Abschnitt bedarf einer grundsätzlichen Überarbeitung. Näheres sollte auf der Diskussionsseite, unter „Diskussion:Christoph & Unmack“, angegeben sein. Bitte hilf mit, ihn zu verbessern, und entferne anschließend diese Markierung. Christoph & Unmack AG Rechtsform Aktiengesellschaft Gründung 1898 Sitz Niesky, Deutschland Mitarbeiterzahl etwa 4000 (1922) Branche Holzbau, Stahl- und Maschinenbau, Schienenfahrzeugbau, Fertighaushersteller Christoph & Unmack war…

2018 film JibrilFilm posterDirected byHenrika KullWritten byHenrika KullStarringSusanna AbdulmajidRelease date 16 February 2018 (2018-02-16) (Berlin) Running time83 minutesCountryGermanyLanguageGerman Jibril is a 2018 German drama film directed by Henrika Kull. It was screened in the Panorama section at the 68th Berlin International Film Festival.[1] Cast Susanna Abdulmajid as Maryam Malik Adan as Jibril References ^ Programme for Berlinale Panorama 2018 Complete: What…

Fender Jazz Bass 1966. O Fender Jazz Bass (ou J-Bass) foi o segundo modelo de contra-baixos elétricos criado por Leo Fender. O Jazz Bass tem um som mais articulado e definido do que o seu antecessor, o Fender Precision Bass. A distinção está no seu tom mais brilhante e rico em médios com menos ênfase na harmônica fundamental. Por causa disso, muitos baixistas que querem se destacar em suas bandas (inclusive em pequenas bandas como os power trios), preferem o Jazz Bass. História O Fender …

Dalam matematika, analisis kompleks (bahasa Inggris: complex analysis), merupakan cabang analisis matematis yang membahas fungsi dari bilangan kompleks (yakni mengkaji tidak hanya satu bilangan, melainkan dua bilangan, yakni bilangan riil dan bilangan imajiner[1]). Analisis kompleks biasanya dikenal sebagai teori fungsi variabel kompleks atau teori fungsi peubah kompleks. Konsep analisis kompleks Konsep analisis kompleks ini hampir mirip dengan konsep analisis real. Berikut ini merup…

Extinct genus of dinosaurs QianzhousaurusTemporal range: Late Cretaceous,~67–66 Ma PreꞒ Ꞓ O S D C P T J K Pg N ↓ Holotype skull Scientific classification Domain: Eukaryota Kingdom: Animalia Phylum: Chordata Clade: Dinosauria Clade: Saurischia Clade: Theropoda Family: †Tyrannosauridae Subfamily: †Tyrannosaurinae Tribe: †Alioramini Genus: †QianzhousaurusLü et al., 2014 Type species †Qianzhousaurus sinensisLü et al., 2014 Qianzhousaurus (meaning Qianzhou lizard) is a ge…

Bus Rapid Transit service in Jakarta TransJakartaTransJakarta Mercedes-Benz OH 1626 NG with Laksana CItyline2OverviewOwnerProvincial Government of DKI JakartaLocaleGreater Jakarta, IndonesiaTransit typeBus rapid transitNumber of lines13[1] (1 under trial run and 5 planned)Number of stations244[2]Daily ridership1.006 million (2020)[3]Annual ridership264.61 million (2019)[4]Chief executiveWelfizon YuzaWebsitetransjakarta.co.idOperationBegan operation15 January 2004&…

Chinese temple in Genting Highlands, Pahang, Malaysia Chin Swee Caves TempleMalay: Kuil Gua Chin SweeChinese: 清水岩庙Front view of Chin Swee Caves TempleReligionAffiliationBuddhism, TaoismLocationLocationGenting HighlandsStatePahangCountryMalaysiaGeographic coordinates3°24′47.534″N 101°47′18.142″E / 3.41320389°N 101.78837278°E / 3.41320389; 101.78837278ArchitectureTypeChinese templeCompleted1994Websitewww.chinswee.org The Chin Swee Caves Temple (Chine…

Антоній Рудольф ФляйшльНародження 1862(1862)ВшерубиСмерть 8 квітня 1921(1921-04-08)ВіденьПоховання Віденський центральний цвинтарДіяльність архітекторПраця в містах Львів  Антоній Рудольф Фляйшль у Вікісховищі Антоній Рудольф Фляйшль (нім. Antoni Rudolf Fleischl, 1862, Вшеруби — 8 квітня…

Este artículo trata sobre números divisores armónicos. Para significados de número armónico, véase número armónico (desambiguación). En matemáticas, un número de divisores armónicos, o número de Ore (llamado así por Øystein Ore, quien lo definió en 1948), es un número entero positivo cuyos divisores tienen una media armónica que es un número entero.[1]​ Los primeros números de divisores armónicos son: 1, 6, 28, 140, 270, 496, 672, 1638, 2970, 6200, 8128, 8190 (sucesió…

Hutan Gugur Timor dan WetarPalem Gebang yang tumbuh di perbukitan sabana di wilayah kecamatan Amanutan Utara, Kabupaten Timor Tengah SelatanKawasan ekologi pada kepulauan yang tersorotEkologiWilayahLingkup AustralasiaBiomaHutan gugur tropisGeografiArea33.091 km2 (12.777 sq mi)NegaraIndonesia and Timor LesteProvinsi di IndonesiaNusa Tenggara Timur and MalukuKoordinat9°31′37″S 124°29′13″E / 9.527°S 124.487°E / -9.527; 124.487Koordi…

1995 single by SabrinaAngel BoySingle by SabrinaReleasedJanuary 17, 1995[1]Recorded1994/1995GenreEurodance, Italo dance[2]Length3:18LabelZYX MusicSongwriter(s)Sabrina, C. Cowatsch, N. Dyer, Sergio Portaluri[3]Producer(s)Enrico MontiFulvio ZafretSergio PortaluriSabrina singles chronology Boys '95 (1995) Angel Boy (1995) Fatta e Rifatta (1996) Angel Boy is a song by Italian singer Sabrina. The song was produced by Enrico Monti, Fulvio Zafret and Sergio Portaluri. It was rel…

JumantonoKecamatanPeta lokasi Kecamatan JumantonoNegara IndonesiaProvinsiJawa TengahKabupatenKaranganyarPemerintahan • Camat-Populasi • Total41,636 (BPS 2.012) jiwaKode Kemendagri33.13.04 Kode BPS3313040 Luas53,55 km²Desa/kelurahan- Jumantono adalah sebuah kecamatan di Kabupaten Karanganyar, Jawa Tengah. Batas Wilayah Utara Kecamatan Karanganyar danKecamatan Matesih Timur laut Kecamatan Matesih Timur Kecamatan Jatiyoso Tenggara Kecamatan Jatiyoso Selatan Kecamatan J…

James DePreist (1936–2013), one of the first African-American conductors on the world stage, is congratulated by President George W. Bush after receiving the National Medal of Arts in 2005. Black conductors are musicians of African, Caribbean, African-American ancestry and other members of the African diaspora who are musical ensemble leaders who direct classical music performances, such as an orchestral or choral concerts, or jazz ensemble big band concerts by way of visible gestures with the…

1985 film by George Butler Pumping Iron II: The WomenDirected byGeorge ButlerWritten byGeorge ButlerCharles GainesProduced byGeorge ButlerStarringBev FrancisRachel McLish Steve MichalikProductioncompanyWhite Mountain FilmsDistributed byCinecom PicturesRelease date May 3, 1985 (1985-05-03) Running time107 minutesCountryUnited StatesLanguageEnglish Pumping Iron II: The Women is a 1985 documentary film about female bodybuilding, focusing on several women as they prepare for and compe…

Railway station in Hiroshima, Japan This article does not cite any sources. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Hesaka Station – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (February 2017) (Learn how and when to remove this template message) Hesaka Station building (July 22, 2008) Hesaka Station (戸坂駅, Hesaka-eki) is a JR West Geibi Line station locat…

Lighthouse in Michigan, United States LighthouseHuron Island Light Huron Island Light as seen in 2006LocationLighthouse Island, Powell Township, Marquette County, offshore from Big Bay, MichiganCoordinates46°57′48″N 87°59′54″W / 46.96333°N 87.99833°W / 46.96333; -87.99833TowerConstructed1868Foundationsurface rockConstructiongranite/brickAutomated1972Height39 feet (12 m)ShapesquareMarkingsnatural with white lanternHeritageNational Register of Historic …

1952 Ajmer Legislative Assembly election 27 March 1952 (1952-03-27) 1957 (RJ) → All 30 seats in the Ajmer Legislative Assembly16 seats needed for a majority   Majority party Minority party   Leader Haribhau Upadhyaya Party Indian National Congress Bharatiya Jana Sangh Seats won 20 3 Ajmer State Indian administrative divisions, as of 1951 Elections to the Ajmer Legislative Assembly were held on 27 March 1952. 134 candidates competed for the 30 seats in the…

Role-playing game supplement Cover art by Rowena Morrill, 1993 GURPS Arabian Nights is a supplement by Phil Masters, published by Steve Jackson Games in 1993 for GURPS (Generic Universal Role-Playing System). Description GURPS Arabian Nights is a supplement that suggests how the GURPS rules can be modified to create a fantasy Arabian Nights campaign setting.[1] The book describes: an extensive outline of history in the Arabian region from 600 to 1400. social conventions of the time such …

Artikel ini sebatang kara, artinya tidak ada artikel lain yang memiliki pranala balik ke halaman ini.Bantulah menambah pranala ke artikel ini dari artikel yang berhubungan atau coba peralatan pencari pranala.Tag ini diberikan pada Januari 2023. Lanskap Gunung Slamet di Dataran Serayu. Dataran Serayu adalah dataran vulkanik subur di Jawa Tengah yang membentang di antara lereng Gunung Slamet dan berbatasan dengan Dataran Tinggi Dieng di sebelah timur serta Dataran Priangan di sebelat barat. Datara…

List of volleyball players The following teams and players took part in the women's volleyball tournament at the 1988 Summer Olympics, in Seoul.[1] Rosters  Brazil Kerly Santos Ana Moser Vera Mossa Eliani da Costa Ana Richa Maria Trade Ana Cláudia Ramos Márcia Cunha Ana Lúcia Barros Sandra Suruagy Fernanda Venturini Simone Storm Head coach Jorge Araújo  China Li Guojun Zhao Hong Hou Yuzhu Wang Yajun Yang Xilan Su Huijuan Jiang Ying Cui Yongmei Yang Xiaojun Zheng Meizhu Wu D…

Kembali kehalaman sebelumnya