Гай Ю́лий Це́зарь А́вгуст (tat. lat. Gay Yuliy Tsezar Avgust(үле сылтама), лат.Gaius Iulius Caesar Augustus [ˈɡaː.i.us ˈjuːli.us ˈkaɪsar], туганда Гай Октавий Фурин, Gaius Octavius Thurinus) – Борынгы Рим дәүләт һәм сәясәт эшлеклесе, беренче Рим императоры, принципатны нигезләүче (Imperator Caesar Augustus 27 елдан), Цезарьнең сеңлесенең оныгы, Цезарь васыяте буенча уллыкка алынган.
Август үлгәнче тулы титулы - Imperator Caesar Divi filius Augustus, Pontifex Maximus, Consul XIII, Imperator XXI, Tribuniciae potestatis XXXVII, Pater Patriae (Император һәм бүтән).
Чыгыш
Октавиан әтисе Гай Октавий - бай плебей нәселеннән, "җайдак" катлавыннан килеп чыккан, Цезарь Октавианның әтисенә патриций титулын биргән. Әнисе - Атия - Цезарьнең сеңлесенең кызы.
Тарих
Цезарь үтергәннән соң Октавиан Цезарьнең васыятен алган, аның буенча Октавиан - баш Цезарьнең мирасчысы булып чыккан. Октавиан Цезарьне үтергәне өчен үч алырга вәгъдә биргән.
Ләкин Рим хакимлеге өчен каты көрәш башланган. Танылган Рим сәясәтчесе Цицерон башта Октавианны бик яклаган.
Октавиан Август 10 ел үлгәнче үзенең мирасчысын сайлаган - Тиберийны уллыкка алган. Октавиан Август үлгәннән соң Тиберий - икенче Рим императоры булган.
Машкин Н. А. Принципат Августа. Происхождение и социальная сущность. — М., Л.: Издательство Академии наук СССР, 1949. — 688 стр.
Шифман И. Ш. Цезарь Август. — Ленинград: «Наука». 1990 — ISBN 5-02-027288-4
Шаховская Л. Д. Молодость Цезаря Октавиана Августа. — М.: Кром, 1994 — ISBN 5-7119-0076-5
Парфенов В. Н. Император Цезарь Август. Армия. Война. Политика. — М.: Алетейя. 2001 — ISBN 5-89329-396-7
Кравчук Александр. Император Август. — М.: Радуга, 1994. — 288 стр. — (Серия «Исторический роман»).
Неродо Жан-Пьер. Август. — М.: Молодая гвардия, 2003. — 352 стр. — ISBN 5-235-02564-4 — (Серия «Жизнь замечательных людей»).
Холланд Ричард. Октавиан Август. Крестный отец Европы. — М., СПб.: АСТ, Астрель, 2010. — 352 стр. — ISBN 978-5-17-068217-1, 978-5-271-30472-9 — (Серия «Историческая библиотека»).
Петряков А. Великие Цезари. Творцы Римской Империи. — М., СПб.: Яуза, Эксмо, 2011. — 576 стр. — 3000 экз. — ISBN 978-5-699-48038-8 — Серия: Гении власти
Bleicken, Jochen (1998). Augustus. Eine Biographie. Berlin.
Galinsky, Karl. Augustan Culture. Princeton, NJ: Princeton University Press, 1998 (paperback, ISBN 0-691-05890-3).
Lewis, P. R. and G. D. B. Jones, Roman gold-mining in north-west Spain, Journal of Roman Studies 60 (1970): 169-85