Ту-154

Ту-154
НАТОның код исеме	Careless
Моннан файдаланып эшләнгән	Ту-155^[d]
Киләсе	Ту-204
Чыгыш иле	СССР
Хезмәтләндерүче	Мирнинское авиапредприятие АК «Алроса»^[d], Air Koryo^[d], РФ Хәрби-һава көчләре^[d], Военно-воздушные силы Китайской Народной Республики^[d], Аэрофлот, Interflug^[d] һәм МАЛЕВ^[d]
Җитештерүче	Туполев^[d]
Беренче очыш	4 октябрь 1968
Йөрткеч	НК-8^[d] һәм Д-30^[d]
Канатлары киңлеге	37,55 метр[1]
Җитештерелгән	1026
Эшләүче	Туполев^[d]
Файдалануга тапшырылган	9 февраль 1972
Озынлык	47,9 метр[1]
Интерьерлар элементы өчен Викиҗыентыктагы төркем	^[d]
Ту-154 Викиҗыентыкта

Tu-154

Ту-154 - 1960 елларда ОКБ Туполев тарафыннан эшләнгән ССРБ уртамагистраль пассажир очкычы. НАТО кодификациясе билгесендә - Careless (Мәшәкатьсез) . Ту-154 иске Ту-104 очкычы алмаштырырга тиеш иде.

Ту-154 төрле модификациядә серияләп 1970-1998 елларда җитештерелә иде. 1998-2013 елларда Самар "Авиакор" авиаширкәтендә җитештерелде.

Ту-154 - иң күләмле совет реактив очкычы, әлегә (2013 ел) 998 данә Ту-154 ясалды..

Тасвирлама

Ту-154

Ту-154 - Т-гәүдәле каурыйлы, койрыкта урнаштырган өч двигательле ирекле күтәрүче түбәнпланлы очкычы. Ту-154 очкычы 97%та Россия җиһазларыннан тора. Күп ягулыкны тотыла: 31 г/пасс.-км. Ту-334 чагыштырганда ягулыкны 23.4 г/пасс.-км гына тотыла.

Очу-техникалык бәяләмәләре

Ту-154

Бәяләмә	Ту-154М
Беренче очыш, ел	1968
Файдалану башы, ел	1972
Канат киңлеге	37.55 м
Озынлыгы	48.0 м
Фюзеляж киңлеге	3,8 м
Койрык биеклеге	11.4 м
Канат мәйданы	202.0 м²
Иң зур сәүдә йөкләнеше	18 000 кг
Иң зур ягулык салуы	39 750 кг
Иң зур очып китү авырлыгы	102 000 кг
Пассажир сыйдырышлыгы	164-180
Салон киңлеге	3.57 м
Салон биеклеге	2,11 м
Экипаж	3
Крейсер тизлеге	850 км/ч
Иң зур тизлек	935 км/ч
Хезмәт түшәме	12 100 м
Иң күп ягулык белән очыш озынлыгы	3 900 км
Иң зур сәүдә йөкләнеше белән очыш озынлыгы	3500 км
Двигательләр	Д-30КУ, 3 х 11000 кгс
Уртак сәгатьтәге ягулыкның тотылуы (Иң зур сәүдә йөкләнеше)	5 300 кг/сәг чагыштырма ягулыкның тотылуы: 31.0 г/пасс.-км
Кирәкле очып менү-төшү юл озынлыгы	2 300 м

Файдаланучылар

Серияләп җитештерү башыннан (1968) 998 төрле мофикация Ту-154 очкычы ясалган.

Авиаширкәт	Файдалануда
Aero Rent	2
Air Kory	4
Alrosa Mirny Air Enterprise	6
Azerbaijan Airlines	2
Belavia	3
Gazpromavia	3
Orenair	1
Kaz Air Trans	1
Kazaviaspas	1
Kyrgyzstan Air Company	1
Rossiya (airline)	5
Tajik Air	6
Tatarstan Airlines	5
Turan Air	5
UTair Aviation	2
Vladivostok Air	3
Yakutia Airlines	6
Yamal Airlines	6

Очкыч төрләре

Tu-154M

Tu-154B-2

Tu-155

• Airbus A380
• Ил-62
• Ту-204
• Boeing 747

Авиаһәлакәтләр

Ту-154 очкычын югалту
№	Дата	Борт номеры	һәлакәт урыны	Корбаннар/Бортында
1	19.02.1973	ССРБ-85023	Прага	66/100	470 метрга кадәр ВВПга барып җитмәйче җимерелде.
71	01.01.2011	85588	Соргыт	3/134
73	25.12.2016	85572	Адлер	92/92	Россия Саклану министрлыгының ТУ-154Б2 очкычы. Cүриягә юл алган Россия очкычы һәлакәтендә 92 кеше корбан булды

Тышкы сылтамалар

• ОАО «Туполев» 2007 елның 10 февраль көнендә архивланган. — официальный сайт
• Модель Ту154 Б2 2009 елның 26 гыйнвар көнендә архивланган. для Microsoft Flight Simulator
• Модель Ту-154 для Microsoft Flight Simulator
• Асланов В. С. «Управление самолётом ТУ-154» 2009 елның 31 гыйнвар көнендә архивланган.
• Книга пилота Ту-154 В. В. Ершова «Раздумья ездового пса»
• Раздумья ездового пса — 2 2013 елның 22 март көнендә архивланган.
• Список потерянных самолетов Ту-154 2015 елның 24 апрель көнендә архивланган.
• Ту-154 на сайте «Сервис и Технологии» 2012 елның 24 июнь көнендә архивланган.
• Реестр Ту-154 на сайте Russianplanes.net

1. Wood D. Jane's World Aircraft Recognition Handbook, Fourth Edition — 4 — Janes, 1989. — 598 p. — ISBN 978-0-7106-0587-0
   https://wikidata.org/wiki/Track:Q5262475https://wikidata.org/wiki/Track:Q1340702https://wikidata.org/wiki/Track:Q29042798