Монголия гимны

Монгол Улсын Төрийн дуулал ᠮᠣᠩᠭᠣᠯ ᠤᠯᠤᠰ ᠤᠨ ᠲᠥᠷᠥ ᠶᠢᠨ ᠳᠠᠭᠤᠯᠠᠯ Mongol Ulsín Törín dúlal
тат. Монгол Иленең дәүләт җыры
Монголия гимны һәйкәле, Улан-Батор
Сүзләрнең авторы	Цэндийн Дамдинсүрэн
Композиторы	Билэгийн Дамдинсүрэн Лувсанжамбын Мөрдорж
Дәүләт	Монголия
Билгеләнү вакыты	1950 ел

“Өндөр төрийн минь сүлд ивээж өргөн түмний минь заяа түшиж” — Ил туграсын хөрмәт итеп, ил язмышына таян

Монгол Иленең дәүләт җыры (монг. Монгол Улсын Төрийн дуулал) – бүгенге Монголиянең дәүләт гимны. Ярты гасырдан артык вакыт эчендә аның тексты күп тапкыр – сәяси җилләр һәм иҗтимагый-икътисадый мөмкинлекләр алмашынган саен — төзәтмәләр кичергән, әмма көе үзгәрешсез калган. 1950 елдагы башлангыч версиясенең дә, соңгы 2006 елгысының да рәсми авторы бер үк дип билгеләнгән — Цэндийн Дамдинсүрэн, гәрчә монгол халкының олы әдибе “совет чорында”, 1986 елда вафат булган булса да. Гимн көе авторлары икәү: Билэгийн Дамдинсүрэн һәм Лувсанжамбын Мөрдорж.^[1][2][3]

Язылу һәм үзгәртелү тарихы

Цэндийн Дамдинсүрэнның 1950–1961 елларда гамәлдә булган шигыре тулысынча советчыл рухта язылган: аңарда Ленин, Сталин, Сухэ-Батор, Чойбалсан исемнәре һәм, әлбәттә, Советлар Берлегенең Монголия язмышындагы роле күкләргә чөеп мактала. 1962–1991 елларда монголлар, күрше Кытай коммунистлары фикеренчә, “ревизионизмга кереп баткан” Советлар Берлегенең “бөек мирас”ыннан баш тарталар һәм элекеге музыкага Цэвэгмидийн Гайтав белән Чойжилын Чимид язган алты куплетлык шигырьне ялгыйлар. 1991 елда, СССР таркалгач һәм КПСС юкка чыккач, демократик инкыйлаб кичергән Монголия яңадан, бу вакытта инде мәңгелеккә күчкән Дамдинсүрэн текстына әйләнеп кайта. Аңлашыла ки, коммунизм һәм совет рухының эзе дә калмый. 2006 елда сәяси вазгыять кабат үзгәрә, һәм гимн текстын гомумдөнья таләпләренә тагын да ныграк якынайтырга туры килә. Шул ук вакытта монголлар үзләренең борынгы баганалап язуларын да искә төшерделәр һәм, тигезлек булсын өчен, латин әлифбасын да куллана башладылар.^[2]

Гимн текстының соңгы вариантында элек кулланылмаган төшенчәләр ил-дәүләт тормышында һәм тышкы дөньяда барган үзгәрешләрне чагылдыра:
өндөр — бөек, биек; сүлд — тугра, символ, эмблема; ивээх — хөрмәт итү, кадерләү, яклау; кайгырту; өргөн — ирекле, иркен, киң; түмний — гавамның, гавамныкы; заяа — язмыш, тәкъдир; түшиж — таянырга; үндэс, язгуур — милләт, тамырлар, нигез; хэл — тел; соёл — мәдәният; үрийн үрдээ — яшь буыннарга; өвлөн — мирас итеп; бадрах — таратырга; эрэлхэг — кыю; зол — бәхет, уңыш; ард — гади халык, хезмәтчәннәр; эрх — хакимият, хокук; чөлөө — ял вакыты.

Сүзләре

Соңгы версиясе

Монголча сүзләре

Монголча кириллицасы	Монголча латиницасы	Монголча классик язуы	Монголча гарәп язуы	Монголча юнан язуы	Монголча ХФӘ транскрипциясе
Дархан манай тусгаар улс Даяар монголын ариун голомт Далай их дээдсийн гэгээн үйлс Дандаа энхжин үүрд мөнхжинө. Хамаг дэлхийн шударга улстай Хамтран нэгдсэн эвээ бэхжүүлж Хатан зориг, бүхий л чадлаараа Хайртай Монгол орноо мандуулъя. Өндөр төрийн минь сүлд ивээж Өргөн түмний минь заяа түшиж Үндэс язгуур, хэл соёлоо Үрийн үрдээ өвлөн бадраая. Эрэлхэг Монголын золтой ардууд Эрх чөлөө жаргалыг эдлэв Жаргалын түлхүүр, хөгжлийн тулгуур Жавхлант манай орон мандтугай.[1][2][4][5][3]	Darhan manai tuszgár ulsz Dajár mongolín ariun golomt Dalaj ih dédszín gegén üjlsz Dandá enhzsizs, űrd mönhzsinö. Hamag delhín sudarga ulsztaj Hamtran negdszen evé behzsűlzs Hatan zorig, bühí l csadlárá Hajrtaj Mongol ornó mandúlja. Öndör törín miny szüld ivézs Örgön tümní miny zajá tüsizs Ündesz jazgúr, hel szojoló Ürín ürdé övlön badrája. Erelheg Mongolín zoltoj ardúd Erh csölő zsargalíg edlev Zsargalín tülhűr, högzslín tulgúr Zsavhlant manaj oron mandtugaj.	ᠳᠠᠷᠬᠠᠨ ᠮᠠᠨ ᠤ ᠲᠤᠰᠠᠭᠠᠷ ᠤᠯᠤᠰ ᠳᠠᠶᠠᠭᠠᠷ ᠮᠣᠩᠭᠣᠯ ᠤᠨ ᠠᠷᠢᠭᠤᠨ ᠭᠣᠯᠣᠮᠲᠠ ᠳᠠᠯᠠᠢ ᠶᠡᠬᠡ ᠳᠡᠭᠡᠳᠦᠰ ᠦᠨ ᠭᠡᠭᠡᠨ ᠦᠢᠯᠡᠰ ᠳᠠᠩᠳᠠ ᠡᠩᠬᠡᠵᠢᠨ ᠡᠭᠦᠷᠢᠳᠡ ᠮᠥᠩᠬᠡᠵᠢᠨ᠎ᠡ᠃ ᠬᠠᠮᠤᠭ ᠳᠡᠯᠡᠬᠡᠢ ᠶᠢᠨ ᠰᠢᠳᠤᠷᠭᠤ ᠤᠯᠤᠰ ᠲᠠᠢ ᠬᠠᠮᠲᠤᠷᠠᠨ ᠨᠢᠭᠡᠳᠦᠭᠰᠡᠨ ᠡᠪ ᠢᠶᠡᠨ ᠪᠡᠬᠢᠵᠢᠭᠦᠯᠵᠦ ᠬᠠᠲᠠᠨ ᠵᠣᠷᠢᠭ᠂ ᠪᠦᠬᠦᠢ ᠯᠠ ᠴᠢᠳᠠᠯ ᠢᠶᠠᠷ ᠢᠶᠠᠨ ᠬᠠᠶᠢᠷᠠᠲᠠᠢ ᠮᠣᠩᠭᠣᠯ ᠣᠷᠣᠨ ᠢᠶᠠᠨ ᠮᠠᠨᠳᠤᠭᠤᠯᠤᠶ᠎ᠠ᠃ ᠥᠨᠳᠥᠷ ᠲᠥᠷᠥ ᠶᠢᠨ ᠮᠢᠨᠢ ᠰᠦᠯᠳᠡ ᠢᠪᠡᠭᠡᠵᠦ ᠥᠷᠭᠡᠨ ᠲᠦᠮᠡᠨ ᠦ ᠮᠢᠨᠢ ᠵᠠᠶᠠᠭ᠎ᠠ ᠲᠦᠰᠢᠵᠦ ᠦᠨᠳᠦᠰᠦ ᠢᠵᠠᠭᠤᠷ᠂ ᠬᠡᠯᠡ ᠰᠤᠶᠤᠯ ᠢᠶᠠᠨ ᠦᠷ᠎ᠡ ᠶᠢᠨ ᠦᠷ᠎ᠡ ᠳᠦ ᠪᠡᠨ ᠥᠪᠯᠡᠨ ᠪᠠᠳᠠᠷᠠᠭᠠᠶ᠎ᠠ᠃ ᠡᠷᠡᠯᠬᠡᠭ ᠮᠣᠩᠭᠣᠯ ᠤᠨ ᠵᠣᠯ ᠲᠠᠢ ᠠᠷᠠᠳ ᠤᠳ ᠡᠷᠬᠡ ᠴᠢᠯᠦᠭᠡ ᠵᠢᠷᠭᠠᠯ ᠢ ᠡᠳ᠋ᠯᠡᠪᠡ ᠵᠢᠷᠭᠠᠯ ᠤᠨ ᠲᠦᠯᠬᠢᠭᠦᠷ᠂ ᠬᠥᠭᠵᠢᠯ ᠦᠨ ᠲᠤᠯᠭᠠᠭᠤᠷᠢ ᠵᠢᠪᠬᠤᠯᠠᠩᠲᠤ ᠮᠠᠨ ᠤ ᠣᠷᠣᠨ ᠮᠠᠨᠳᠤᠲᠤᠭᠠᠢ᠃[1]	درخ مني تسغار الس ديار مغلي ارع غلمت دلي اح دەدسي ككە ايلس ددا احج اورد محجن خمغ دلحي شدرغ الستي خمتر نكدس ابە بحجولج خت زرك، بحي ل چدلارا خيرتي مغل ازنو مدولي ادر تري من سلد ابەج ارك تمني من زيا تشج ادس يزغور، حل سيلو اري اردە ابل بدراي ارلحك مغلي زلتي اردود ارح چلو جرغليك ادلب جرغلي تلحور، حكجلي تلغور جبخلت مني ار مدتغي	Ταρχαν μανάι τουσκάρ ουλς Ταγιάρ μογγολήν αριουν κολομτ Ταλάι ιχ τέτσην κεκέν ύιλς Ταντά ενχτζιν ύρτ μονχτζινο. Χαμακ τελχήν ϸουταρκα ουλστάι Χαμτραν νεκτσεν εβέ βεχτζύλτζ Χαταν ζορικ, βυχή λ τσατλάρα Χάιρται Μογγολ ορνό μαντούλια Οντορ τορήν μινι συλτ ιβέτζ Ορκον τυμνή μινι ζαγιά τυϸιτζ Υντες γιαζκούρ, χελ σογιολό Υρήν υρτέ οβλον βατράγια Ερελχεκ Μογγολήν ζολτόι αρτούτ Ερχ τσολό τζαρκαλήκ ετλεβ Τζαρκαλήν τυλχύρ, χοκτζλήν τουλκούρ Τζαβχλαντ μανάι ορον μανττουκάι.	[ˈtar.χɐm ma.ˈnæe̯ tʰʊs.ˈʁar ˈʊ.ɮə̆s ǀ] [ta.ˈjar mɔɴ.ɢɞ̆.ˈɮʲiŋ ˈæ.rʲʊ̈ɴ ˈɢɔ.ɮɞmtʰ ǁ] [ˈta.ɮæe̯‿iç ˈteːt.sʲiŋ gi.ˈgeŋ ˈue̯.ɮɪ̆s ǀ] [taŋ.ˈta ˈiɲç.t͡ɕʲɪt͡ɕ uːrt ˈmөŋx.t͡ɕʲɪ.nө ǁ] [ˈχa.mɐq tɪɮ.ˈçʲiŋ ˈʃʊ.tɐ.rɐq ʊ.ɮə̆s.ˈtʰæe̯ ǀ] [ˈχam.tr̥ɐn ˈnɪkt.sɪŋ i.ˈw̜e pɪç.ˈt͡ɕuɮ.t͡ɕɪ̆ ǁ] [ˈχaʰ.tɐɴ ˈt͡sɞ.rʲɪk pu.ˈçʲi‿ɮ t͡ɕʰat.ˈɮa.ra ǀ] [ˈχæe̯r̥.tæe̯ ˈmɔɴ.ɢɞ̆ɮ ɔr.ˈnɔ maɴ.ˈtʊ.ɮjɐ ǁ] [ˈөŋ.tөr tʰө.rˈʲiŋ mʲiɲ suɮt i.ˈw̜et͡ɕ ǀ] [ˈөr.gөŋ tʰum.ˈɲʲi mʲiɲ t͡sa.ˈja ˈtʰu.ʃʲɪt͡ɕ ǁ] [ˈuŋ.tɪs jat͡s.ˈʁʊr çɪɮ sɔj.ˈɮɔ ǀ] [u.ˈrʲiŋ ur.ˈte ˈөw̜.ɮөm pa.ˈtra.jɐ ǁ] [ˈɪ.rɪɮ.çɪk mɔɴ.ɢɞ̆.ˈɮʲiŋ ˈt͡sɔɮ.tʰɞe̯ ar.ˈtʊt ǀ] [ˈɪ.r̥ɪ̆ç t͡ɕʰө.ˈɮө t͡ɕarɢ‿ɢɐ̆.ˈɮʲik ˈɪ.tɪ̆.ɮɪw̜ ǁ] [ˈt͡ɕar.ɢɐ̆.ɮʲiŋ tʰuɮ.ˈxur xөkt͡ɕ.ˈɮiŋ tʰʊɮ.ˈʁʊr ǀ] [ˈt͡ɕaw̜χ.ɮantʰ ma.ˈnæe̯ ˈɔ.rɞm man.də̆.tʰʊ̆.ˈɢæe̯ ǁ]

Татарча сүзләре

Кириллица	Zamanälif
Бәйсез олы Ватаныбыз – Монголның саф учагы, Киң колачлы гамәлләрдә Мәңгегә үскән чагы. Дөньяның гадел илләре Белән бердәмлек өчен, Үстерик Ватанны биреп Йөрәк дәртен, кул көчен. Милли тел, мәдәниятне Мирас итеп тапшырыйк, Эшчән, кыю Монгол илен Бәхет-уңышка юллыйк. Ил туграсын хөрмәт итеп, Ил язмышына таян. Алгарышта чәчәк атсын, Яшәсен бөек Ватан!	Bäysez olı Watanıbız – Monğolnıñ saf uçağı, Kiñ qolaçlı ğamällärdä Mäñgegä üskän çağı. Dönyanıñ ğadel illäre Belän berdämlek öçen, Üsterik Watannı birep Yöräk därten, qul köçen. Milli tel, mädäniätne Miras itep tapşırıyq, Eşçän, qıyu Monğol ilen Bäxet-uñışqa yullıyq. İl tuğrasın xörmät itep, İl yazmışına tayan. Alğarışta çäçäk atsın, Yäşäsen böyek Watan!

1991–2006 еллар версиясе

Монголча сүзләре

Монголча кириллицасы	Монголча классик язуы	Монголча латиницасы
Дархан манай хувьсгалт улс Даяар монголын ариун голомт Дайсны хөлд хэзээ ч орохгүй Дандаа энхжин үүрд мөнхжинө. Хор: Хамаг дэлхийн шударга улстай Хамтран нэгдсэн эгнээг бэхжүүлж Хатан зориг, бүхий л чадлаараа Хайртай Монгол орноо мандуулъя. Зоригт Монголын золтой ардууд Зовлонг тонилгож, жаргалыг эдлэв Жаргалын түлхүүр, хөгжлийн тулгуур Жавхлант манай орон мандтугай. Хор[2][3]	ᠳᠠᠷᠬᠠᠨ ᠮᠠᠨᠠᠢ ᠬᠤᠪᠢᠰᠬᠠᠯᠲᠤ ᠤᠯᠤᠰ ᠳᠠᠶᠠᠭᠠᠷ ᠮᠣᠩᠭᠣᠯ ᠤᠨ ᠠᠷᠢᠭᠤᠨ ᠭᠣᠯᠣᠮᠲᠠ ᠳᠠᠶᠢᠰᠤᠨ ᠤ ᠬᠥᠯ ᠳᠦ ᠬᠡᠵᠢᠶ᠎ᠡ ᠴᠤ ᠣᠷᠣᠬᠤ ᠦᠭᠡᠢ ᠳᠠᠩᠳᠠ ᠡᠩᠬᠡᠵᠢᠨ ᠡᠭᠦᠷᠢᠳᠡ ᠮᠥᠩᠬᠡᠵᠢᠨ᠎ᠡ᠃ ᠬᠣᠣᠷ ᠬᠠᠮᠤᠭ ᠳᠡᠯᠡᠬᠡᠢ ᠶᠢᠨ ᠰᠢᠳᠤᠷᠭᠤ ᠤᠯᠤᠰ ᠲᠠᠢ ᠬᠠᠮᠲᠤᠷᠠᠨ ᠨᠢᠭᠡᠳᠦᠭᠰᠡᠨ ᠡᠩᠨᠡᠭᠡ ᠶᠢ ᠪᠡᠬᠢᠵᠢᠭᠦᠯᠵᠦ ᠬᠠᠲᠠᠨ ᠵᠣᠷᠢᠭ᠂ ᠪᠦᠬᠦᠢ ᠯᠠ ᠴᠢᠳᠠᠯ ᠢᠶᠠᠷ ᠢᠶᠠᠨ ᠬᠠᠶᠢᠷᠠᠲᠠᠢ ᠮᠣᠩᠭᠣᠯ ᠣᠷᠣᠨ ᠢᠶᠠᠨ ᠮᠠᠨᠳᠤᠭᠤᠯᠤᠶ᠎ᠠ᠃ ᠵᠣᠷᠢᠭᠲᠤ ᠮᠣᠩᠭᠣᠯ ᠤᠨ ᠵᠣᠯ ᠲᠠᠢ ᠠᠷᠠᠳ ᠤᠳ ᠵᠣᠪᠠᠯᠠᠩ ᠢ ᠲᠣᠨᠢᠯᠭᠠᠵᠤ᠂ ᠵᠢᠷᠭᠠᠯ ᠢ ᠡᠳᠯᠡᠪᠡ ᠵᠢᠷᠭᠠᠯ ᠤᠨ ᠲᠦᠯᠬᠢᠭᠦᠷ᠂ ᠬᠥᠭᠵᠢᠯ ᠦᠨ ᠲᠤᠯᠭᠠᠭᠤᠷᠢ ᠵᠢᠪᠬᠤᠯᠠᠩᠲᠤ ᠮᠠᠨ ᠤ ᠣᠷᠣᠨ ᠮᠠᠨᠳᠤᠲᠤᠭᠠᠢ᠃ ᠬᠣᠣᠷ	Darhan manaj huvyszgalt ulsz Dajár mongolín ariun golomt Dajszní höld hezé cs orohgüj Dandá enhzsin űrd mönhzsinö. Hor: Hamag delhín sudarga ulsztaj Hamtran negdszen egnég behzsűlzs Hatan zorig, bühí l csadlárá Hajrtaj Mongol ornó mandúlja. Zorigt Mongolín zoltoj ardúd Zovlong tonilgozs, zsargalíg edlev Zsargalín tülhűr, högzslín tulgúr Zsavhlant manaj oron mandtugaj. Hor

Татарча сүзләре

Кириллица	Zamanälif
Инкыйлаби Ватаныбыз – Монголның саф учагы, Һичкем аны җиңә алмас, Мәңгегә үскән чагы. Кушымтасы: Дөньяның гадел илләре Белән бердәмлек өчен, Үстерик Ватанны биреп Йөрәк дәртен, кул көчен. Турылыклы, кыю халык Үз бәхетен кабат тапкан. Алгарышта чәчәк атсын, Яшәсен бөек Ватан! Кушымтасы	İnqıylabi Watanıbız – Monğolnıñ saf uçağı, Hiçkem anı ciñä almas, Mäñgegä üskän çağı. Quşımtası: Dönyanıñ ğadel illäre Belän berdämlek öçen, Üsterik Watannı birep Yöräk därten, qul köçen. Turılıqlı, qıyu xalıq Üz bäxeten qabat tapqan. Alğarışta çäçäk atsın, Yäşäsen böyek Watan! Quşımtası

1961–1991 еллар версиясе

Кириллицасы	Классик язуы	Латиницасы
Урьдийн бэрх дарлалыг устгаж Ардын эрх жаргалыг тогтоож Бүх нийтийн зоригийг илтгэсэн Бүгд Найрамдах Улсаа байгуулсан. Хор: Сайхан Монголын цэлгэр орон Саруул хөгжлийн дэлгэр гүрэн Үеийн үед энхжин бадартугай Үүрдийн үүрд батжин мандтугай. Ачит нам алсыг гийгүүлж Хүчит түмэн улсыг хөгжүүлж Бууршгүй зүтгэл дүүрэн хөвчилсөн Цуцашгүй тэмцэл түүхийг товчилсон. Хор Зөвлөлт оронтой заяа холбож Дэвшилт олонтой санаа нийлж Хандах зүгийг бахтай барьсан Мандах коммунизмыг цогтой зорьсон. Хор[2][3][6]	ᠤᠷᠢᠳᠤ ᠶᠢᠨ ᠪᠡᠷᠬᠡ ᠳᠠᠷᠤᠯᠠᠯ ᠢ ᠤᠰᠠᠳᠬᠠᠵᠤ ᠠᠷᠠᠳ ᠤᠨ ᠡᠷᠬᠡ ᠵᠢᠷᠭᠠᠯ ᠢ ᠲᠣᠭᠲᠠᠭᠠᠵᠤ ᠪᠦᠬᠦ ᠨᠡᠶᠢᠲᠡ ᠶᠢᠨ ᠵᠣᠷᠢᠭ ᠢ ᠢᠯᠡᠳᠬᠡᠭᠰᠡᠨ ᠪᠦᠭᠦᠳᠡ ᠨᠠᠶᠢᠷᠠᠮᠳᠠᠬᠤ ᠤᠯᠤᠰ ᠢᠶᠠᠨ ᠪᠠᠶᠢᠭᠤᠯᠤᠭᠰᠠᠨ᠃ ᠬᠣᠣᠷ ᠰᠠᠶᠢᠬᠠᠨ ᠮᠣᠩᠭᠣᠯ ᠤᠨ ᠴᠡᠯᠡᠭᠡᠷ ᠣᠷᠣᠨ ᠰᠠᠷᠠᠭᠤᠯ ᠬᠥᠭᠵᠢᠯ ᠦᠨ ᠳᠡᠯᠭᠡᠷ ᠭᠦᠷᠦᠨ ᠦᠶ᠎ᠡ ᠶᠢᠨ ᠦᠶ᠎ᠡ ᠳᠦ ᠡᠩᠬᠡᠵᠢᠨ ᠪᠠᠳᠠᠷᠠᠲᠤᠭᠠᠢ ᠡᠭᠦᠷᠢᠳᠡ ᠶᠢᠨ ᠡᠭᠦᠷᠢᠳᠡ ᠪᠠᠲᠤᠵᠢᠨ ᠮᠠᠨᠳᠤᠲᠤᠭᠠᠢ᠃ ᠠᠴᠢᠲᠤ ᠨᠠᠮ ᠠᠯᠤᠰ ᠢ ᠭᠡᠶᠢᠭᠦᠯᠵᠦ ᠬᠦᠴᠦᠲᠦ ᠲᠦᠮᠡᠨ ᠤᠯᠤᠰ ᠢ ᠬᠥᠭᠵᠢᠭᠦᠯᠵᠦ ᠪᠤᠤᠷᠠᠰᠢ ᠦᠭᠡᠢ ᠵᠢᠳᠬᠦᠯ ᠳᠦᠭᠦᠷᠡᠩ ᠬᠥᠪᠴᠢᠯᠡᠭᠰᠡᠨ ᠴᠤᠴᠠᠰᠢ ᠦᠭᠡᠢ ᠲᠡᠮᠡᠴᠡᠯ ᠲᠡᠦᠬᠡ ᠶᠢ ᠲᠣᠪᠴᠢᠯᠠᠭᠰᠠᠨ᠃ ᠬᠣᠣᠷ ᠵᠥᠪᠯᠡᠯᠲᠦ ᠣᠷᠣᠨ ᠲᠠᠢ ᠵᠠᠶᠠᠭ᠎ᠠ ᠬᠣᠯᠪᠣᠵᠤ ᠳᠡᠪᠰᠢᠯᠲᠡ ᠣᠯᠠᠨ ᠲᠠᠢ ᠰᠠᠨᠠᠭ᠎ᠠ ᠨᠡᠶᠢᠯᠡᠵᠦ ᠬᠠᠩᠳᠠᠬᠤ ᠵᠦᠭ ᠢ ᠪᠠᠬᠠᠲᠠᠢ ᠪᠠᠷᠢᠭᠰᠠᠨ ᠮᠠᠨᠳᠤᠬᠤ ᠺᠣᠮᠮᠤᠶᠢᠨᠢᠰᠮ ᠢ ᠴᠣᠭ ᠲᠠᠢ ᠵᠣᠷᠢᠭᠰᠠᠨ᠃ ᠬᠣᠣᠷ	Urydín berh darlalíg usztgazs Ardín erh zsargalíg togtózs Büh nítín zorigíg iltgeszen Bügd Najramdah Ulszá bajgúlszan. Hor: Szajhan Mongolín celger oron Szarúl högzslín delger güren Üjeín üjed enhzsin badartugaj Űrdín űrd batzsin mandtugaj. Acsit nam alszíg gígűlzs Hücsit tümen ulszíg högzsűlzs Búrsgüj zütgel dűren hövcsilszön Cucasgüj temcel tűhíg tovcsilszon. Hor Zövlölt orontoj zajá holbozs Devsilt olontoj szaná nílzs Handah zügíg bahtaj baryszan Mandah kommunizmíg cogtoj zoryszon. Hor

Оригиналь версиясе

Монголия гимнының 1950 елгы тексты

Кириллицасы	Классик язуы	Латиницасы
Дархан манай хувьсгалт улс Даяар Монголын ариун голомт Дайсны хөлд хэзээ ч орохгүй Дандаа энхжиж үүрд мөнхжинө. Хор: Хамаг дэлхийн шударга улстай Хамтран нэгдсэн эгнээг бэхжүүлж Хатан зориг, бүхий л чадлаараа Хайртай Монгол орноо мандуулъя. Алдарт Ленин Сталины заасан Ардын чөлөө, жаргалын замаар Агуу Монгол орноо удирдсан Ачит Сүхбаатар, Чойбалсан. Хор Зоригт Монголын золтой ардууд Зовлонг тонилгож, жаргалыг эдлэв Жаргалын түлхүүр, хөгжлийн тулгуур Жавхлант манай орон мандтугай. Хор[2][3]	ᠳᠠᠷᠬᠠᠨ ᠮᠠᠨᠠᠢ ᠬᠤᠪᠢᠰᠬᠠᠯᠲᠤ ᠤᠯᠤᠰ ᠳᠠᠶᠠᠭᠠᠷ ᠮᠣᠩᠭᠣᠯ ᠤᠨ ᠠᠷᠢᠭᠤᠨ ᠭᠣᠯᠣᠮᠲᠠ ᠳᠠᠶᠢᠰᠤᠨ ᠤ ᠬᠥᠯ ᠳᠦ ᠬᠡᠵᠢᠶ᠎ᠡ ᠴᠤ ᠣᠷᠣᠬᠤ ᠦᠭᠡᠢ ᠳᠠᠩᠳᠠ ᠡᠩᠬᠡᠵᠢᠵᠦ ᠡᠭᠦᠷᠢᠳᠡ ᠮᠥᠩᠬᠡᠵᠢᠨ᠎ᠡ᠃ ᠬᠣᠣᠷ ᠬᠠᠮᠤᠭ ᠳᠡᠯᠡᠬᠡᠢ ᠶᠢᠨ ᠰᠢᠳᠤᠷᠭᠤ ᠤᠯᠤᠰ ᠲᠠᠢ ᠬᠠᠮᠲᠤᠷᠠᠨ ᠨᠢᠭᠡᠳᠦᠭᠰᠡᠨ ᠡᠩᠨᠡᠭᠡ ᠶᠢ ᠪᠡᠬᠢᠵᠢᠭᠦᠯᠵᠦ ᠬᠠᠲᠠᠨ ᠵᠣᠷᠢᠭ᠂ ᠪᠦᠬᠦᠢ ᠯᠠ ᠴᠢᠳᠠᠯ ᠢᠶᠠᠷ ᠢᠶᠠᠨ ᠬᠠᠶᠢᠷᠠᠲᠠᠢ ᠮᠣᠩᠭᠣᠯ ᠣᠷᠣᠨ ᠢᠶᠠᠨ ᠮᠠᠨᠳᠤᠭᠤᠯᠤᠶ᠎ᠠ᠃ ᠠᠯᠳᠠᠷᠲᠤ ᠯᠧᠨᠢᠨ ᠰᠲ᠋ᠠᠯᠢᠨ ᠤ ᠵᠢᠭᠠᠭᠰᠠᠨ ᠠᠷᠠᠳ ᠤᠨ ᠴᠢᠯᠦᠭᠡ᠂ ᠵᠢᠷᠭᠠᠯ ᠤᠨ ᠵᠠᠮ ᠢᠶᠠᠷ ᠠᠭᠤᠤ ᠮᠣᠩᠭᠣᠯ ᠣᠷᠣᠨ ᠢᠶᠠᠨ ᠤᠳᠤᠷᠢᠳᠤᠭᠰᠠᠨ ᠠᠴᠢᠲᠤ ᠰᠦᠬᠡᠪᠠᠭᠠᠲᠤᠷ᠂ ᠴᠣᠶᠢᠪᠠᠯᠰᠠᠩ᠃ ᠬᠣᠣᠷ ᠵᠣᠷᠢᠭᠲᠤ ᠮᠣᠩᠭᠣᠯ ᠤᠨ ᠵᠣᠯ ᠲᠠᠢ ᠠᠷᠠᠳ ᠤᠳ ᠵᠣᠪᠠᠯᠠᠩ ᠢ ᠲᠣᠨᠢᠯᠭᠠᠵᠤ᠂ ᠵᠢᠷᠭᠠᠯ ᠢ ᠡᠳᠯᠡᠪᠡ ᠵᠢᠷᠭᠠᠯ ᠤᠨ ᠲᠦᠯᠬᠢᠭᠦᠷ᠂ ᠬᠥᠭᠵᠢᠯ ᠦᠨ ᠲᠤᠯᠭᠠᠭᠤᠷᠢ ᠵᠢᠪᠬᠤᠯᠠᠩᠲᠤ ᠮᠠᠨ ᠤ ᠣᠷᠣᠨ ᠮᠠᠨᠳᠤᠲᠤᠭᠠᠢ᠃ ᠬᠣᠣᠷ	Darhan manaj huvyszgalt ulsz Dajár mongolín ariun golomt Dajszní höld hezé cs orohgüj Dandá enhzsizs űrd mönhzsinö. Hor: Hamag delhín sudarga ulsztaj Hamtran negdszen egnég behzsűlzs Hatan zorig, bühí l csadlárá Hajrtaj Mongol ornó mandúlja. Acsit Lyenin Sztaliní zászan Ardín csölő, zsargalín zamár Agú Mongol ornó udirdszan Acsit Szühbátar, Csojbalszan. Hor Zorigt Mongolín zoltoj ardúd Zovlong tonilgozs, zsargalíg edlev Zsargalín tülhűr, högzslín tulgúr Zsavhlant manaj oron mandtugaj. Hor

Сылтамалар

Искәрмәләр

1. The Mongolian National Anthem 2009 елның 11 декабрь көнендә архивланган. (PDF). LinguaMongolia.
2. Монгол улсын төрийн дууллын түүх 2021 елның 26 гыйнвар көнендә архивланган. (2012-03-15). Sonin.mn.
3. МОНГОЛ УЛСЫН ТӨРИЙН ДУУЛЛЫН ТҮҮХ (2011-06-29). Баатархуяг, Baabar.mn.
4. МОНГОЛ УЛСЫН ТӨРИЙН ДУУЛАЛ 2021 елның 26 гыйнвар көнендә архивланган.. Legalinfo.mn.
5. Монгол Улсын төрийн дуулал (2018-02-04). MNB.mn.
6. http://www.nationalanthems.info/mn-90%27.htm nationalanthems.info. Mongolia (1961-1990). Kendall, David.