Бөтендөнья сәүдә оешмасы

Бөтендөнья сәүдә оешмасы
ингл. World Trade Organization фр. Organisation mondiale du commerce исп. Organización Mundial del Comercio
Нигезләнү датасы	1 гыйнвар 1995
Кыскача исем	OMC, OMC һәм WTO
Эшчәнлек өлкәсе	trade regulation^[d]
Архивлары саклана	WTO archives^[d]
Оешма җиткәчесе вазыйфасы	Бөтендөнья сәүдә оешмасының баш директоры^[d]
Җитәкче	Нгози Оконьо-Ивевала^[d][1]
Рәсми тел	инглиз теле, француз теле һәм испан теле
Дәүләт	Швейцария
Әгъзалар саны	164 ил[2]
Оештыру-хокук формасы	халыкара хокук сүбҗәсе^[d]
Бәйле оешмалар	WTO General Council^[d]
Уртак хезмәттәшлек	Халыкара граждан авиация оешмасы^[d][3]
Штаб-фатирының урнашуы	Вильям Раппар үзәге^[d]
Хезмәткәрләр саны	640 (2018)[4]
Нигезсалгыч текст	марракешское соглашение^[d]
Бюджет	197 200 000 Fr
Рәсми веб-сайт	wto.org​(ингл.)
Хезмәт күрсәтү зонасы	бөтен дөнья^[d]
Оешмада рәсми күзәтүче статусы	Бөтендөнья интеллектуаль милек оешмасы[5]
Социаль медиаларда күзәтүчеләре	580 396 һәм 33 900 ± 99[6]
Бөтендөнья сәүдә оешмасы Викиҗыентыкта

Бөтендөнья сәүдә оешмасы (БСО/WTO) – элеккеге 1947 елны оештырылган ГАТТ (генеральное соглашение по тарифам и торговле) урынына, халыкара сәүдә-сәяси мөнәсәбәтләрен көйләү өчен 1995 елны барлыкка китерелгән халыкара оешма. Ул Швейцария башкаласы Женева шәһәрендә урнашкан. Аның составында бүген барлыгы 153 ил бар. Оешманың максаты дөнья илләрендәге бар сәүдә әйләнешен җайлау, дөнья икътисадының алга таба үсешен, конкуренцияне чикләүче ил чикләре, таможня барьерларын максималь кадәр алып ташлау. Бүгенге көнгә дөнья сәүдә әйләнешенең 97 %-ын тәшкил иткән 153 ил бу оешмада әгъза булып тора.

Россия БСОга кушылу буенча 18 ел буе сөйләшүләр алып барды. Бу оешма бик күп илләрне берләштерә һәм алар барысы да диярлек базар икътисадлы илләр. БСОның төп өстенлекләренең берсе – аның үз мәхкәмәсе бар. Әгәр нинди дә булса бер ил икенчесен кыерсыта икән, әйтик, бу илдән товар кабул итәргә теләми икән, мондый очракта рәхәтләнеп судка бирергә була. БСОның үзенең шарт-кагыйдәләре бар. Ул илнең читкә сатыла торган товарларының сыйфатына катгый таләпләр куя. Көндәшлеккә сәләтсе икътисад тармакларга БСО биргән берничә ел вакыт эчендә җитештерүләрен гомуми стандартларга яраклы итеп җайларга, яки инде, җайлый алмаган очракта, бөтенләй бүтән юнәлеш буенча китәргә кирәк булачак.

Искәрмәләр

1. Ngozi Okonjo-Iweala Becomes First Woman, African To Lead World Trade Organization — Forbes, 2021.
   https://wikidata.org/wiki/Track:Q25161472
2. WTO | Members and Observers
3. https://www.icao.int/about-icao/Pages/Invited-Organizations.aspx
4. https://www.wto.org/english/thewto_e/whatis_e/what_stand_for_e.htm
5. https://www.wipo.int/members/en/organizations.jsp?type=IGO_W
6. Интерфейс программирования приложения YouTube
   https://wikidata.org/wiki/Track:Q8056784

Чыганаклар

• БСОдан нәрсә көтәргә? / Фәнис НУРЕТДИНОВ / – № 61 (11696), 19 ноябрь, 2011 2014 елның 20 сентябрь көнендә архивланган.
• Автор: Әлфир Гафуров. БСО-га керәбез, ни көтәргә?(үле сылтама)

Сылтамалар