İsmail A. Çavuş (Çavuşev) (d. 1940, Razgrad), Bulgaristan Türkü yazar ve akademisyendir. Halime Hanım ile evliliğinden Taneri ve Nevin adında iki çocuğu olmuştur. Ayrıca, Rusça, Bulgarca ve Türkçe dillerini bilmektedir.
Yaşamı
Bulgaristan'da Razgrad ili İsperih Belediyesi'nin Vladimirovtsi (Hebibiköy) köyünde doğdu. İlk ve ortaokulu doğduğu köyde bitirdikten sonra Sofya Türk Pedagoji Okulu'na kabul edildi ve mezun olduktan sonra iki yıl orada ilkokul öğretmenliği yaptı. Bundan sonra zorunlu askerlik hizmetini gerçekleştirdi.1961 yılında kabul edildiği Sofya Üniversitesi Türkoloji Bölümünden 1965'te şarkiyat bölümünden mezun oldu. Okuduğu üniversitede Türk dili profesörlüğü yaptı. Bulgaristan'da program dışı ders okutma suçlamasından dolayı işyerinden uzaklaştırıldı. İşten kovulduktan sonra bir süre gazetecilik yaparak sırasıyla Filiz, Halk Gençliği yayınlarına çalışmıştır. Bu yayınlar kapatılınca Sofya Devlet Üniversitesinde Türk dili dersleri vermiştir.[1]
Yeniden canlanma sürecinden doğan Zorunlu göç dalgasına kapılmayarak Bulgaristan'da kalmayı başarıp asimilasyon politikasını protesto etmiştir. 1989 Demokratik devriminin ardından gelen sivil haklar ve politik baskının kalkışı ile beraber birçok yeni gazetenin kuruluş kadrosunda yer almıştır. Işık/Svetlina ve Güven bunların en ünlüleridir. Bu yayınlarda Yeniden canlanma sürecini eleştiren yazılar yayınlamıştır. Devrimden sonra açılan Sofya Yüksek İslâm Enstitüsünde Türkçe dersleri okutmuştur. Diğer yandan da “Müslümanlar” dergisinin baş direktörlüğünü ve “Hak ve Özgürlük” gazetesinin 4 yıl boyunca başyazarlığını yapmıştır. 2002 yılında başyazarlık görevinden emekliye ayrılır. Ama araştırmacılığa devam etmiştir.[1]
Birçok uluslararası sempozyuma ve şiir şölenlerine katılarak Bulgaristan Türklerini temsil etmiş ve ödüller kazanmıştır. Bu sırada Türkiye Diyanet Vakfının düzenlediği Kutlu Doğumu anlatan şiir yarışmalarında her üç dereceyi de kazanmıştır. Eserleri, Bulgaristan, Türkiye, Yunanistan, Kazakistan, Kosova ve Kıbrıs'ta yayınlanmıştır. Şiirleri daha çok felsefi temele dayanmaktadır.[1]
30 Eylül 2017'de doğal sebeplerden vefat etti.[2] 2 Ekim 2017'de Bankya mezarlığında toprağa verildi.[1]
Araştırmalar
- "Totaliter ve Posttotaliter Devirde Bulgaristan'da Türkçe Süreli Basın",[3]
- "Bulgaristan Türklerinin Çocuk Şiiri"
- "Pratikte Türkçe Öğretiminin Durumu Üstüne Bazı Düşünceler"
- “Zaman İçinde Eskiyen Kitap”
- “Çocuk Şiirimizin Üstadı”
Yayınlar
- "Dilek" (1967),
- "Yay Burcu" (2002)
- Şiir derlemeleriyle "Gazetecinin Artık Yılları" - Roman (2004)
- Bulgaristan'da ilk defa yüksek okullar için “Çağdaş Türk Dil Bilgisi (2001)
- “3. sınıflara ait Din Dersleri” (Bulgarca olarak)
- ”Kendi Kendine Türkçe” (2005)
- ”Bulgaristan Türklerinin Çocuk Şiiri” (2001) antolojisi yayımlanmıştır
- ”Terapi Patikası” yazarın ilk hikâye kitabıdır
Kaynakça
