Üryanizade Cemil Molla (d. 3 Kasım 1864[1]- ö. 13 Şubat 1941[1]) Osmanlı devlet adamı, hukuk bilgini.
Renkli kişiliği, köşkünde kurduğu debdebeli ve sofistike hayatla Osmanlı tarihinde iz bırakmıştır.[1]
Üryanizade Cemil Molla Bey'in dedesinin Kuzguncuk'ta yaptırdığı Üryanizade Camii
Yaşamı
1864 yılında İstanbul'da doğdu. İstanbul’un köklü ailelerinden Üryanizadeler ailesinin üyesidir. Babası şair Süleyman Celaddin Bey, annesi Uryanizade Ahmed Esad Efendi’nin kızı Ayşe Sıddıka Hanım’dir. Cemil Bey, medrese öğrenimi gördü.[2] 1885’te molla payesi aldı.[1] Kendi gayretiyle İngilizce ve Fransızca öğrendi.[3] Şeyhülislamlık Dairesi memuriyetlerine yetişti. Mecelle ve hukuk konusunda otoriteydi.[3]
Niş Beylerbeyi Hafızoviç Ebubekir Bey’in kızı Emine Hanım ile evlendi.[1]
1878-1889’da şeyhülislamlık yapan dedesinin izni ile onun Kuzguncuk’taki yalısının karşısındaki koruda bir köşk yaptırdı. Günümüze kadar ulaşan Cemil Molla Köşkü, II. Abdülhamid döneminin gayri resmi kültür, eğlence ve sanat merkezi haline geldi.[1]
Cemil Molla, Padişah II. Abdülhamit’in gözdesi, dostu ve satranç arkadaşı idi.[4] 1909’da Abdülhamit’in tahttan indirilmesi üzerine İttihat ve Terakki yönetimi tarafından Midilli Adası’na sürgüne gönderildi. Üç yıl sonra affedilerek İstanbul’a döndü.
1919 yılında Adliye Nazırı, 1920 yılında ise Şura-yı Devlet başkanı[2] olarak görev yaptı. Cumhuriyet devrinde memuriyete devam etmedi, emekli oldu.
1941 yılında İstanbul’da öldü. Nakkaştepe’deki aile mezarlığına defnedildi.[3]
“Dağarcığım” adlı bir anı kitabı ve basılmış şiirleri vardır.
Kaynakça
^abcdefDürin Ababay, Üryanizadeler: Çılgın Bir Osmanlı Ailesi, #Tarih dergisi Sayı 4, Ağustos 2014
