Özbekistan Millî Televizyon ve Radyo Şirketi (Özbekçe: Oʻzbekiston Milliy teleradiokompaniyasi (MTRK)), Özbekistan merkezli bir devlet televizyon ağıdır. 5 Kasım 1956 tarihinde kurulmuştur. Merkezi Taşkent'te yer almaktadır.
Tarihçe
Özbekistan'da radyo, Sovyetler Birliği'nin kuruluşundan iki yıl sonra, 1924 yılında kuruldu. Özbekistan Radyosu 1926 yılında yayına başladı.[1]
Televizyon ise 1931 yılında denemelerine başlamış ve 5 Kasım 1956'da başkent Taşkent'te düzenli yayına geçmiştir. Aynı zamanda, görevi televizyon programlarına teknik destek sağlamak olan ve halen de vermekte olan Cumhuriyet Televizyon Merkezi (RTM) oluşturuldu.[1]
1957 yılında radyo ve televizyon bir araya getirilerek Özbekistan Radyo ve Televizyon Komitesi kuruldu.[2]
1966 yılında, 11 laboratuvar ve bölümden oluşan, asıl görevi günümüz haliyle radyo yayınlarına teknik açıdan yardımcı olmak olan Cumhuriyet Yayın ve Kayıt Evi (RROYU) kuruldu.[3]
1970 yılında televizyon yazı işleri bürosu bünyesinde "Özbekitelefilm" stüdyosu kuruldu. Stüdyo, belgeseller ve uzun metrajlı filmler çekti ve yabancı programları Özbekçe ve Rusça olarak seslendirdi.[4]
1987 yılında Özbekistan Yayın Şirketi bünyesinde enstrümantal halk orkestrası, senfoni orkestrası, koro, Y Rajabi'nin adını taşıyan Magom topluluğu, Dutarcılar topluluğu, oda orkestrası, Bülbülçe çocuk korosu dahil olmak üzere 7 gruptan oluşan Sanat Grupları Müdürlüğü kuruldu.[5]
1991 yılında Sovyetler Birliği'nin dağılmasıyla birlikte Özbekistan'ın bağımsızlığını ilan etmesinin ardından 7 Ocak 1992 tarihinde Özbekistan Devlet Radyo ve Televizyon Şirketi'ne dönüştürülmüş, 7 Mayıs 1996 Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile yeniden "Özbekistan Radyo ve Televizyon Şirketi'ne dönüştürüldü (Uzteleradio).[6]
2013 yılı başında dijital karasal teknolojiye geçiş yapan MTRK, yeni kanallar açmaya başladı; bunların ilk ikisi Madaniyat va Maʼrifat (kültür ve eğlence) ve Dunyo boʻylab (seyahat ve belgeseller) idi.[7] Yıl sonunda, Özbek yetkililer tarafından kapatılan bazı özel ağların frekansları kullanılarak dört kişi daha etkinleştirildi. Aynı dönemde MTRK web sitesi de muhtemelen siyasi nedenlerden ötürü hacker saldırılarına maruz kaldı.[8]
Özbekistan Millî Televizyon ve Radyo Şirketi'nin tüm iletişimleri ve dış ilişkileri Uluslararası İlişkiler Departmanı aracılığıyla yürütülmektedir. MTRK'nın, özellikle MDR-ARD, CNN, DW, NHK, TBS, Fuji Television, KBS ve TRT ile olmak üzere aralarında Almanya, Rusya, Polonya, Fransa, Mısır, Çin ve Türkiye'nin de bulunduğu dünyanın çeşitli ülkelerindeki televizyon şirketleriyle işbirliği ilişkileri bulunmaktadır.