Latin alfabesi
Ññ harfi |
| Ñ |
ñ |
| Ñ |
ñ |
Ñ (küçük harf ñ) modern Latin alfabesinin, diyakritik tilde işaretiyle birleşmiş N harfinden oluşan harfidir. En sık olarak İspanyolcada kullanılır. (IPA: [ɲ]) karakterinin nazal biçimi olarak da kullanıldığı gibi, İspanyolcada ise ny harf bileşiğidir. Örneğin Español (İspanyolca) sözcüğü "Espanyol" diye okunur. Bu harf kendi başına ise enye sesini çıkarır.
Türkçede kullanımı
Ñ harfi, Latin harfleri kullanan Türk lehçeleri arasında Tatarcada kullanılır. (Türkmencede Ň harfi ile, Uniform Türk Alfabesi’nde ise Ņ ile gösterilir.) Genizden çıkarılan N ve G karışımı bir sestir (IPA: [ŋ]). Bazen de NG/NĞ olarak öngörülür. Pek çok ağızda N veya Ğ sesine dönüşmüştür. Orhun Yazıtları'nda rastlanan çift sesli damgalardan biri; bu sesi karşılar. Osmanlıca’daki üç noktalı Kaf-ı Nûnî (ڭ) harfinin karşılığıdır. Örneğin: İç Anadolu’da özellikle Sivas, Yozgat, Kayseri ile Akdeniz Bölgesi'nin Göller Yöresi'nde (Isparta, Burdur) ve Antalya'da "Saňa, Baňa, Deňiz" sözcükleri. Pek çok kaynakta Tengri veya Tengiz olarak yazılan sözcükler aslında Teñri ve Teñiz şeklinde okunur. Kiril alfabesini kullanan lehçelerde ise "ñ" yerine "ң" harfi kullanılır. Özbekçe, Azerice, Kıbrıs Türkçesi ve Türkçede ses olarak yaşayan genizcil n sesi, bu lehçelerin yazı dilinde yoktur. Sadece Özbekçede "ng" şeklinde gösterilmektedir.
Ayrıca bakınız
