Âşık Veli, (1793 - 1853, Şarkışla, Sivas, İğdecik), halk ozanı.
Ustası Kemter tarafından yetiştirilmiştir. Eserlerinde Hacı Bektaş-i Veli'nin de etkisi bulunmakla beraber daha çok dünyevi aşka ilişkin temalar işlenmiştir.[1] Kul Veli, Veli abdal, Veli dede mahlaslarıyla da eserler vermiştir.[2]
Hayatı
Sivas ilinin Şarkışla ilçesine bağlı İğdecik köyünde doğmuştur. Babasının adı Hüseyin, annesinin adı Kamer'dir. 1790'lı yıllarda doğduğu tahmin edilen Aşık Veli'nin ölüm tarihinin 1853 olduğu bilinmektedir.[3] Soyundan gelen akrabalarından edinilen bilgiye göre 60 yaşında öldüğü söylenmektedir. On yaşında iken annesini, kısa bir süre sonra da babasını kaybetmiş ve başkalarının yanında çobanlık yapmıştır. 16 - 17 yaşlarında Emlek Kale köyünde yaşayan Kemter Baba ile tanışarak onun çırağı olmuştur. Şiirlerinde sıklıkla ustası Kemter'den bahsetmiştir.[4] 1853 yılında altmışlı yaşlarında bir Yıldızeli'nin Davlıalağan (şimdiki Davulalan olmalı) köyü yakınlarında atı ile giderken eğer ile bir ağaç dalı arasına sıkışarak öldüğü rivayet edilmektedir.[5]
Bazı şiirleri
- Mecnunum Leyla'mı Gördüm
- Bir Kerece Bakdı Geçti
- Ne Sordu Ne De Söyledi
- Kaşlarını Yıktı Geçti
- Soramadım Bir Çift Sözü
- Ay Mıydı Gün Müydü Yüzü
- Sandım Ki Zühre Yıldızı
- Şavkı Beni Yaktı Geçti
Kaynakça
- ^ "Türkü Sitesi - Ozanlarımız: Aşık Veli". 5 Ocak 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2009.
- ^ "Ozanlar - Aşık Veli". 1 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2009.
- ^ Kutlu Özen, Emlek Yöresinde Tutulmuş Bir Cönkte Geçen Halk Şairleri 30 Eylül 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ("14. -madde-: Veli/Kul Veli/Veli Dede")
- ^ Âşık Kemter Baba Ve Bazı Düzeltmeler, Hayrettin İvgin, Milli Folklor Dergisi, Sayı: 43, Yıl: 11, Sayfa: 67 (Aşık Veli'nin ustasından bahsettiği şiir örnekleri ile birlikte)
- ^ İbrahim Aslanoğlu, Aşık Veli: Hayatı, kişiliği, deyişleri, Kültür Bakanlığı M.F.D. Yayınları, Ankara, 1984
Dış bağlantılar
