Zaro Ağa

Zaro Ağa
Doğum	1774/1777 (tartışmalı) Mutki, Bitlis, Osmanlı İmparatorluğu
Ölüm	29 Haziran 1934 (160 yaşında) İstanbul, Türkiye
Defin yeri	Eyüp Sultan Camii
Meslek	Kapıcılık
Çocuk(lar)	13

13 Ağustos 1930 tarihli Vakit gazetesinde Zaro Ağa'nın Amerika seyahatinden bir fotoğraf.

Zaro Ağa (1774/1777 (tartışmalı), Bitlis - 29 Haziran 1934, İstanbul), doktorun ölüm belgesine dayanarak 157 yaşında öldüğü iddia edilen, Türkiye'nin en uzun yaşayan insanı ve bazı yabancı kaynaklara göre ise dünyanın en uzun yaşayan birkaç kişisinden biridir.

İddialara göre Zaro Ağa, 10 Osmanlı padişahı, 28 sadrazam, 1 cumhurbaşkanı, 5 başbakan görmüş, 6 savaşa katılmış ve bazı kaynaklara göre yedi, bazı kaynaklara göre 13, başka bir kaynağa göre ise 29 kez evlenmiştir. Beşi kız, sekizi erkek 13 çocuğu ile 29 torunu olmuştur.^[1][2]

Hayatı

Solda, Zaro Ağa'nın cenazesi başında dua okuyan hoca; sağ üstte Zaro Ağa'nın cenazesine gelen kızı ve torunları; sağ altta ise çenesini bağlayan hemşire yer almaktadır.

Zaro Ağa, bazı kaynaklara göre 1774, bazı kaynaklara göreyse 1777'de Şemsi Ağa'nın oğlu olarak Bitlis, Mutki, Meydan Mahallesi'nde doğmuştur. 18. yüzyılın sonlarına doğru İstanbul'a gitmiş ve Selimiye Kışlası, Beşiktaş, Ortaköy Camii ve Tophane Nusretiye Camii inşaatlarında çalışmıştır. Elli yaşlarında uzun yıllar İstanbul Hamal Topluluğu'nun başında kalmıştır. Daha sonra operatör Emin Erkul'in şehreminiği zamanında belediye serhademelliğine getirilmiş ve bu vaziyeti ölümüne kadar sürdürmüştür. Böylece son günlerini İstanbul'da geçirmiştir ve burada ölmüştür.^[3]

Ölümüne yakın zamanlarında kapıcılık yapmıştır.^[3]

Dünya basınının odak noktası olmuş ve dünyanın en uzun yaşayan insanı olarak 1921'de Paris'i 1925'te İtalya'yı, 1930'da alkol karşıtı bir derneğin daveti üzerine Yunanistan'dan hareket ederek Amerika'yı, 1931'de İngiltere'yi ziyaret etmiştir. Bu ziyaretleri filme de alınmıştır. Tek parti döneminde, Milli İktisat ve Tasarruf Cemiyeti marifeti ile bir reklam kampanyası organize edilerek Zaro Ağa'dan istifade edilmiştir. Bir yüzünde Zaro Ağa'nın iki kadın ortasında duran resmi, diğer yüzünde ise “Kim Zaro Ağa gibi Türk üzümü ve fındığı yerse zeytinyağı ve İzmir inciri ile sindirim sistemini harekete geçirirse onun gibi bu yaşta sağlıklı olur.” ibaresi bulunan kartpostallar Macaristan’da dört dile çevrilerek tüm dünyaya dağıtılmıştır.^[4] Mustafa Kemal Atatürk ile iki kez karşılaşmış, kadınlara çok fazla hak verdiğinden yakınmıştır.^[5] 1925'te Cumhuriyet gazetesinde yer alan bir demecinde ise “Ben ne Şeyh Said denen o mel’unu tanırım, ne de adamlarını bilirim. Allah belalarını versin!” diyerek dönemin önemli sorunlarından Şeyh Said İsyanı'nı eleştirmiştir.^[6][7]

Ölümü

Zaro Ağa, 29 Haziran 1934 tarihinde Şişli Etfal Hastanesi'nde öldü. Yapılan otopside Zaro Ağa'nın oldukça uzun yaşamasına rağmen tüberküloz, kalp büyümesi, beyinde damar tıkanıklığı ve üç böbreklilik gibi sağlık sorunlarına sahip olduğu belirlendi.^[3] Şişli Etfal Hastanesi başhekimi Rıfat Hamdi'nin açıklamasına göre Zaro Ağa, ölümünden önce 162 yaşında olduğunu söylemişti.^[8] Mezarı Eyüpsultan kabristanındadır. Pierre Loti Kahvesi'ne çıkan yokuşun ortalarında, yolun ikiye ayrıldığı yerde, sol taraftadır. Hamidi başlıklı mezar taşında “Bitlisli Şemsi Ağa oğlu 160 yaşında ölen Zaro Ağa'nın ruhuna Fatiha” ifadesi yer almaktadır.^[9]

Tartışmalar

Zaro Ağa'nın gerçek yaşı hakkında birçok tartışma vardır.^[10][11] Doktorun ölüm belgesine göre Zaro Ağa'nın yaşı 157 idi. Walter Bowerman tarafından 1939'da yayınlanan bir araştırma raporu, Zaro Ağa'nın öldüğünde 157 yaşında değil 97 ve civarında olduğunu belirtti.^[12][13]

Galeri

• 
  Zaro Ağa İstanbul'da.
• 
  Mitchell Markası'nın sigara paketi.
• 
  Zaro Ağa'nın Eyüp'teki mezar taşı.

Kaynakça

1. "'Modern Methuselah' Zaro Ağa". Taraf. 26 Haziran 2011. 2 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2012. 
2. Mecid Efendi (Zaro Ağa'nın damadı, 1 Temmuz 1934 tarihli Cumhuriyet gazetesi)
3. ^ "Türkiye'nin ilk medyatik kahramanı". Radikal. 30 Haziran 2011. 12 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2011. 
4. 160 yıl yaşadı Zaro Ağa. 11 Kasım 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. haberkultur.net. Erişim Tarihi: 11.11.2016
5. "157 Yıl yaşayan Zaro Ağa'yı ABD kaçırdı!". Milliyet Blog. 3 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2016. 
6. "'Modern Methuselah' Zaro Ağa". Taraf. 26 Haziran 2011. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Haziran 2016. 
7. Faik Bulut, Türk Basınında Kürtler, İstanbul, 1992, s. 80.
8. "Zaro ağanın cenazesi merasimle kaldırılacak". Akşam. 30 Haziran 1934. s. 1. 
9. Sevim, Nidayi, Medeniyetimizin Sessiz Tanıkları, Kitapdostu, İstanbul, 2007, s.120
10. "Chicago Tribune - Historical Newspapers". Chicago Tribune. 22 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ağustos 2021. 
11. Karahan, Ali Yavuz; Batmaz, İbrahim (27 Aralık 2018). "Zaro Agha, The legendary Kurdish supercentenarian". International Journal on Disability and Human Development. 14 (2): 201-202. doi:10.1515/ijdhd-2014-0015. 
12. "Oudste man ter wereld: Zaro Ağa". IsGeschiedenis. 24 Ağustos 2012. 27 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ağustos 2021. 
13. "Nieuws en pers » Zaro Ağa, de oudste man ter wereld? - gahetNA". gahetna.nl. 21 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ağustos 2021. 

Konu hakkındaki yayınlar

• Rohat Alakom, Dünyanın En Yaşlı Adamı: Zaro Ağa (1774-1934), Avesta Yayınları, 2009.
• Rohat Alakom, Eski İstanbul Kürtleri (1453-1925), Avesta Yayınları, 1998, ISBN 975-7112-47-X, s. 155-161.