Yağlıdere

Başlığın diğer anlamları için Yağlıdere (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.

Yağlıdere
İlçe
Giresun'un Türkiye'deki konumu
İlçe sınırları haritası
Ülke	Türkiye
İl	Giresun
Coğrafi bölge	Karadeniz Bölgesi
İdare
• Kaymakam	Seda Ünlü
• Belediye başkanı	Yaşar İbaş (MHP)
Yüzölçümü
• Toplam	322 km²
Rakım	50 m
Nüfus  (2018)
• Toplam	16.758
• Kır	8,110
• Şehir	7.467
Zaman dilimi	UTC+03.00 (TSİ)
Posta kodu	28610
İl alan kodu	0454
İl plaka kodu	28
Resmî site https://www.yaglidere.bel.tr/

Yağlıdere, Giresun ilinin bir ilçesidir. İlçe halkının çoğunluğunu Türkmen Çepniler oluşturur. Kuzey ve doğuda Espiye, güneyde Alucra ve Şebinkarahisar, batıda Keşap ve Dereli ilçeleriyle komşudur. Denizden 14 km içeride kurulan ilçenin râkımı 50 m'dir.

Köken bilimi

İlçe adını yanında kurulduğu Yağlıdere'den almıştır. Bu isim de akarsuyun doğduğu Çakrak Köyü'nün yaylalarında süt ve yağ üretimi yapan Rumlardan kalmadır. Çevresinde yağ üretilen dereye Yağlıdere adı verilmiştir.

Tarihçe

Yöre 11. yüzyıl sonlarında Türk hakimiyetine girmiştir. Haçlı seferleri sonucunda Doğu Roma hakimiyeti başlar. 1200-1400 yılları arasında Trabzon İmparatorluğu'na bağlıdır. 1400'lü yıllardan itibaren Çepni Türklerinin nüfusu artmaya başlar. Fatih Sultan Mehmet'in Trabzon'u fethetmesiyle Osmanlı idaresi başlar. 1920'li yıllara kadar Rum nüfusu ilçede barınmaya devam eder.^[2]

1811 yılında çevre halkın dere kenarına Cuma camii yapmasıyla Yağlıdere yerleşmesi oluşmaya başlamıştır. Caminin yanına diğer esnaflar dükkân açmış ve bu alan pazar yerine dönmüştür. Camiyanı adı verilen bu pazarın gelişmesiyle köy oluşmuştur. 19. yüzyılda Tirebolu'ya bağlı köy, 1957'de Espiye'ye bağlı bucak olmuştur.^[2] 29 Şubat 1972'de belediye statüsü alarak beldeye dönüşmüştür.^[3]

Yağlıdere ilçesi 1987 yılında kurulmuştur. 2000 yılından sonra Ahallı, Akdoğan, Kızılelma ve Kurucalı köyleri; 2008'de Tepeköy; 2013'te Akdarı ve Oruçbey köyleri^[4] ve 2019 yılında ise Ömerli köyü ilçeye mahalle olarak bağlanınca ilçenin toplam mahalle sayısı 12'ye yükselmiştir.^[5]

Gurbetçilik

1960 yıllarının başında ABD'ye başlayan göç hareketinde Yağlıdere'den ilk göçmenler ağırlıkla New York, New Jersey, Connecticut, Delaware ve Paterson gibi şehirlere gitmiştir. Buna bağlı olarak ilçeden Amerika'ya göç sürekli artarak devam etmiştir. Amerika'da Yağlıdere ve civar köylerinden göç etmiş kalabalık bir Yağlıdereli topluluğu bulunmaktadır. Yağlıdere'den Amerika'ya yapılan göçlerin birçoğu kaçak göçmen veya sığınmacı statüsündedir.^[6]

Amerika'da yerleşik Yağlıdereli kitlesi özellikle yaz aylarındaki ziyaretlerinde ilçenin nüfusunu kalabalıklaştırır. Bu sebeple "New Yağlıdere" olarak anılmaktadır. İlçe nüfusundan daha çok Yağlıdereli Amerika'da yaşamaktadır. Amerika'da yaklaşık olarak 50 bin Yağlıdere kökenli kişinin yaşadığı tahmin edilmektedir.^[7]

İklim ve Bitki Örtüsü

İlçede tipik Karadeniz iklimi etkilidir. Yazlar serin, kışlar ılık ve yağışlıdır. Yağış bol ve tüm yıla dağılmıştır. Kurak mevsim yoktur. Yıllık yağış miktarı 1300 mm, yıllık bağıl nem ortalaması % 70 civarıdır. Yıllık ortalama sıcaklık 14 °C'dir.^[8]

Alçaklarda bitki örtüsü kışın yaprak döken türlerden; kestane, meşe, kızılağaç, kavaktan oluşur. Orman altı florası çoğunlukla ormangülü, taflan ve şimşirden oluşur. Daha yüksek alanlarda (500-1500m), sarıçam, göknar, sakız ağaçlarından oluşan iğne yapraklılar görülür. 1500 m'nin üzerindeki dağların zirvelerinde, yayla alanlarında alpin çayırlar görülür.^[8]

Nüfus

Yıl	Toplam	Şehir	Kır
1990[9]	26.931	4.899	22.032
2000[10]	19.297	4.336	14.961
2007[11]	19.118	8.127	10.991
2008[12]	19.281	7.758	11.523
2009[13]	19.021	7.412	11.609
2010[14]	18.337	7.095	11.242
2011[15]	17.578	6.573	11.005
2012[16]	16.797	6.077	10.720
2013[17]	16.833	6.907	9.926
2014[18]	16.292	6.821	9.471
2015[19]	16.066	7.268	8.798
2016[19]	16.219	7.618	8.601
2017[19]	15.189	6.915	8.274
2018[19]	16.758	6.422	10.336
2019[19]	15.793	7.864	7.929
2020[19]	15.577	7.467	8.110

Ekonomi

İlçenin ekonomisi fındık başta olmak üzere tarım, hayvancılık, arıcılık ve ormancılık temellidir. Halk kendi ihtiyacı için meyve, sebze yetiştirmektedir. Fındığa alternatif olarak kivi yetiştiriciliği son yıllarda ilgi çekmektedir. İlçede 2.535 adet kovanla arıcılık yapılmakta olup, yıllık ortalama 34 ton bal üretilir. Ayrıca alabalık çiftlikleri ve iki adet fındık kırma atölyesi bulunur. İlçe topraklarında bakır ve çinko yatakları olsa da üretim bulunmamaktadır.

Kardeş Bölgeler

• Eyüpsultan
• Paterson

Ayrıca bakınız

• Hacı Abdullah Halife Külliyesi, Tekke köyünde bulunan külliye

Kaynakça

1. "5/11" (PDF). 5 Nisan 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Aralık 2012. 
2. ^ "Tarihçe". yaglidere.gov.tr. 25 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2014. 
3. "Belediye Kurulmasına Dair Kararlar" (PDF). Resmî Gazete. 14 Mart 1972. 3 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2021. 
4. "Yağlıdere'de İki Köy Mahalle Olabilmek İçin Sandığa Gitti". haberler.com. 1 Mayıs 2011. 23 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2020. 
5. Özdemir, Fatih Aytekin (6 Şubat 2019). "Yağlıdere'de İki Köy Mahalle Olabilmek İçin Sandığa Gitti". yaglidere.com. 8 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2020. 
6. Minute, Turkish (12 Haziran 2023). "Thousands of Turkish citizens seek asylum in US through Mexico: report". Turkish Minute (İngilizce). 4 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2024. 
7. "Arşivlenmiş kopya". 1 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2020. 
8. ^ "GÖKTEPE REGÜLATÖRÜ VE HES(13,20 MWm/13,04MWe), KIRMA-ELEME VE HARÇ ÜNİTESİ TESİSLERİ" (PDF). 2014. 27 Aralık 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2014. 
9. "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
10. "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
11. "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
12. "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
13. "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
14. "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
15. "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
16. "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013. 
17. "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014. 
18. "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015. 
19. ^
    • "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016. 
    • "Yağlıdere Nüfusu - Giresun". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021. Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler (link)
    • "Giresun Yağlıdere Nüfusu". nufusune.com. Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler (link)

Dış bağlantılar

• www.yaglidere.org